Θα μας σώσει το αμερικανικό Ιππικό; Αλήθειες, μύθοι και το παραμύθι για παρεμβάσεις των ΗΠΑ…

Γράφει ο Νίκος Μελέτης

Τις τελευταίες εβδομάδες η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις της με την Τουρκία, που με κάθε ευκαιρία ξεδιπλώνει και προωθεί εμπράκτως όλο το φάσμα των διεκδικήσεων της εις βάρος της χώρας μας αμφισβητώντας πλήρως το status quo.

Και ενώ οι αντιδράσεις της Αθήνας, παρά την εξαίρεση κάποιων ψύχραιμων χειρισμών του Υπουργείου Εξωτερικών, είναι αντιφατικές και αμήχανες, ξαφνικά επιστρατεύθηκε το …ιππικό!

Χωρίς να υπάρχει το οποιοδήποτε συγκεκριμένο στοιχείο ή οποιαδήποτε ένδειξη, ξαφνικά υπήρξε καταιγισμός δημοσιευμάτων για …αμερικανική παρέμβαση στην Άγκυρα με συστάσεις για να χαμηλώσει του τόνους στο Αιγαίο.

Η υποτιθέμενη αμερικανική παρέμβαση εφόσον υπήρχε θα απάλλασσε την κυβέρνηση από τον χειρισμό δύσκολων καταστάσεων, θα δικαιολογούσε την αντιφατικότητα των αντιδράσεων, καθώς πλέον όλα θα είχαν εναποτεθεί στον πέραν του Ατλαντικού Σύμμαχο κι έτσι η Αθήνα θα έπαιζε εκ του ασφαλούς το παιγνίδι της έντασης που στήνει ο Ερντογάν… Και τελικά ακόμη και η υποχώρηση σε ορισμένα ζητήματα θα ήταν …νομιμοποιημένη σε μια λογική κατευνασμού που επιβάλλεται ώστε να μην ενοχληθούν οι Αμερικανοί και αποδυναμωθεί η διάθεση τους για την «παρέμβαση».

Η δύσκολη σχέση που όλοι φαντάζονται ότι θα υπάρξει μεταξύ δυο προσωπικοτήτων όπως ο Ντ. Τραμπ και ο Ταγίπ Ερντογάν δεν σημαίνει αυτομάτως ότι η Ουάσιγκτον σηκώνει τείχος προστασίας της Ελλάδας έναντι της τουρκικής επιθετικότητας.

Πιθανόν ο νέος Αμερικάνος πρεσβευτής Τζεφρυ Πάϊατ ο οποίος μάλλον περνά δύσκολες στιγμές, καθώς γνωρίζει ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση κάθε άλλο παρά εκτιμά την σημαντική εμπλοκή του στην Ουκρανική κρίση εναντίον της Μόσχας, εχει προφανή ανάγκη να αναζητήσει και να διεκδικήσει ρόλο που θα του ανοίξει δρόμο επικοινωνίας με την νέα αμερικανική ηγεσία αλλά και τον ίδιο τον πολιτικό προϊστάμενο του Ρεξ Τιλλερσον. Ο ίδιος παρά το κύρος που εχει στο κατεστημένο της Ουάσιγκτον, εχει ένα εξαιρετικά άβολο ρόλο σε μια κυβέρνηση που δεν κρύβει τα φιλορωσικά αισθήματα της.

Όμως και για κάποια στελέχη της Ελληνικής κυβέρνησης , είναι σημαντικό να επιβεβαιώσουν με κάθε τρόπο την υποτιθεμένη προσωπική «στενή σχέση» και την πρόσβαση που έχουν σε στελέχη του Λευκού Οίκου.

Συνεπώς μια νεφελώδης, γενική και αόριστη «αμερικανική παρέμβαση» είναι χρήσιμη ως διαρροή για αρκετούς λόγους.

Ενώ ούτε η αμερικανική ούτε η τουρκική πλευρά έχουν κάνει την οιαδήποτε νύξη, οι διαρροές έσπευσαν να «μαντέψουν» ότι στην σύντομη συνάντηση, που είχαν ο Ρεξ Τιλλερσον και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Μόναχο, όπου ήταν συνάντηση γνωριμίας και ενώ στην κορυφή της ατζέντας είναι φυσικά η Μ. Ανατολή, η Συρία και το ISIS, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ έθεσε το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο…

Υπήρξαν επίσης «διαρροές» ότι το θέμα των προκλήσεων ήγειρε κάποιος από τους βοηθούς Αμερικανούς βοηθούς Υπ. Εξωτερικών σε κάποιους τούρκους αξιωματούχους σε συνάντηση που είχαν για άλλα θέματα, και επίσης ότι το έθεσε στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικων και ο Αμερικάνος πρεσβευτής στην Άγκυρα Τζον Μπαας. Ο κ. Μπαας βεβαίως είναι σχεδόν persona non grata για το καθεστώς Ερντογάν και το πιθανότερο η οποιαδήποτε παρέμβαση του για τις προκλήσεις στο Αιγαίο, εάν έγινε, να μπήκε απευθείας στο αρχείο του γενικού γραμματέα του τουρκικού ΥΠΕΞ με τον οποίο συναντήθηκε.

Όσο για τις ενισχυτικές του αφηγήματος αυτού, διαρροές συμφωνα με τις οποίες ο γ.γ. του ΟΗΕ Α. Γκουτιέρες στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Ταγιπ Ερντογάν, έθεσε και το θέμα των προκλήσεων στο Αιγαίο, θα ήταν πιο αξιόπιστες αν υπήρχε έστω και η παραμικρή μνεία στις ανακοινώσεις και διαρροές που έγιναν από τα δυο μέρη μετα την εμπιστευτική συνομιλία τους στο συγκεκριμένο θέμα… Κάτι τέτοιο δεν συνέβη…

Αυτά όμως αφορούν απλώς και μόνο την διαδικασία.
Η ουσία είναι ότι ακόμη κι αν υπήρξαν αυτού του είδους οι παρεμβάσεις αποδεικνύονται απολύτως αναποτελεσματικές και αυτό θα έπρεπε να σημάνει συναγερμό στην Αθήνα και να μην προκαλεί επανάπαυση και θριαμβολογίες για την υποτιθεμένη «σχέση» με τον Λευκό Οίκο.

Οι προκλήσεις της Άγκυρας έχουν κλιμακωθεί και έτσι μετά τις NAVTEX για τις έρευνες στο Βόρειο Αιγαίο από το σκάφος CESME ακολούθησε η NAVTEX για τις έρευνες του PIRI REIS στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο, αλλά και η τούρκικη άσκηση δυτικά της Πάφου.

Με τις αμερικάνικες «παρεμβάσεις» όμως υπάρχουν μερικά ακόμη σοβαρά ζητήματα.

Σημαντική πηγή εντάσεων στο Αιγαίο αποτελεί η πάγια τακτική της Τουρκίας να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 ν.μ. ,καθώς αναγνωρίζει ελληνικό εναέριο χώρο μόνο των 6ν.μ. υπεράνω των χωρικών υδάτων. Όμως τόσο η Ουάσιγκτον όσο και το ΝΑΤΟ αποδέχονται την τουρκική θέση και οι Αμερικανοί αναγνωρίζουν παγίως εναέριο χώρο μόνο 6 ν.μ. συνεπώς δεν αποδέχονται ως παραβιάσεις και προκλήσεις την πτήση τουρκικών μαχητικών στην περιοχή μεταξύ 6 και 10 ν.μ.. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδέχεται να επιρριφθεί και στην ..Αθήνα η ευθύνη για την ένταση καθώς αναγνωρίζει και αναχαιτίζει τα τουρκικά αεροσκάφη…

Στο θέμα επίσης των Ιμίων η Ουάσιγκτον ουδέποτε υποστήριξε την ελληνική θέση και παγίως δηλώνει ότι δεν εμπλέκεται σε θέματα που αφορούν κυριαρχία άλλων χωρών, ενώ αναφέρεται στις βραχονησίδες και με την ελληνική και την τουρκική ονομασία τους: Ιmia/Kardak. Συνεπώς η οποιαδήποτε παρέμβαση τους στο θέμα των «γκρίζων ζωνών» μάλλον θα ανοίξει, πάρα θα κλείσει ζητήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Εξάλλου, και πρέπει να υπενθυμίζεται με κάθε ευκαιρία, η παρέμβαση των Αμερικανών το 1996 απέτρεψε την σύγκρουση των δυο χωρών, με μια Ελλάδα που παρά τα πολιτικά προβλήματα, διένυε περίοδο αυτοπεποίθησης και οικονομικής ευμάρειας, υποχρεώθηκε όμως στην γνωστή συμφωνία απεμπλοκής (δια χειρός Χολμπρουκ) που προέβλεπε το άτυπο γκριζάρισμα των Ιμίων: no men, no flags, no ships.

Το ότι δεν επιθυμεί κανείς μια γενική σύγκρουση στο Αιγαίο είναι προφανές. Αυτό δεν σημαίνει ότι η όποια αμερικανική παρέμβαση θα γίνει σε κενό αέρος και στην βάση των ελληνικών θέσεων και του διεθνούς δίκαιου. Πολύ περισσότερο δεν πρέπει να υπάρχει η παρεξήγηση ότι η «παρέμβαση» όταν γίνεται αφορά μόνο την Τουρκία. Οι παρεμβάσεις για αυτοσυγκράτηση και διάλογο γίνονται και προς τις δυο πλευρές.

Ακόμη και οι πιο φιλέλληνες Αμερικανοί (και ο κ. Τραμπ προς το παρόν δεν εχει δώσει καθέναν σχετικό δείγμα γραφής) στράφηκαν τελικά και προς την Ελλάδα με συστάσεις για αποφυγή εντάσεων και τριβών. Και είναι κάτι που δύσκολα θα αλλάξει με δεδομένο ότι όταν ο κ. Τραμπ αποφασίσει και βρει χρόνο να ασχοληθεί με την Εξωτερική πολιτική, προφανώς το Αγαθονήσι και τα Ίμια δεν θα είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων του. Και με τον ίδιο τον Ταγιπ Ερντογάν θα πρέπει να αντιμετωπίσει ακόμη πιο σοβαρά ζητήματα. Το Κουρδικό, την σχέση με το Ιράν, τον ισλαμικό εξτρεμισμό, τις σχέσεις με την Ρωσία, το Ιντσιρλικ…

Την Δευτέρα στην συνάντηση που θα εχει ο Νίκος Κοτζιάς στην Ουάσιγκτον με τον Ρεξ Τιλλερσον, θα δοθεί η ευκαιρία για μια πρώτη προσέγγιση και ψηλάφηση των προθέσεων της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Βεβαίως τα κέντρα άσκησης εξωτερικής πολιτικής είναι πολλά στην κυβέρνηση Τραμπ. Καθώς σύμβουλοι όπως ο Στέφεν Μπάννον είναι πολύ πιο ισχυροί από τον κ .Τιλλερσον.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν θα είναι φρόνιμο για την χώρα να επαναπαυθεί στην «επέλαση» του Ιππικού…

Πηγή MIgnatiou


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση