Γ. Φίλης: "Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας έχουν την αποφασιστικότητα να απαντήσουν σε ό,τι συμβεί"

«Η Τουρκία έχει διχαστεί, υπάρχει πολιτισμικό σχίσμα στη χώρα»
Ο καθηγητής Γιώργος Φίλης αναλύει την κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας και τις εύθραυστες ισορροπίες της στη διεθνή σκακιέρα, εξαιτίας της στάσης που τηρεί ο Ερντογάν

«Η Τουρκία θα περάσει όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, το θυμάστε, το έχουμε πει αρκετό καιρό πριν το πραξικόπημα ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή βαδίζει έναν Γολγοθά, στον οποίο δεν ξέρουμε αν υπάρχει Ανάσταση. Το σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει σταύρωση».

Με αυτά τα λόγια περιγράφει τα δύσκολα που θα έρθουν για την γείτονα, εξαιτίας του επικίνδυνου και απρόβλεπτου ηγέτη της, ο Διδάκτωρ Γεωπολιτικής και Καθηγητής της Σχολής Εθνικής Άμυνας Γιώργος Φίλης.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Alpha Radio 88,6 και το Νίκο Χαζαρίδη, προβαίνει στην εκτίμηση ότι είτε κερδίσει είτε χάσει το δημοψήφισμα του Απριλίου ο Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να αποβεί εξίσου επικίνδυνος για τα εθνικά μας συμφέροντα, στην πρώτη περίπτωση θεωρώντας τον εαυτό του ως «εκπρόσωπο του Προφήτη» στον κόσμο, στη δεύτερη, ως λαβωμένο λιοντάρι που θα δαγκώσει ό,τι βρει δίπλα του.
Ο καθηγητής συνιστά ψύχραιμους χειρισμούς, αλλά και ετοιμότητα, τονίζοντας ότι είναι καλύτερο να είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο σενάριο, για να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε αν χρειαστεί, ενώ ζώντας εκ των έσω την κατάσταση στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, υπογραμμίζει ότι διαθέτουν υψηλό ηθικό και αποφασιστικότητα για να υπερασπιστούν την τιμή της χώρας και του λαού, σε αντίθεση με τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις που εμφανίζονται αποδεκατισμένες και με σοβαρά επιχειρησιακά προβλήματα στη Συρία…

Πόσο πιθανό είναι να έχουμε κάποιο θερμό επεισόδιο στην Θράκη, στο Αιγαίο ή ακόμη και στην Κύπρο, όπου θα ξεκινήσουν σε λίγο οι γεωτρήσεις για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο;

Αρχικά, θα ξεκινήσουνε σε λίγο, δεν υπάρχει κάτι που να μας οδηγεί στο αντίθετο συμπέρασμα. Η πιθανότητα είναι αρκετά μεγάλη, όμως, ακριβώς επειδή γιατί στην Τουρκία δεν είναι κυρίαρχο πρόβλημα η Ελλάδα, είναι για τον κ. Ερντογάν, η εσωτερική του κατάσταση, που όπως καταλαβαίνετε παίζει το κεφάλι του και την πολιτική του καριέρα σε αυτό το δημοψήφισμα. Άρα, αν βάλετε όλη την ιστορία που έχει συμβεί από το καλοκαίρι, το πόση ένταση και διχασμός υπάρχει στο εσωτερικό της Τουρκίας και η ανάγκη στην ουσία να επιβεβαιώσει το στάτους, ως μίας περιφερειακής δύναμης, έτσι ώστε να ακουστεί κυρίως από τους συμμάχους και τις δυνάμεις στο θέμα της Συρίας και το Κουρδικό, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν τον Ερντογάν σε κάποια απονενοημένα διαβήματα τα οποία θα κοιτάνε προς τα δυτικά. Πρέπει να προσθέσουμε και την κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Κύπρο, η οποία τους τελευταίους μήνες με πολύ συστηματική δουλειά, έχει προωθήσει τα ζητήματα της εξερεύνησης για υδρογονάνθρακες, ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία ο τρίτος γύρος αδειοδοτήσεων και αδειοδοτήθηκαν εταιρείες όπως η ΕΧΧΟΝ Mobil. Να θυμίσουμε ότι ο πρώην γενικός διευθυντής της ΕΧΧΟΝ Mobile είναι ο σημερινός υπουργός των ΗΠΑ, είναι η μεγάλη γαλλική εταιρεία ΤΟΤΑL και όχι μόνο.
Αυτό σημαίνει ότι ο Ερντογάν βλέπει να χάνει το παιχνίδι και στην Κύπρο, διότι όπως γίνεται αντιληπτό, όταν όλες οι εκτιμήσεις αναφορικά με δυνητικά αποτελέσματα, πέραν αυτού που υπάρχει στο θαλάσσιο οικόπεδο Αφροδίτη, είναι ξεκάθαρο ότι η Κύπρος θα αλλάξει επίπεδο και δεν θα μπορεί κανένας να την αποσταθεροποιήσει.

Οι επιλογές της Κύπρου δείχνουν τον δρόμο και στην Ελλάδα;

Θα έπρεπε να δείχνουν τον δρόμο, δεν ξέρω αν γίνει, ευελπιστώ να οδηγηθούμε σε ομοίου τύπου πολιτικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Αυτό έχει να κάνει με το επενδυτικό πλαίσιο στη χώρα, αλλά και με την πολιτική βούληση να εκμεταλλευτούμε τα δυνητικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων που υπάρχουν στην Ελληνική ΑΟΖ ή στην Ελληνική υφαλοκρηπίδα, έτσι ώστε να ορθοποδήσουμε κι εμείς και να επιστρέψουμε ως ένα κανονικό κράτος σε μια πολύ δύσκολη περίοδο και σε μια πολύ απαιτητική περιοχή, όπως αυτή που ζούμε.

Πιστεύετε ότι αυτή είναι η κατάλληλη συγκυρία για να ανοίξουμε το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), εκμεταλλευόμενοι την γενικότερη κατάσταση;

Εδώ υπάρχουν πολλές ερμηνείες. Μια λέει ότι επειδή ο αντίπαλος –γιατί η Τουρκία έχει καταφέρει να είναι αντίπαλος πολύ επικίνδυνος για εμάς και μην ακούτε περί συναδέλφωσης και λοιπά, δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε με τον τουρκικό λαό, έχουμε όμως μεγάλα ζητήματα με την πολιτική των ελίτ που τον κυβερνάνε- θα μπορούσε κάποιος να πει ότι με σωστή στρατηγική και συμμαχίες και την αποφασιστικότητα Ελλάδας και Κύπρου θα μπορέσουμε να ανακηρύξουμε ΑΟΖ. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Όντως, το τάιμινγκ στις διεθνείς συγκυρίες, σου λέει ότι βρίσκεται σε αδυναμία ο αντίπαλος. Επειδή όμως είναι σε αδυναμία και έχει τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του είναι πολύ επικίνδυνος, οπότε πρέπει να σταθμιστούν όλες οι παράμετροι. Είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση αυτή, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να είναι όλες οι επιλογές μας ανοιχτές από εδώ και πέρα.
Η Τουρκία θα περάσει όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, το θυμάστε, το έχουμε πει αρκετό καιρό πριν το πραξικόπημα, ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή βαδίζει έναν Γολγοθά, στον οποίο δεν ξέρουμε αν υπάρχει Ανάσταση. Το σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει σταύρωση.

Γιατί, ενώ προκαλεί τη διεθνή κοινότητα, γιατί, ενώ γίνονται δηλώσεις ακόμη και πριν από κάποιο τρομοκρατικό χτύπημα, όπως στο Λονδίνο, δεν ελέγχεται η Άγκυρα, όπως άλλες χώρες για εμπλοκή σε τέτοιες ενέργειες;

Η Τουρκία και ειδικά η πολιτική των ελίτ, είτε μιλάμε για τους νεοθωμανούς είτε για τους Κεμαλιστές, θεωρούν ότι επειδή βρίσκονται στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, και λόγω της γεωπολιτικής πραγματικότητας στον πλανήτη και την Ευρασία, μπορούν να κάνουν ότι θέλουν σε οποιονδήποτε, δηλαδή θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ σημαντικούς. Αυτό είναι πολύ βασική παράμετρος για να αντιληφθούμε το πώς λειτουργεί η Τουρκία. Το δεύτερο είναι, ότι επειδή ακριβώς είναι πολύ μεγάλης στρατηγικής σημασίας η χώρα, τόσο οι δυτικοί όσο και οι Ρώσοι, δεν θα θέλανε ευθέως να συγκρουστούν με την Τουρκία, εκτός και αν δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Η επιλογή αυτή τη στιγμή για τη Δύση είναι αν μπορεί να κρατήσει την Τουρκία στους κόλπους της, οπότε θα δείξει κάποιου τύπου ανοχή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πραγματικά σε στρατηγικές επιλογές η Δύση ακούει την Τουρκία. Δείτε πως οι αμερικανοί βοηθάνε τους Κούρδους της Συρίας που είναι παραμάγαζο του ΡΚΚ. Αυτό είναι το βασικότερο πρόβλημα της Τουρκίας, το υπαρξιακό της, από το οποίο πηγάζουν όλα τα άλλα προβλήματά της.

Πάντως η Δύση ήταν πιο σκληρή με άλλες χώρες, όταν υπήρχε ακόμη και υποψία συνεργασίας με τρομοκράτες…

Στους New York Times βγήκε ένα άρθρο και καταλαβαίνετε για τις ελίτ που ελέγχουνε τη μεγαλύτερη εφημερίδα του πλανήτη, ότι υπήρχε αναφορά σε άρθρο γνώμης, το οποίο συνέδεε την επίθεση στο Λονδίνο με τις δηλώσεις Ερντογάν. Αυτό λοιπόν πρέπει να καταλάβουμε σημειολογικά, ότι οδηγούμαστε ακριβώς στην περίπτωση που λέτε εσείς. Αυτό δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Η Τουρκία δεν λειτουργεί στη Δύση όπως 50-60 χρόνια…

Τους συνδέουν πάντως τελικά…

Ακριβώς αυτό λέω. Αυτά τα πράγματα γίνονται σιγά-σιγά. Δεν θέλουν οι αμερικανοί να στείλουν την Τουρκία στα χέρια των Ρώσων. Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο γεωπολιτικό έπαθλο. Θα είναι 10 φορές μεγαλύτερο από τη Συρία. Γι αυτό τώρα η Ρωσία έχει κάνει αυτή την τακτικού τύπου συμμαχία με την Τουρκία, γιατί καταλαβαίνει ότι είναι πιο καλό ο Πούτιν για τον ίδιο και τη Ρωσία να έχει ένα mondus vivendi και ένα mondus operanti με την Τουρκία, ώστε να τους παίρνει τηλέφωνο για να τους τιθασεύσει από ό,τι να τους βομβαρδίζει στη Συρία. Και λέμε ότι σε περίπτωση που η Τουρκία τα βρει δύσκολα με τη Δύση, υπάρχει θέμα και υπάρχει πιθανότητα να την σπρώξει προς τη Ρωσική πλευρά. Αυτό θα καταστρέψει όλη την ισορροπία του ΝΑΤΟ στην περιοχή μας των τελευταίων 300 ετών, διότι μην ξεχνάμε ότι οι πολιτικές της Δύσης είναι να εμποδίσουν την Ρωσία να βγει προς τις θερμές θάλασσες. Αν δηλαδή καταφέρουν να σπρώξουν την Τουρκία προς τη Ρωσία, νομίζω ότι δεν επιτρέπεται στην γεωπολιτική τουλάχιστον κατά την Αγγλοσαξωνική σκέψη. Γι αυτό, λοιπόν, λέω ότι δεν θα κάνουν τα χατίρια του Ερντογάν, λέω ότι θα τον ροκανίσουν, έτσι ώστε να υπάρξει αλλαγή καθεστώτος στην χώρα.

Πότε πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο; Εάν χάσει ή εάν κερδίσει το δημοψήφισμα ο Ερντογάν; Γιατί εδώ είναι διφορούμενες οι απόψεις…

Να σας πω και την τρίτη άποψη, την δική μου. Θα πρέπει να ανησυχούμε και στις δύο περιπτώσεις, διότι δεν υπάρχει άλλο σενάριο για την Τουρκία. Σε περίπτωση που ο Ερντογάν νικήσει, επειδή μετράει και η ψυχολογία και η ιδεολογική τοποθέτηση ενός ηγέτη σε τόσο προσωποπαγή καθεστώτα. Δεν είναι Ολλανδία ή Βέλγιο η Τουρκία; Έτσι;

Δηλαδή ως νικητής θα είναι υπερφίαλος, ως ηττημένος πληγωμένο θηρίο;

Ακριβώς. Και αν ηττηθεί και υπάρχει η περίπτωση αυτή, μην παίρνουμε δεδομένο ότι θα νικήσει στο δημοψήφισμα. Δηλαδή οι Γκρίζοι Λύκοι μπορεί να είναι με τον Ερντογάν, οι ψηφοφόροι τους όμως είναι καθαροί Κεμαλικοί. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον οι μισοί ψηφοφόροι του ΑΚΡ δεν θα ψηφίσουνε «ναι» στο δημοψήφισμα. Στην μια, λοιπόν, περίπτωση, θα θεωρήσει τον εαυτό του παντοδύναμο, επειδή θα έχει μια παγκόσμιο αποστολή να γίνει ο νέος προφήτης του Ισλάμ. Και μπορεί να το ακούει κάποιος και να γελάει, αλλά έτσι είναι η πραγματικότητα γι αυτόν τον άνθρωπο. Θα σας προέτρεπα απλά να διαβάσετε τα ποιήματα που έγραφε στο παρελθόν. Έγραφε και ποιήματα, ναι! Και να διαβάσετε τι λέει! Θα σας σηκωθεί η τρίχα! Δεύτερον, αν χάσει, δεν θα πει mea-culpa, δικό μου το λάθος, γυρνάω πίσω στο λευκό μου σαράι και κάθομαι. Είναι ρεβανσιστής, είναι εκδικητικός. Μπορείτε να το καταλάβετε αυτό από το τι κάνει στους υποτιθέμενους πραξικοπηματίες. Όποιος τον κοιτάει στραβά τον βάζει φυλακή. Καταλαβαίνετε ότι θα υπάρξει χάος στην Τουρκία, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα, διότι η ηττημένη πλευρά θα έχει χάσει πάρα πολύ σε σχέση με το νικητή.

Το άλλο 50% της Τουρκίας είναι έτοιμο, μπορεί να αντιδράσει; Έχει τη δυνατότητα αυτή;

Θα πρέπει να το πάμε ιστορικά. Ο τουρκικός λαός, αν δείτε την ιστορία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Τούρκοι για κοινωνικούς λόγους, δεν έχουνε επαναστατήσει. Δεν είναι δυτικού τύπου κοινωνία, όπως οι Γάλλοι που επαναστάτησαν και ζητάγανε ψωμί – παιδεία – ελευθερία – ισότητα – αδελφότητα. Ο τουρκικός λαός επαναστατεί συνήθως όταν τίθεται θέμα ακεραιότητας της χώρας και εθνικά ζητήματα. Εδώ λοιπόν, είναι ένα πολύ μεγάλο ζήτημα για το τι θα κάνει η τουρκική κοινωνία. Αυτό που μπορώ να πω και γνωρίζω γιατί πηγαίνω και στην Κωνσταντινούπολη και μιλάω με κόσμο, υπάρχει τεράστιος φόβος μέσα στην κοινωνία για το τι μπορεί να συμβεί με την Τουρκία σε σχέση με άλλες χώρες και το ποιος είναι με ποιόν. Η Τουρκία έχει διχαστεί. Το ερώτημα δεν είναι δεξιά ή αριστερά ή ψηφίζω κόκκινο ή μπλε μαγαζί. Εδώ μιλάμε για χάος. Είναι πολιτισμικό το σχίσμα που υπάρχει.

Ένα χάος που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τις ένοπλες δυνάμεις; Γιατί το ακούμε από πάρα πολλές πλευρές…

Ναι, αυτό είναι ξεκάθαρο. Φαίνεται από τις επιχειρήσεις που κάνουν στη Συρία, ότι έχουμε τεράστια ζητήματα επιχειρησιακά. Αυτή τη στιγμή έχουνε τα πιο έμπειρα στελέχη τους, είτε στη φυλακή είτε διωκόμενα, είτε ζητάνε άσυλο εδώ κι εκεί. Υπάρχει όντως έλλειψη σε πιλότους και κανένας δεν εμπιστεύεται κανέναν πλέον. Όταν στην κοινωνία κοιτάει ο ένας τον άλλον με μισό μάτι, γιατί δεν ξέρει αν π.χ. τον δει να πίνει μπύρα και πάει να τον καταδώσει στους εχθρούς της Δημοκρατίας, γιατί αυτά συμβαίνουν, καταλαβαίνετε ότι δεν υπάρχει περίπτωση το ηθικό ενός τέτοιου στρατού να είναι υψηλό. Οδηγούμαστε σε μια γεωπολιτική κατάσταση, που είναι μια στα 200 χρόνια για την Ελλάδα. Παρ’ όλη την αδυναμία μας, την οικονομική, μια στα 200 χρόνια συμβαίνει αυτό! Θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί για το τι θα συμβεί. Πιθανότατα το πληγωμένο λιοντάρι να προσπαθήσει να δαγκώσει όποιον είναι κοντά του. Αλλά όντως, είναι τέτοιες οι συνθήκες που με μια λελογισμένη πολιτική στρατηγική, νομίζω ότι θα φέρουν καρπούς για τον Ελληνισμό και τον λαό μας.

Εμείς, όμως, ρωτώ επικαλούμενος την ιδιότητά σας ως καθηγητή της Σχολής Εθνικής Άμυνας, είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε;

Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουνε τη δυνατότητα, την ετοιμότητα και κυρίως την αποφασιστικότητα να απαντήσουν σε οτιδήποτε υπάρξει σε όλο το μήκος των συνόρων μας, από τη Θράκη και το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο μας. Δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω, αυτό νομίζω ότι αρκεί. Είμαστε όπως θα έπρεπε, με βάση τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν, αλλά το ηθικό είναι το κυριότερο. Κι εμείς είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε πρόκληση. Το σημαντικό, σε τελική ανάλυση, δεν είναι αν εσύ ξεκινήσεις τον καβγά, αλλά αν εσύ θα τον τελειώσεις, που λένε οι Αμερικανοί. Και αυτή τη στιγμή η Ελλάδα και ο Ελληνισμός πρέπει να είναι έτοιμος για καβγά και αποφασισμένος να τον τελειώσει αυτός.

Η άλλη πλευρά γνωρίζει ότι είμαστε τόσο αποφασισμένοι; Γνωρίζει πως θα αντιδράσουμε; Το έχει πάρει το μήνυμα η Άγκυρα;

Οι στρατιωτικοί, που είναι επαγγελματίες, γνωρίζουνε. Από κει και πέρα είναι θέμα προτεραιοτήτων. Ο Ερντογάν στις προηγούμενες εκλογές, πέρυσι, όταν δεν πήρε το ποσοστό που ήθελε το ΑΚΡ, οδήγησε σε κατάρρευση τις συνομιλίες με τους Κούρδους, ξεκίνησε ξανά εσωτερικό πόλεμο στην Τουρκία για να συσπειρώσει το εσωτερικό του και να κάνει δεύτερες εκλογές πέρσι το καλοκαίρι που τις κέρδισε με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό.
Τι εννοώ με αυτό; Ότι ο Ερντογάν και γενικά η τουρκική ελίτ δεν το έχει σε πολύ να δημιουργήσει μια κατάσταση, η οποία θα φέρει πόνο, αίμα και καταστροφή στον λαό της, μόνο και μόνο για να πετύχουν κάποιους σκοπούς στο εσωτερικό τους. Άρα λοιπόν, οι στρατηγοί μπορεί να γνωρίζουν τι συμβαίνει, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι λειτουργεί ο Ερντογάν με βάση ρεαλιστικά σενάρια στις διεθνείς σχέσεις ή αν λειτουργεί με βάση τον δικό του ρεαλισμό, ο οποίος είναι πολύ διαφορετικός…!
Εμείς δεν θέλουμε να φέρουμε ούτε τον πόλεμο, ούτε πανικό, ούτε κανέναν φόβο. Απλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι, όπως κάθε κράτος αν θέλει να υπερασπιστεί την τιμή του και την ύπαρξή του και τον λαό του. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο, ώστε να το αποφύγουμε.
Είναι απλά τα πράγματα. Και ειδικά σε μια τέτοια περιοχή και σε τέτοια περίοδο όπου τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα.

Πηγή εφημερίδα «Νέα Εγνατία Καβάλας»

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση