Ποια μηνύματα ανταλλάσσουν ΗΠΑ και Γερμανία με αφορμή το ΝΑΤΟ;

Του Κώστα Ράπτη

Το να χαρακτηρίζει ο Donald Trump "παρωχημένο” το ΝΑΤΟ ή το να προβλέπει ότι το Brexit θα βρει μιμητές είναι ίσως το λιγότερο που θα πρέπει να ανησυχεί τους Ευρωπαίους ηγέτες. Διότι αυτοί που εμφανίσθηκαν τα τελευταία 24ωρα στη Γηραιά Ήπειρο για να μεταφέρουν τα μηνύματα της Ουάσιγκτον είναι οι "ενήλικες” της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Και δεν ακούγονται απαραιτήτως πιο καθησυχαστικοί από τον Trump.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, λ.χ., υπήρξε στρατιωτικός καριέρας και θεωρεί κατά δήλωσή του το ΝΑΤΟ "δεύτερο σπίτι" του. Όμως στην πρώτη του συμμετοχή σε σύνοδο της Ατλαντικής Συμμαχίας ο James Mattis επιβεβαίωσε τη νέα "γραμμή”, τονίζοντας ότι, αν οι σύμμαχοι δεν θέλουν να δουν τις ΗΠΑ να "μετριάζουν τη δέσμευσή τους” στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει να καταβάλουν περισσότερα για την κοινή άμυνα.

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, πάλι, είναι ένα πρόσωπο πολύ πιο συμβατικό από τον Trump, εκφράζει την τάση της Χριστιανικής Δεξιάς εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και βεβαίως αποτελεί συνταγματικά τον αντικαταστάτη του προέδρου. Όμως ο Mike Pence (φωτογραφία) δεν προκάλεσε τον ενθουσιασμό του ακροατηρίου του απευθυνόμενος το Σάββατο στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου.

Ο Pence μετέφερε την "αταλάντευτη δέσμευση του προέδρου Trump στη διατλαντική σχέση”, τόνισε ότι "οι ΗΠΑ θα παραμείνουν ο μεγαλύτερος σύμμαχος” των Ευρωπαίων, διαβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον "θα κρατά υπόλογη τη Ρωσία” και μίλησε αρκετά περί των κοινών δημοκρατικών αξιών – όπως θα ήταν αρεστό στο ακροατήριό του.

Ωστόσο, υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ καταβάλλουν το 70% των δαπανών του ΝΑΤΟ και ότι "ήρθε ο καιρός” ώστε οι σύμμαχοι να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για αύξηση των στρατιωτικών τους προϋπολογισμών στο 2% του ΑΕΠ.

Επιπλέον, ο Αμερικανός μίλησε σχεδόν σαν να μην υπάρχει η Ε.Ε. - πράγμα παράδοξο, διότι οι πιέσεις της Ουάσιγκτον δεν αποτελούν απλώς μιαν "εξωτερική παράμετρο”, αλλά αναφέρονται στην ίδια τη διακυβέρνηση της ενωμένης Ευρώπης.

Με άλλα λόγια, η Αμερική, που βεβαίως ούτε "απομονώνεται” ούτε "αποχωρεί”, επιδιώκει να αλλάξει τους όρους της παρουσίας της στη Γηραιά Ήπειρο, γεγονός που συμπαρασύρει την όλη εσωτερική συγκρότηση της Ευρώπης.

Όταν οι Αμερικανοί ιθύνοντες τονίζουν την ανάγκη αυξημένων αμυντικών προϋπολογισμών, δεν αναφέρονται στην μικρή Εσθονία ή τη μνημονιακή Ελλάδα, που άλλωστε τηρούν τον στόχο του 2%, αλλά πρωτίστως στη Γερμανία, η οποία αρκείται στο 1% και υπερηφανεύεται για την πολιτική του απόλυτου μηδενός (schwarze null) που ακολουθεί στα δημοσιονομικά της.

Στις έμμεσες αιτιάσεις των προηγούμενων ετών ότι η γερμανική εμμονή στη λιτότητα καταπονεί το διεθνές σύστημα, ήρθε να προστεθεί το αμυντικό επιχείρημα που προσφέρει το νεοψυχροπολεμικό κλίμα των ημερών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών και μέχρι πρότινος ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Sigmar Gabriel άδραξε την ευκαιρία για να αναδείξει την αντίφαση ανάμεσα στο ότι η Ελλάδα εκπληρώνει τον στόχο του 2%, αλλά "δυσκολεύεται να πληρώσει επαρκείς συντάξεις”, πράγμα που είναι επίσης αποσταθεροποιητικό. Επιπλέον, πρόσθεσε δεν μπορεί να ζητείται από τη Γερμανία η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της κατά 25 δισ. ευρώ και να λησμονείται ότι η χώρα διαθέτει 30-40 δισ. ευρώ για ενσωματώσει ένα εκατομμύριο πρόσφυγες που προέκυψαν ως αποτέλεσμα "αποτυχημένων επεμβάσεων του παρελθόντος”.

Η ίδια η καγκελάριος Merkel, απευθυνόμενη στη Διάσκεψη του Μονάχου πριν από τον Pence, τόνισε ότι η συζήτηση δεν μπορεί να εξαντληθεί σε μια διαμάχη περί δαπανών (οι οποίες, σε κάθε περίπτωση αυξήθηκαν κατά 8% σε ετήσια βάση στη Γερμανία), αλλά θα πρέπει να λάβει υπόψη της και άλλους παράγοντες που διαμορφώνουν το περιβάλλον ασφαλείας, όπως η αναπτυξιακή βοήθεια.

Φρόντισε επίσης να αποκρούσει την αίσθηση ότι η Γερμανία είναι ένας αθέμιτα επωφελούμενος σύμμαχος (free-rider), τονίζοντας ότι και οι ΗΠΑ επωφελούνται από το ΝΑΤΟ αποκομίζοντας ισχύ, ενώ στράφηκε και προς τις κατηγορίες του Peter Navarro, προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Εμπορίου του Trump, ότι το ευρώ είναι υποτιμημένο χάριν των γερμανικών συμφερόντων. Η καγκελάριος υποστήριξε και πάλι ότι το Βερολίνο δεν έχει λόγο στην νομισματική πολιτική που καθορίζει η ανεξάρτητη ΕΚΤ και στάθηκε στο γεγονός ότι το κοινό νόμισμα καλύπτει και ευρωπαϊκές οικονομίες πιο αδύναμες από την γερμανική.

Η καχεξία της ευρωπεριφέρειας μπορεί έτσι να χρησιμεύσει είτε ως σοσιαλδημοκρατικό επιχείρημα για μια έξοδο από τη λιτότητα που να μη στηρίζεται κυρίως στους εξοπλισμούς, είτε ως χριστιανοδημοκρατικό επιχείρημα κατά της χαλαρής νομισματικής πολιτικής.

Είχε προηγηθεί η υπουργός Άμυνας Ursula von der Leien, η οποία είχε τονίσει ότι, αν η αμερικανική πλευρά επιθυμεί ισχυρότερη δέσμευση των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει να πάψει να αναφέρεται απαξιωτικά στην Ε.Ε., η οποία αποτελεί την πηγή της ισχύος τους.

Σημειώνεται ότι η αμερικανική στάση στο ζήτημα της κοινής άμυνας επηρεάζει και τη διαπραγμάτευση των "27” με τη Βρετανία, με την οποία, ως σημαντική στρατιωτική δύναμη, θα είναι απαραίτητο, στο φόντο της αβεβαιότητας που προκύπτει, να υπάρξει "ομαλό διαζύγιο” και ισχυρή αμυντική συνεργασία την "επόμενη ημέρα”.

Πηγή Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση