Τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία

Γιατί ο Ερντογάν συμπεριφέρεται σαν σουλτάνος στο εσωτερικό της χώρας του

Τον τελευταίο καιρό ακούω ολο και περισσότερους να αναρωτιούνται τι συμβαίνει με την Τουρκία. Για ποιον λόγο όλη αυτή η επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας; Ποιος δίνει το δικαίωμα στον Ερντογάν να συμπεριφέρεται δίχως την παραμικρή δημοκρατική συναίσθηση στο εσωτερικό, αψηφώντας ακόμα και την ίδια την ηγετική ομάδα του κόμματός του;

Δυστυχώς, η απάντηση είναι ασφαλώς πολύ λιγότερο εντυπωσιακή από αυτή που θα ήθελαν πολλοί να ακούσουν και εξαιρετικά προφανής για όσους διαβάζουν τη στήλη αυτή. Σε εξωτερικό επίπεδο η Τουρκία γνωρίζει ότι οι δυτικός κόσμος την έχει ανάγκη. Η Τουρκία αποτελεί τον καταλύτη της προσφυγικής κρίσης. Αν το θελήσει η Αγκυρα, ο ευρωπαϊκός χώρος, με πρώτη την Ελλάδα, θα αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική αλλά και πολιτική κρίση, με τις προσφυγικές ροές να κατακλύζουν την περιοχή. Επομένως, σήμερα η Ευρώπη επιδιώκει να κατευνάσει την Τουρκία με ευρωπαϊκά κονδύλια αλλά και κινήσεις σημειολογίας, όπως είναι η κατάργηση της βίζας. Κινήσεις, όμως, που προκαλούν έντονο προβληματισμό τόσο στο εσωτερικό της Ευρώπης, αφού δεν είναι λίγες οι πολιτικές δυνάμεις που δεν αισθάνονται άνετα με αυτού του είδους τις προσεγγίσεις, όσο και στο εσωτερικό της Τουρκίας, αφού δεν ήταν λίγοι οι αναλυτές που μιλούσαν για de jure αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Αγκυρα με την τελευταία απόφαση της Κομισιόν.

Στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις, από την πρώτη στιγμή της σύγκρουσης Ερντογάν με Γκιουλ γύρω από τις νέες υπερενισχυμένες αρμοδιότητες που ζητούσε ο πρώτος για τη θέση του προέδρου, είχα υποστηρίξει ότι ο επόμενος θα είναι ο Νταβούτογλου. Ο Ερντογάν δεν έχει πλέον καμία διάθεση να υποδυθεί τον ρόλο που είχε με μεγάλη επιτυχία παίξει στο παρελθόν, αυτόν του δημοκράτη που θα βάλει την Τουρκία στον χάρτη των αστικών φιλελεύθερων δυτικών δημοκρατιών. Ο ίδιος γνωρίζει ότι η παρτίδα είναι τώρα «ή όλα ή τίποτα». Εχει πάρα πολλούς αντιπάλους στον τομέα της γραφειοκρατίας, που την εποχή του κεμαλισμού συγκροτούσαν το «βαθύ κράτος», και πάρα πολλούς ισχυρούς συμμάχους στο εκδοτικό και κατασκευαστικό κατεστημένο. Αν δεν καταφέρει να ελέγξει τις πολιτικές εξελίξεις με μια σειρά παρεκκλίσεων ακόμα και από τον «εύπλαστο συνταγματικό» κορμό της Τουρκίας θα καταλήξει στη φυλακή, όπως και κάποια μέλη της οικογένειάς του. Επομένως, ο αγώνας θα είναι μέχρι τέλους και σκληρός, μόνο που ο πραγματικός αντίπαλος του Ερντογάν δεν είναι ο Νταβούτογλου αλλά οι Γκιουλ και Γκιουλέν.

Η τουρκική οικονομία βρίσκεται υπό υψηλή πίεση εξαιτίας των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, αλλά αυτό δεν απασχολεί την Αγκυρα, αφού το μετακεμαλικό κοινωνικό συμβόλαιο δεν έχει στηριχθεί στην ευδαιμονία των Τούρκων πολιτών, αλλά στην επιστροφή του Ισλάμ στη δημόσια σφαίρα λατρείας. Αυτό το δεδομένο αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της Τουρκίας, αλλά και το ισχυρό όπλο του Ερντογάν.

Σπύρος Λίτσας
* Αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Πηγή "Δημοκρατία"


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση