Γιατί οι ΗΠΑ μπαίνουν στο παιχνίδι του ελληνικού χρέους;

FORTUNE: «Ας βάλουμε το χρέος της Ελλάδας στον πάγο»

Για να σταθούν οι Έλληνες και πάλι στα πόδια τους ίσως χρειάζεται ένα μακροπρόθεσμο πλάνο που θα μπορούσε να περιέχει «ανοχή» για το χρέος.

«Η Ελλάδα ενέδωσε πάρα πολύ σύντομα» γράφει ο Σάιρους Σανάτι, αρθρογράφος του FORTUNE. «Ψηφίζοντας να δεχτεί νέα σκληρά μέτρα λιτότητας την Τετάρτη το βράδυ, και μόνο με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να λάβει άλλο ένα πακέτο διάσωσης από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη, η ελληνική κυβέρνηση καταδίκασε αναίτια τους ανθρώπους της σε περαιτέρω οικονομική μιζέρια. Αν και μερικά από τα μέτρα, που εγκρίθηκαν κατ “εντολή της Γερμανίας και άλλων βασικών μελών της Ευρωζώνης, μπορεί να παράγουν θετικά οικονομικά αποτελέσματα στη συνέχεια, το μεγαλύτερο μέρος από αυτά είναι εξαιρετικά οπισθοδρομικά και θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα αποδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο την οικονομία της χώρας», συνεχίζει.

«Η συνθηκολόγηση αυτή είναι το τελευταίο επεισόδιο σε ένα ατέρμονο πίσω – μπρος ανάμεσα στην Ελλάδα και τους εταίρους της. Αλλά μετά από χρόνια μη ανάμιξης, οι ΗΠΑ, φαίνονται να έχουν κουραστεί από αυτό το παιχνίδι. Σε σημείωμα που διέρρευσε στον Τύπο νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το ΔΝΤ δήλωσε εν πολλοίς ότι η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους και όχι περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους.

Αλλά δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ήδη συμφωνήσει σε όλα εκείνα τα άσχημα μέτρα λιτότητας, συμπεριλαμβανομένης μια καταστροφικής αύξησης του ΦΠΑ, έχει ουσιαστικά εγκαταλείψει κάθε διαπραγματευτικό ατού της. Αυτό σημαίνει ότι ο κλήρος πέφτει στις ΗΠΑ, μέσω του ΔΝΤ, να υπάρξει μια κατάλληλη συμφωνία για τους Έλληνες, πριν τα πράγματα χειροτερέψουν».

Ο αρθρογράφος συνεχίζει:

«Το πώς θα καταλήξουν τα πράγματα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο οι ΗΠΑ διατίθενται να δώσουν ένα τέλος στην κρίση. Σε κάποιο βαθμό, οι ΗΠΑ έχουν επωφεληθεί από την οικονομική δυσπραγία που πλήττει την Ευρωζώνη τα τελευταία πέντε χρόνια, που έχει επιτρέψει στις επιχειρήσεις να προσελκύσουν κεφάλαια που θα μπορούσαν διαφορετικά να είχαν πάει σε εταιρείες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Έχει, επίσης, εν μέρει, επιτρέψει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να διατηρήσει την πολιτική σούπερ χαμηλών επιτοκίων και να χρηματοδοτήσει φθηνά τον τεράστιο σωρό του χρέους της. Τα χρήματα που γλίτωσε η κυβέρνηση την βοήθησαν να κρατήσει τους φόρους χαμηλά και να χρηματοδοτήσει βασικά έργα για τόνωση της οικονομίας.

Αλλά το πάρτι τελειώνει. Η Ευρώπη εισήγαγε τελικά τη δική της εκδοχή της ποσοτικής χαλάρωσης φέτος και έτσι το ευρώ αποδυναμώθηκε έναντι του δολαρίου. Τα προβλήματα στην Ελλάδα επιδείνωσαν την κατάσταση, στέλνοντας την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου σε επίπεδα που δεν έχουμε δει εδώ και χρόνια. Αυτό είναι πολύ ευχάριστο για εμάς τους τουρίστες που θα επισκεφθούμε όλη την Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι, αλλά είναι άσχημα νέα για τους εξαγωγείς των ΗΠΑ. Μια έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Duke και το περιοδικό CFO νωρίτερα αυτό το έτος διαπίστωσε ότι ήταν περίπου τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων των ΗΠΑ με τουλάχιστον το ένα τέταρτο των συνολικών πωλήσεών τους στο εξωτερικό είχαν αρνητικές επιπτώσεις από την άνοδο του δολαρίου. Ως αποτέλεσμα, σχεδόν το ένα τέταρτο αυτών των μεγάλων εξαγωγέων λένε ότι έχουν μειώσει τις δαπάνες τους στο εσωτερικό.

Εάν η Federal Reserve αυξήσει τα επιτόκια, όπως αναμένεται τους προσεχείς μήνες, τα πράγματα θα πάνε από το κακό στο χειρότερο, το δολάριο θα ανατιμηθεί ακόμη περισσότερο έναντι του ευρώ, το κόστος δανεισμού θα ανέβει για τις ΗΠΑ, και πολλές επιχειρήσεις θα μετριάσουν τις δαπάνες. Το αποτέλεσμα θα είναι αργή ή αρνητική οικονομική ανάπτυξη, κάτι που οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να σταθεροποιήσουν την Ελλάδα πριν τα πράγματα πραγματικά ξεφύγουν από τον έλεγχο, εξ ου και η ανακοίνωση του ΔΝΤ αυτή την εβδομάδα. Ποιος ή τι στέκεται απέναντί του; Πιθανότατα να είναι οι μεγάλες διεθνείς τράπεζες που κατέχουν και εμπορεύονται το ελληνικό χρέος, μαζί με τη Γερμανία, της οποίας η εξαγωγική οικονομία ωφελήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αποδυνάμωση του ευρώ.

Οι ΗΠΑ θα πρέπει να βρουν μια ισορροπία σύμφωνα με την οποία το ευρώ να παραμένει κάπως αδύναμο για να κατευνάσουν τη Γερμανία, αλλά να μην είναι τόσο αδύναμο ώστε ότι κάνει κακό στην δική τους οικονομική ανάπτυξη. Επίσης, δεν μπορούν να μειώσουν το ελληνικό χρέος σε τέτοιο βαθμό ώστε να ενοχλήσει πραγματικά τις τράπεζες που το κρατούν. Αν έκαναν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκληθεί πανικός στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, και κανείς δεν το θέλει αυτό. Τέλος, θα πρέπει να βεβαιωθούν ότι η Ελλάδα θα παραμείνει αρκετά όρθια, ώστε να μπορέσει τελικά να βγει από όλο αυτό το χάος».

Το άρθρο συνεχίζει:

«Μπορούν οι ΗΠΑ να καταφέρουν αυτή την ισορροπία με την Ελλάδα στην ευρωζώνη; Επί της ουσίας, η Ελλάδα δεν θα έπρεπε ποτέ να προσχωρήσει στο ευρώ. Μια αναπτυσσόμενη χώρα-όπως η Ελλάδα, δεν μπορούν να προσελκύσει επαρκή κεφάλαια ώστε να αυξηθεί η οικονομία της, εάν έχει την ίδια νομισματική πολιτική με μια προηγμένη οικονομία, όπως αυτή της Γερμανίας. Παρ “όλα αυτά, η χώρα έχει ανόητα μείνει στο ενιαίο νόμισμα, ως επί το πλείστον από πεισματική υπερηφάνεια.

Αλλά ενώ η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη δεν ήταν η ιδανική επιλογή, δεν ήταν και «ποινή θανάτου». Όλα αυτά τα χρήματα που δανείστηκε βοήθησαν τον εκσυγχρονισμό της χώρας, δίνοντας τα εργαλεία που χρειαζόταν για να είναι μια πλήρως ανεπτυγμένη οικονομία. Πολλά από τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται στην Ελλάδα από την Ευρωζώνη έχουν ως στόχο να κινήσουν τα πράγματα προς τον εκσυγχρονισμό (δηλαδή την δυτικοποίηση) του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ελλάδα. Όμως, μια τέτοια αλλαγή απαιτεί μια στροφή στην ελληνική νοοτροπία, η οποία, ενώ είναι δυνατή, δεν θα συμβεί εν μία νυκτί και σίγουρα όχι κάτω από απειλή.

Οι ΗΠΑ, μέσω του ΔΝΤ, θα πρέπει να πείσουν τη Γερμανία ότι η επίλυση της ελληνικής κρίσης είναι μια διαδικασία που θα χρειαστεί χρόνο και δεν θα λυθεί με την παραμονή της χώρας αλυσοδεμένη με τα χρέη της. Αλλά η πυρόσβεση ή η «συγχώρεση» του χρέους στην Ελλάδα δεν είναι η απάντηση. Η λύση είναι να τοποθετηθεί το χρέος «στον πάγο», ώστε η αποπληρωμή και του κεφαλαίου και των τοκοχρεολυσίων να καθυστερήσει για κάποια μελλοντική ημερομηνία, πιθανώς 30 ή 40 χρόνια από σήμερα. Το επιτόκιο για το μεγαλύτερο μέρος του χρέους στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλό, κάτω από το 2% -έτσι θα μπορούσε να κεφαλαιοποιηθεί ενώ θα βρίσκεται παγωμένο, χωρίς να προκαλέσει πολύ μεγάλο βάρος, όταν η Ελλάδα αρχίσει να εξοφλεί το χρέος.

Οι επενδυτές που κατέχουν ελληνικά ομόλογα δεν θα έμεναν ικανοποιημένοι, καθώς η επέκταση της διάρκειας θα προκαλούσε πτώση στις τιμές των ομολόγων, αλλά τουλάχιστον θα έπαιρναν κάτι. Οι τράπεζες που αρχικά εξέδωσαν το τοξικό ελληνικό χρέος ή το κρατούσαν όταν ξέσπασε η κρίση το 2010 έχουν ήδη πωλήσει το μεγαλύτερο μέρος των συμμετοχών τους σε ελκυστικές τιμές, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι τράπεζες που κατέχουν το χρέος τώρα είναι κυρίως κερδοσκόποι που πήραν τα υποτιμημένα ομόλογα για λίγες; πένες στο δολάριο, αλλά πολλοί εξ αυτών μπορούν ακόμη και με μια τέτοια λύση να έχουν στο τέλος κέρδος. Οι πραγματικοί χαμένοι θα είναι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, αλλά τουλάχιστον δεν θα χάσουν τα πάντα. Σε κάθε περίπτωση, το χρέος ανέρχεται στην Ελλάδα σε μόλις 0,25% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Η απορρόφησή του δεν θα προκαλέσει πρόβλημα στο μπλοκ των 19 εθνών.

Το πάγωμα θα δώσει στην Ελλάδα τον χρόνο που χρειάζεται για να εκσυγχρονίσει την οικονομία της και να τη φέρει στα «δυτικά» πρότυπα. Η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ ως αδύναμο μέλος, αλλά δεν όχι τόσο αδύναμο που παρασύρει την αξία του ευρώ προς τα κάτω, πληγώνοντας τις εξαγωγές των ΗΠΑ. Η Γερμανία θα έχει ένα ευρώ που είναι αρκετά αδύναμο ώστε να καταφέρει να κρατήσει την τεχνητή εξαγωγική οικονομία της ζωντανή και να σώσει τα προσχήματα στο εσωτερικό με τον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα δεν ξέφυγε από τις ευθύνες τις. Είναι ένα σχέδιο που ενέχει μεν θυσίες, αλλά θα γλιτώσει τις περισσότερες πλευρές από πολλούς πονοκεφάλους και θα εξοικονομήσει περισσότερα από όσα κινδυνεύουν να χαθούν. Και αυτό είναι αυτό που επιτυγχάνει ένας συμβιβασμός».

Πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση