Το νέο διπλωματικό δόγμα της Ελλάδας

Ενεργός παίκτης και συνομιλητής με όλες τις πλευρές

Γράφει ο Σωτήρης Σιδέρης

Η μετατροπή της Ελλάδας σε οικονομικό προτεκτοράτο, η περιθωριοποίησή της στο διπλωματικό πεδίο αλλά και η υποβάθμιση της θέσης της στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που οδήγησαν τη χώρα στο ταπεινωτικό καθεστώς της «ειδικής περίπτωσης», φαίνεται ότι έφτασαν στο τέρμα τους, καθώς μία νέα αφετηρία γίνεται ορατή, στο πλαίσιο της προσπάθειας για ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας.
Η επιμονή στην τακτική για νέα διαπραγμάτευση, με στόχο να υπάρξει καινούργια συμφωνία, και η ενεργός συμμετοχή της ελληνικής κυβέρνησης στις διπλωματικές διεργασίες γύρω από την κρίση της Ουκρανίας δίνουν νέο τόνο στην εικόνα της χώρας, που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αλλάζει θεαματικά προς το καλύτερο.

Στη διπλωματία, ιδιαίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, συμβάλλοντας ενεργά και στη διαπραγμάτευση για την επιδιωκόμενη νέα συμφωνία, έχει διαμηνύσει σε Ευρώπη και Ουάσιγκτον ότι η πιθανή κατάρρευση της Ελλάδας σε περίπτωση που αγνοηθούν τα αιτήματά της, θα οδηγήσει σε τρομερά ρήγματα τη στρατηγική ασφάλειας του δυτικού κόσμου, προκαλώντας εύλογες ανησυχίες και προβληματισμό στους συνομιλητές του. Συνολικά δε, η διαπραγμάτευση της χώρας στο πλαίσιο του Eurogroup, της Συνόδου Κορυφής, αλλά και στις όποιες άλλες διεργασίες συντελούνται με τους δανειστές, δείχνει τα πρώτα σημάδια ανάκτησης της αξιοπρέπειας της χώρας, ενώ ήδη υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής.

Φαινόμενο προς μελέτη
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται ένα νέο, πρωτόγνωρο για πολλούς, σκηνικό. Σε Διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο Κολέγιο των Επιτρόπων, σε αξιωματούχους του Eurogroup, στις αντιπροσωπείες πολλών χωρών στις Βρυξέλλες, μελετούν ήδη το «φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ», που δείχνει να έχει εντυπωσιάσει το κοινοτικό κατεστημένο με την σοβαρότητα, την ετοιμότητα, την διαπραγματευτική ικανότητα και τον σχεδιασμό του.
Ανάλογη εικόνα μεταδίδεται και από ξένες πρεσβείες σχετικά με το νέο πνεύμα στην εξωτερική πολιτική της χώρας, που αποπνέει σοβαρότητα και μελετημένο προσανατολισμό, ενώ συμβάλλει με ιδέες και προτάσεις που καθιστούν την Ελλάδα μέρος των ζυμώσεων, αφήνοντας πίσω την καταθλιπτική εικόνα της άνευ όρων υποταγής σε προαποφασισμένες πολιτικές και την εν γένει απουσία της χώρας από τα διπλωματικά τεκταινόμενα.

Ξένοι δημοσιογράφοι και αξιωματούχοι πολλών ευρωπαϊκών χωρών εκφράστηκαν με κολακευτικά λόγια για την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις Βρυξέλλες στο Eurogroup της 11ης Φεβρουαρίου. Ανάλογη ήταν η υποδοχή που έτυχε την επομένη ο Αλέξης Τσίπρας στην πρώτη του Σύνοδο Κορυφής. Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια, εμφανίστηκε μία τόσο σοβαρή και καλά μελετημένη αλλά και «ιδιαίτερα σκληρή» ομάδα που ήξερε τι ήθελε και ήξερε πολύ καλά να παίζει παιχνίδια τακτικής. Έτσι, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, παρά τον φόβο που ένιωσαν οι Βαρουφάκης, Δραγασάκης, Χουλιαράκης κι οι άλλοι που συνέδραμαν στο έργο τους, απέναντί τους στις συνεχείς και ωμές απειλές για κατάρρευση των τραπεζών και καταστροφή της χώρας, δεν άφησαν το συναίσθημα να τους κυριεύσει, αγνόησαν τις απειλές και αρνήθηκαν να υπογράψουν το κοινό ανακοινωθέν, μεταφέροντας τον φόβο στους αντιπάλους τους. Οι ίδιες πηγές θεωρούν βέβαιο ότι η επίτευξη συμφωνίας θα αναβαθμίσει με μεγάλη ταχύτητα την Ελλάδα στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και θα της δώσει τη θέση που της αξίζει.

Η ασφάλεια της Δύσης
Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, κατάφερε να δημιουργήσει σημαντικό δίκτυο επαφών και συμμετοχής σε διεργασίες. Ευρισκόμενος σε συνεχή επικοινωνία με τους ομολόγους του της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, της Γερμανίας Φρανκ Σταϊνμάγερ, των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, αλλά και με την ύπατη εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και την Ασφάλεια της Ε.Ε., Φεντερίκο Μογκερίνι, ο Έλληνας ΥΠΕΞ έχει ήδη αποκτήσει μία πρώτη εικόνα των συσχετισμών, των ισορροπιών και των στρατηγικών σχεδίων κάθε χώρας.

Πρώτος στόχος του κ. Κοτζιά είναι να καταστήσει σαφές στους συνομιλητές του ότι διεθνές σύστημα ασφάλειας και ειδικότερα δυτικό σύστημα ασφάλειας δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας στην πολιτική ασφάλειας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας θα πρέπει να έχει «ήσυχα» σύνορα προς ανατολάς, με την Τουρκία, ενεργό ρόλο στις διεργασίες της Μέσης Ανατολής και ισχυρή θέση στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Συνομιλώντας, μάλιστα, με τον αμερικανό ομόλογό του το Σάββατο 14 Φεβρουαρίου, ο κ. Κοτζιάς θέλοντας να ενισχύσει την εμπλοκή της Ουάσιγκτον στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους δανειστές υπέρ μίας συμφωνίας, του τόνισε ότι μία Ελλάδα αδύναμη ή διαλυμένη δεν έχει τίποτε να προσφέρει στη Δύση. Κατά συνέπεια, μία συμφωνία και μία ισχυρή Ελλάδα είναι προς το συμφέρον όλων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή την δραστηριότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Ακόμη και αν διατηρούν επιφυλάξεις, καθώς για την ώρα δεν γνωρίζουν πολιτικά τον ΣΥΡΙΖΑ, ή έχουν αντιρρήσεις για τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ, ακούνε με ενδιαφέρον τις σκέψεις του νέου υπουργού Εξωτερικών, καθώς αγγίζουν τα όρια των στρατηγικών τους ενδιαφερόντων στην ευρύτερη περιοχή. Μετέβη ο Ν. Κοτζιάς στη Μόσχα και αμέσως μετά ενημέρωσε τον Τζον Κέρι, όπως και τον γερμανό ομόλογό του. Η δε επίσκεψή του στο Κίεβο προσελκύει το διεθνές διπλωματικό ενδιαφέρον, καθώς έρχεται μετά τις επισκέψεις κατά σειρά σε Βερολίνο, Μόσχα και Παρίσι. Αν αυτή η κινητικότητα συνδυαστεί με τις κατάλληλες πολιτικές υποδομές από το σύνολο της κυβέρνησης και κυρίως από τον πρωθυπουργό, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θεαματικά. Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να αναλάβει και ο ίδιος πρωταγωνιστικό ρόλο στην «έξοδο» της χώρας στη διεθνή πολιτική σκηνή, αφού όμως πετύχει πρώτα μία συμφωνία που να ανακουφίζει τον ελληνικό λαό από την κρίση που συσσώρευσε εθνικά ερείπια.

Διπλωματικές πηγές προβλέπουν ότι τους επόμενους μήνες, που αναμένονται έντονες διπλωματικές διεργασίες στο πλαίσιο της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και σε διμερές επίπεδο με πολλές χώρες, η ελληνική κυβέρνηση θα επιχειρήσει όχι απλώς να κάνει αισθητή την παρουσία της, αλλά και να εδραιώσει τη θέση της στους διεθνείς οργανισμούς. Για να μπορέσει όμως η κυβέρνηση και ειδικότερα το υπουργείο Εξωτερικών, να ανταποκριθεί στον σχεδιασμό αυτό, απαιτούνται ριζοσπαστικές αλλαγές στη δομή και τον τρόπο παραγωγής της εξωτερικής πολιτικής, ιδέες που προωθεί ο ίδιος ο Νίκος Κοτζιάς.

Ελληνοτουρκικά
Στις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις έχει επέλθει στασιμότητα, καθώς η Άγκυρα «μελετά» τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, ενώ στο Κυπριακό παρατηρείται επίσης (αρνητική) στασιμότητα, μια και η Άγκυρα ναι μεν δημιούργησε κάποια τετελεσμένα με το «Μπαρμπαρός», τώρα, ωστόσο, δείχνει αμήχανη για τη συνέχεια. Μέχρι τον Απρίλιο, οπότε και εκπνέει η NAVTEX για έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ, δεν φαίνεται να υπάρχει κινητικότητα και καταβάλλονται προσπάθειες στο παρασκήνιο να ξαναρχίσουν όπως – όπως οι συνομιλίες, πράγμα μη σοβαρό αν δεν γίνουν σεβαστά από την Τουρκία τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Προσκολλημένης στην κρίση της Ουκρανίας, ΕΕ και ΗΠΑ δεν δείχνουν διατεθειμένες να ασχοληθούν με άλλα θέματα. Ο ευρωτουρκικές σχέσεις είναι επίσης σε άσχημο σημείο, τίποτε δεν προχωρά και κάποια στιγμή όλα αυτά θα έρθουν στο προσκήνιο.
Ίσως, βέβαια, κάτι τέτοιο να είναι καλό σενάριο για τη νέα ελληνική κυβέρνηση, υπό την έννοια ότι και η ίδια αναζητά χρόνο για να χειριστεί καλύτερα και με σταθερότερες συμμαχίες τα άμεσα εθνικά προβλήματα, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό, τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, αλλά και το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 277




Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση