Ποια συμφέροντα συγκρούονται στην ναυπηγική βιομηχανία

Του Ηλία Γ. Μπέλλου

Ακόμα υψηλότερα στην πολιτική ατζέντα ανέβηκε το θέμα της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας μετά την εντονότατη αντιπαράθεση Βενιζέλου-Τσίπρα στην Βουλή για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Μια αντιπαράθεση γύρω από...

- μια επιχειρηματική κόντρα που εμπλέκει καταβολές δισεκατομμυρίων από το ελληνικό δημόσιο για την αγορά υποβρυχίων που ενώ έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί δεν παραδίδονται, 

- την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει μιλήσει για κρατικές επιδοτήσεις και 

- ανταγωνιστικά ναυπηγικά συμφέροντα αμυντικά και πολιτικά, ξένα και εγχώρια.

Ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης σε υψηλούς τόνους κατηγόρησε χτες τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης για «γκρίζα παιχνίδια με επιχειρηματικά συμφέροντα» και τον προκάλεσε να φέρει στη Βουλή την πρόταση για εξεταστική επιτροπή για το θέμα των υποβρυχίων που έχει δηλώσει ότι θα καταθέσει και ειδικότερα για το νόμο του 2010 επί υπουργίας του στο Αμύνης με τον οποίο επιχείρησε να δώσει λύση στο αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά συμφερόντων Ισκαντάρ Σάφα και του ελληνικού δημοσίου.

Απευθύνθηκε μάλιστα στον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης προσωπικά, σημειώνοντας πως είναι «πάρα πολύ άτιμη πράξη η συκοφαντία κατά το ποινικό δίκαιο» και ζήτησε να καταθέσει την πρότασή του για Εξεταστική «γιατί πρέπει να διεξαχθεί στη Βουλή μια μονομαχία πολιτικού και προσωπικού ήθους ανάμεσα στους δύο μας».

Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατηγόρησε τον Αλέξη Τσίπρα για εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων στην υπόθεση αυτή λέγοντας πως:

«Η πράξη του συκοφάντη είναι άτιμη κατά το ποινικό δίκαιο. Σας περιμένω να έρθετε, να μιλήσουμε για εξυπηρέτηση συμφερόντων για κίνητρα, για το τι επιδιώκουν αυτοί που σας καθοδηγούν σε αυτή την συκοφαντική εκστρατεία. Ελάτε να δούμε πόσα απίδια παίρνει ο σάκος στο θέμα αυτό. Σας είπα πως ίσως ήρθε η ώρα να καταθέσουμε εμείς μια πρόταση για εξεταστική για συνωμοσίες και γκρίζα παιχνίδια με επιχειρηματικά συμφέροντα, με πρώην στελέχη μυστικών υπηρεσιών με πολύ συγκεκριμένα ΜΜΕ. Γιατί υπάρχει και ο έλεγχος του κοινοβουλίου στο οργανωμένο λαθρεμπόριο πολιτικής επιρροής. Υπάρχουν άνθρωποι συνδεδεμένοι με πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα επιχειρηματικά και άλλα που κινούνται πολύ κοντά σας» ανέφερε.

Στο ζήτημα αυτό ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, υπουργός Eξωτερικών και αντιπρόεδρος της Kυβέρνησης έχει την πλήρη κάλυψη της κυβέρνησης παρά τα όσα λέγονται για τις αποστάσεις που φάνηκε να παίρνει προ ολίγων εβδομάδων όταν «σήκωσε» το θέμα ο αρχηγός της αξιωματική αντιπολίτευσης στη Βουλή, ο σημερινός υπουργός αμύνης Δημήτρης Αβραμόπουλος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο Δ. Αβραμόπουλος διευκρίνισε ότι οι δηλώσεις του στις αρχές Οκτωβρίου για το θέμα σύμφωνα με τις οποίες του «κληροδοτήθηκε από το παρελθόν και είναι εύλογο να συνεχίζει να προκαλεί αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις» δεν αφορούσαν τον κ. Βενιζέλο. Μάλιστα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου είχε τότε δηλωσει πως οι παρεμβάσεις Βενιζέλου στο ζήτημα έγιναν υπό συνθήκες διαφάνειας και πως «αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το ποια άποψη είχε κάθε κόμμα την εποχή εκείνη για τη μία ή την άλλη επιλογή. Το βέβαιο είναι ότι οι επιλογές έγιναν με απόλυτη διαφάνεια από την ίδια τη Βουλή προκειμένου να επιτευχθεί μια συνολική λύση -υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες- για τα συμφέροντα του δημοσίου και της εθνικής οικονομίας».

Τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και τα υποβρύχια

Τι έχει συμβεί όμως στον Σκαραμαγκά και κατηγορείται ο Βενιζέλος; Ποια συμφέροντα φέρεται να συνδέει με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης;

Σύμφωνα με έγγραφα που έχει καταθέσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος στην Βουλή, η κυβέρνηση Παπανδρέου τον Οκτώβριο του 2009 ήρθε αντιμέτωπη με την ανάγκη διάσωσης 2 δισ. ευρώ που είχε καταβάλει το Δημόσιο για τα υποβρύχια και συγκεκριμένα 1,3 δισ. μέχρι τον Μάρτιο του 2004 και άλλα 700 εκατ. μέχρι και το 2009 και την προσπάθεια παραλαβής των υποβρυχίων, απαραίτητων για το Πολεμικό Ναυτικό. Παράλληλα επιδιώχθηκε η διάσωση του μεγαλύτερου ναυπηγείου της χώρας ως ναυπηγικής υποδομής και των θέσεων εργασίας στον Σκαραμαγκά. Μετά την ψήφιση του νόμου (3885/2010 και άρθρου στον 3892/2010) το Δημόσιο ενέκρινε την οριστική συμφωνία με τον νέο ιδιοκτήτη (75%), Privinvest συμφερόντων του Ισκαντάρ Σάφα με την οποία γινόταν παραγγελία άλλων δύο νέων υποβρυχίων (τύπου «214») αντί του εκσυγχρονισμού παλαιοτέρων. 

Όμως, ακόμα και σήμερα το Δημόσιο έχει παραλάβει μόλις ένα υποβρύχιο, τον «Παπανικολή», και ενώ οι δόσεις του προγράμματος είχαν ξεκινήσει να τρέχουν και έτρεξαν μέχρι τον Μάιο του 2011, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι κλειστά και οι εργαζόμενοι μέχρι πρότινος σε εκ περιτροπής εργασία μιας ημέρας ανά εβδομάδα και πλέον αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας.

Ο ιδιοκτήτης του Σκαραμαγκά ζητά την εξόφλησή του και το θέμα βρίσκεται σε διαδικασία διαιτησίας με όχι τους καλύτερους οιωνούς για την πλευρά του δημοσίου, αναφέρουν κύκλοι του κλάδου. Σημειώνουν παράλληλα όμως πως η συμφωνία και ο νομός Βενιζέλου δεν ευοδώθηκαν διότι ανέκυψαν ζητήματα...

-  κατ' αρχάς μεταξύ του βασικού μετόχου των ναυπηγείων (Abu Dhabi Mar/Privinvest που κατέχει το 75%) και του μετόχου μειοψηφίας της γερμανικής (HDW/ThyssenKrupp Marine που έχει το 25, 
- δεύτερον, αγωγή του ΟΣΕ που ζητά από κοινοπραξία στην οποία στο παρελθόν μετείχαν τα ναυπηγεία να του καταβάλει αποζημίωση άνω των 200 εκατ. ευρώ 
- και τρίτον, αναδρομική καταβολή αποδοχών σε εργαζομένους σε θυγατρική τροχαίου υλικού (πρωτόδικη απόφαση δικαστηρίου).

Όσον αφορά την εμπλοκή μεταξύ των μετόχων, σημειώνεται πως τα ναυπηγεία ως ανάδοχος του έργου σύναψαν σύμβαση με τον κύριο υποκατασκευαστή ( την γερμανική HDW/Thyssen-Krupp Marine, που είχε και το 25% των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά) την οποία σύμβαση επιχείρησαν να επαναδιαπραγματευτούν μεταξύ τους οι μέτοχοι και η νέα η ιδιοκτησία των ναυπηγείων του Ισκαντάρ Σάφα πάγωσε τις καταβολές στους Γερμανούς.

Παράλληλα με όλα αυτά, παρέμενε εκκρεμές το θέμα που είχε ανοίξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί επιστροφής κρατικών εγγυήσεων ( για παλιότερα προγράμματα) και έτσι η ΕΕ περιόρισε τα ναυπηγεία μόνο σε παραγγελίες για στρατιωτικό υλικό και όχι ιδιωτικές, ενώ αξίωσε την εκποίηση της δεξαμενής Νο 5 που τα ναυπηγεία θεωρούν ως αναγκαία υποδομή για τα προγράμματα που εκτελούν.

Σήμερα η Privinvest δεν ολοκληρώνει τις εργασίες των υποβρυχίων - τέσσερα υπό αποπεράτωση, σε ποσοστό 85%- 90%, υποβρύχια, τα "Πιπίνος", "Κατσώνης", "Ματρώζος" και "Ωκεανός"- επειδή δεν της καταβάλλονται οι δόσεις βάσει της συμφωνίας.

Τα ναυπηγεία Ελευσίνας και το Νεώριο

Το άλλο ανοικτό θέμα που διευθετήθηκε το καλοκαίρι είναι αυτό των Ναυπηγείων Ελευσίνας, μέλος του ομίλου Νεώριο, και αφορά τις οικονομικές διαφορές μεταξύ των ναυπηγείων και του Πολεμικού Ναυτικού, που αποτελούν βασικό πελάτη για το τελικό τίμημα της προμήθειας πυραυλακάτων. Πρόγραμμα που έχει ξεκινήσει από το 2000. Η τροποποίηση της σύμβασης για την προμήθεια πυραυλακάτων τύπου SUPER VITA υπεγράφη στις 30 Απριλίου φέτος μεταξύ της θυγατρικής της Νεώριον, «Ναυπηγικές και Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Ελευσίνας Α.Ε.» και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και αφορά την αποπεράτωση των ΤΠΚ 05, 06 και 07. Καταβλήθηκε τότε προς τη θυγατρική εταιρεία ποσό 25.430.227 ευρώ, κάτι που της επέτρεψε την καταβολή προς τους εργαζομένους καθυστερούμενων δεδουλευμένων αποδοχών τους, τη λήξη των απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζομένων που άρχισαν στις 21.01.2013 και τη συνέχιση του Προγράμματος των Πυραυλακάτων. Το υπολειπόμενο δε κατά τον παρόντα χρόνο συμβατικό τίμημα ανέρχεται σε 60.225.644,90 ευρώ. Η παράδοση της ΤΠΚ 05 στο Πολεμικό Ναυτικό προβλέπεται να πραγματοποιηθεί σε 9 μήνες από την ενεργοποίηση της ως άνω με αριθμό 11 Τροποποίησης της Σύμβασης, η παράδοση της ΤΠΚ 06 σε 24 μήνες και η παράδοση της ΤΠΚ 07 σε 34 μήνες.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε επιστολή της προ ενός έτους περίπου η διοίκηση της συγκεκριμένη εταιρεία ανέφερε πως:

«Η αδυναμία του Δημοσίου να αντιμετωπίσει από το 2008 τις συνέπειες της κρίσης στο ναυπηγικό τομέα μας έφερε στα σημερινά αδιέξοδα. Οι δε συνεχείς αλλαγές στο Άμυνας (5 υπουργοί σε 12 μήνες) έδωσαν τη χαριστική βολή. Οι συνεχείς επισημάνσεις και προειδοποιήσεις μας αγνοήθηκαν. Η επί 3ετία προτεινόμενη λύση του ενιαίου φορέα για τον Κλάδο, που στηρίχθηκε από τους συνδικαλιστικούς φορείς και τα ναυπηγεία μας δεν έτυχε καμίας προσοχής. Αυτοί που δουλεύουν επί δεκαετίες στα ναυπηγεία, εργαζόμενοι και στελέχη αγνοούνται απαξιωτικά. Όλοι συζητούν για τα ναυπηγεία χωρίς τα ναυπηγεία».

Και συνεχίζει λέγοντας πως:

«Μέχρι σήμερα το μόνο που έχουμε εισπράξει είναι υποσχέσεις, προσχηματική κατανόηση για τα προβλήματά μας, δηλώσεις για την αναγκαιότητα σεβασμού των διαδικασιών και της διαφάνειας. Και παραβλέπεται η άνιση σε βάρος μας μεταχείριση σε σχέση με τον Σκαραμαγκά που περνάει απαρατήρητη και δεν ενοχλεί κανένα. Αλήθεια, ποιος έχει καταγγείλει συμβάσεις, σε ποιον χαρίστηκαν καθυστερήσεις, συμβατικές παρεκκλίσεις, έκτακτα βοηθήματα; Φαίνεται ότι η Ελευσίνα/Νεώριο είμαστε τα εύκολα θύματα της αδιαφορίας και αναλγησίας του Κράτους. Και είναι εξοργιστικό ότι κρατικοί φορείς και λειτουργοί αγνοούν ή προσποιούνται ότι αγνοούν ότι λειτουργούμε στα πλαίσια μιας γενικευμένης δημοσιονομικής και κοινωνικής κρίσης. Και αντί να βοηθούν εξαντλούν σε βάρος μας όλη τη γραφειοκρατική τους φαρέτρα. Οι λιγοστές εξαιρέσεις δεν αλλοιώνουν τον κανόνα».

Έχουμε λοιπόν δυο ανταγωνιστικά ναυπηγεία, με πελάτη το πολεμικό ναυτικό, φτωχό έως ανύπαρκτο πολιτικό έργο, διεθνή ανταγωνισμό με εξαιρετικά χαμηλά κόστη από την Ασία αλλά και την Τουρκία, μεγάλους δυτικούς αμυντικούς υποκατασκευαστές και μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που δεν επιτρέπει στο ένα ελληνικό ναυπηγείο, του Σκαραμαγκά, να μπει στον ιδιωτικό τομέα αφού δεν επιστρέφει αυτά που θεωρεί κρατικές επιδοτήσεις από τα χρόνια πριν την απόκτησής τους από τον σημερινό μέτοχο.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος όμως έχει αφήσει σαφείς αιχμές για την επίθεση που δέχθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και για το ρόλο πρώην συνεργατών του επιτελείου του Άκη Τσοχατζόπουλου και τις σχέσεις τους με την υπόθεση αυτή.

Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει τα εξής ερωτήματα για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά από τις αρχές Οκτωβρίου:

«1. Ποιο είναι το ύψος των εγγυητικών επιστολών γερμανικών τραπεζών τις οποίες οι κκ. Ευαγ. Βενιζέλος και Γ. Παπακωνσταντίνου επέστρεψαν μετά την ψήφιση του Ν. 3885/2010; Ποιο είναι το ύψος των εγγυητικών επιστολών που έχει σήμερα στα χέρια του το Ελληνικό Δημόσιο για την υλοποίηση του προγράμματος των υποβρυχίων;»

«2. Ποιο είναι το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας του κ. Ισκ. Σάφα στην οποία ο κ. Ευαγγ. Βενιζέλος μεταβίβασε τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά; Αρκεί για να εξασφαλίσει τις απαιτήσεις του Ελληνικού Δημοσίου σε βάρος της;»

«3. Ποια είναι η πιστωτική αξία των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων που όφειλαν οι Γερμανοί της HDW και με ευκολία διέγραψε ο κ. Ευαγγ. Βενιζέλος υποστηρίζοντας την ψήφιση του Ν. 3885/2010; Ποια είναι η πιστωτική αξία των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων που έλαβε σε αντάλλαγμα;»

«4. Πώς εξηγεί ο κ. Βενιζέλος το γεγονός ότι ο «επενδυτής» (!) κ. Ισκ. Σάφα δεν έχει επενδύσει ούτε 1 ΕΥΡΩ σε εξοπλισμό ή τεχνογνωσία αλλά εισέπραξε από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου πάνω από 400 εκατ. ΕΥΡΩ και συνολικά η εταιρεία ΕΝΑΕ πάνω από 2 δισ ΕΥΡΩ για υποβρύχια που παράτησε αφύλακτα και έφυγε;»

«5. Πώς εξηγεί τις εμπροσθοβαρείς πληρωμές που δεν ήταν συνδεδεμένες με την πρόοδο των εργασιών και καταβλήθηκαν προς μια εταιρεία που δεν παρείχε κανένα επαρκές εχέγγυο ότι θα διατηρούσε ενεργές τις συνεργασίες που ήταν απαραίτητες για την ολοκλήρωση του προγράμματος;»

«6. Πώς εξηγεί το γεγονός ότι το τίμημα που ο ίδιος διαπραγματεύτηκε και η σύμβαση που υπέγραψε αφήνει περιθώρια στον εκλεκτό του επιχειρηματία να ισχυρίζεται ότι δεν επαρκεί για την ολοκλήρωση των υποβρυχίων;»

Και η αξιωματική αντιπολίτευση δια του γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε στην ίδια ανακοίνωση πως:

«Ο Νόμος 3885/2010, ως συνέχεια και αναπαραγωγή του νόμου Τσοχατζόπουλου πρέπει να διδάσκεται στις οικονομικές και νομικές σχολές ως παράδειγμα προς αποφυγή. Η συμφωνία του 2010 ζημίωσε το Ελληνικό Δημόσιο, οδήγησε στο κλείσιμο των Ναυπηγείων και τους εργαζόμενους στην ανέχεια και την ανεργία και με αυτό το περιεχόμενο μοναδική λύση αποτελεί η καταγγελία της και η ανάληψη άμεσων πρωτοβουλιών για την διάσωση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας».

Τις πρωτοβουλίες αυτές κάποιοι θέλουν να είναι η πρόταση της Νεώριο για δημιουργία ενιαίου φορέα για τον Κλάδο και κάποιοι η κρατικοποίηση. 

Άγνωστο όμως παραμένει το πώς προτείνεται να αντιμετωπιστεί το θέμα των αξιώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει επιβάλει περιορισμούς στον Σκαραμαγκά, σημειώνουν κύκλοι που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις.

Πηγή: Κεφάλαιο

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση