Η Αφρική, η επόμενη στάση(;) της Τζιχάντ

Γράφει ο Σπύρος Λίτσας 

Ανησυχητικές εξελίξεις συμβαίνουν στην αφρικανική ήπειρο με τη ριζοσπαστικοποίηση του Ισλάμ εκεί. Η επέμβαση των γαλλικών δυνάμεων στο Μάλι χαρακτηρίστηκε, λανθασμένα από πολλούς, επιστροφή στο αποικιακό παρελθόν της Γαλλίας. O αντίπαλος όμως των συστημικών δυνάμεων του Μάλι, των γαλλικών δυνάμεων και της AFISMA (αφρικανικές δυνάμεις για την υποστήριξη του Μάλι υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών), οι εγχώριοι ισλαμιστές δηλαδή, εθελοντές του τρόμου από όμορα κράτη και ομάδες της φυλής Τουαρέγκ, πολεμούσε κάτω από το μαύρο λάβαρο της Αλ Κάιντα, καθιστώντας την επέμβαση αναγκαία. Τι σημαίνει όμως πραγματικά αυτό;

Από τη μια, το ζήτημα του τζιχαντιστικού Ισλάμ όχι μόνο δεν έχει εκλείψει με τη φυσική εξόντωση των περισσότερων ηγετικών στελεχών της πρώτης γενιάς της Αλ Κάιντα, αλλά παρουσιάζει μία πέρα από κάθε πρόβλεψη ευχέρεια να μεταφέρει το κέντρο βάρος των επιχειρήσεών του από υποσύστημα σε υποσύστημα, ακολουθώντας -προφανώς σημειολογικά και όχι βάσει σχεδίου- την αρχετυπική χάρτα εξάπλωσης των ισλαμικών δυναστειών των Αββασιδών και των Ομεϊαδών. Η έξαρση του τζιχαντιστικού Ισλάμ στην αφρικανική ήπειρο έρχεται μάλιστα σε μία περίοδο όπου τα πρώτα αποτελέσματα της περίφημης Αραβικής Ανοιξης εμφανίζονται στα κράτη της Βορείου Αφρικής με την άνοδο των αριθμών των σαλαφιστικών κινημάτων. Οι σχέσεις μεταξύ τζιχαντιστών και επίσημων σαλαφιστικών κινημάτων που λειτουργούν πλέον νόμιμα στο εσωτερικό των κρατών που βίωσαν την Αραβική Ανοιξη είναι κάτι το δεδομένο. Κι αυτό γιατί από τις διδαχές του Σαγίντ Κουτμπ έως τον βολονταρισμό του ισλαμιστικού τρόμου μεσολαβεί μια πολύ μικρή απόσταση που καλύπτεται με μεγάλους διασκελισμούς από τη σφοδρή επανεμφάνιση των πανισλαμιστικών ιδεολογικοπολιτικών εφαρμογών στο εσωτερικό του Ισλάμ. Η αφρικανική ήπειρος, για πολλούς αιώνες πεδίο αποικιακών διαγκωνισμών των ευρωπαϊκών Μεγάλων Δυνάμεων και σήμερα εκκολαπτήριο διεφθαρμένων καθεστώτων και διαρκών εμφύλιων συρράξεων, σύρεται κι αυτή προς την αδιέξοδη συνθήκη που ήδη υφίσταται για άλλα υποσυστήματα του διεθνούς περιβάλλοντος.

Από την άλλη, οι εξελίξεις στην Αφρική δείχνουν ότι η ατζέντα της ισλαμιστικής τρομοκρατίας για τη Δύση, δυστυχώς, δεν μπορεί να τοποθετηθεί στο συρτάρι. Ο λόγος στη δεύτερη ορκωμοσία του Μπαράκ Χουσεΐν Ομπάμα II, σταθερό σημείο πλέον αναφοράς στη φιλελεύθερη ιδεολογία και ξεκάθαρης πρόταξης του ανθρώπου πάνω από τους αριθμούς, έθεσε τα ζητήματα της εσωτερικής ατζέντας των ΗΠΑ σε μία νέα οραματική διάσταση, που θα όφειλε να παραδειγματίσει θετικά τις ηγεσίες του ευρωπαϊκού χώρου. Δεν είχε όμως πολλά σημεία αναφοράς για το διεθνές γίγνεσθαι. Είναι προφανές ότι το νέο δόγμα υψηλής στρατηγικής που προάγει η προεδρία Ομπάμα είναι αυτό της έξυπνης άμυνας. Το δόγμα της έξυπνης άμυνας προτάσσει τη λογική της οικονομίας κλίμακος στην οικοδόμηση ενός νέο πλαισίου σκληρής ισχύος και τη στρατιωτική συνεργασία με στόχο και σκοπό την επέμβαση σε πηγές κρίσης και αστάθειας, πρωτογενώς, μέσα από τη δράση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας αλλά και από συμπράξεις με άλλα κράτη που έχουν τη γεωγραφική εγγύτητα ή τη στρατιωτική δυνατότητα να συνεισφέρουν σε αυτού του είδους τις επιχειρήσεις.

Το παράδειγμα του Μάλι δείχνει ότι μπορεί να αναπτυχθεί το συγκεκριμένο «έξυπνο» μοντέλο. Η σφοδρότητα του φαινομένου όμως δεν είναι αντιπροσωπευτική των ζυμώσεων που λαμβάνουν χώρα στην αφρικανική ήπειρο, αλλά μάλλον ενδεικτική των τάσεων που αναπτύσσονται εκεί. Κι αυτό οφείλει να αποτελέσει σημείο δημιουργικού προβληματισμού σήμερα ως προς το διαρκώς κλιμακούμενο φαινόμενο στην αφρικανική ήπειρο.

Η ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση της Αφρικής οφείλει να προβληματίσει. Τόσο γιατί πλέον η δουλειά υποδομής της Αλ Κάιντα αρχίζει και δείχνει τα καταστροφικά της αποτελέσματα όσο και γιατί υφίστανται οι κοινωνικές προϋποθέσεις, πολιτική αστάθεια, κυβερνητική διαφθορά, έντονες φυλετικές διαφορές στο εσωτερικό κρατών, κοινωνική περιθωριοποίηση, φτώχεια, ανεργία, νεποτισμός, ανύπαρκτο κράτος δικαίου και κοινωνικών υποδομών, για τη μετατροπή της Αφρικής σε μία βάση πραγμάτωσης του εσχατολογικού σχεδιασμού των ισλαμιστικών δυνάμεων για τη διεύρυνση της παγκόσμιας Τζιχάντ.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση