Ημερολόγιο δρόμου: Δαμασκός...

    Ένας ανυπεράσπιστος λαός στη μέγγενη του πολέμου 

και των κυρώσεων

Του Franklin Lamb
Counterpunch  
23 Οκτωβρίου 2012
Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Ημερολόγιο δρόμου.

Δαμασκός.

Η τριαντάλεπτη διαδρομή από την πόλη Μαζνάα στα λιβανέζικα σύνορα μέχρι τη Δαμασκό είναι πάντα ευχάριστη, καθώς διασχίζεις την καλοφτιαγμένη εθνική οδό, περνώντας ανάμεσα από λόφους με μεγάλα κοπάδια αιγοπροβάτων που αγναντεύουν νωχελικά την κίνηση στο δρόμο. Καθώς κοίταζα μερικά από αυτά τα κοπάδια τις προάλλες, στο δρόμο για τη Δαμασκό, παρατήρησα ότι εκεί κοντά τους στα υψώματα αυτά υπήρχε ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός βοσκών. Με μια δεύτερη ματιά, αποδείχθηκε ότι οι βοσκοί αυτοί ήταν στρατιώτες που παρακολουθούσαν την κίνηση στον κύριο άξονα της εθνικής οδού κρυμμένοι ανάμεσα σε θάμνους και ζώα που βοσκούσαν.

Η ενίσχυση της ασφάλειας στη Δαμασκό έφερε εκατοντάδες shabab (νέους), shahiba (λέξη που σημαίνει "φαντάσματα" στα Αραβικά, αλλά στην καθομιλουμένη, "τραμπούκους"), λαϊκές επιτροπές, περιπολίες πολιτών στο στυλ του Neighborhood Watch στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, και δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι διάφορα μέλη της υπηρεσίας εθνικής ασφάλειας, ηλικίας από 20 μέχρι 50 και βάλε, ελέγχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες σημεία στο κέντρο της Δαμασκού και των προαστίων της. Και δεν είναι λίγες οι φορές που συναντάς τέτοια σημεία ελέγχου, ένα κάθε 50 μέτρα διαδρομής.

Στη Δαμασκό επικρατεί σχετική ηρεμία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως οι περιοχές Tadamon, Al-Qadam και Al-Asali, όπου κάποιοι φίλοι μου μίλησαν για σποραδικές συγκρούσεις τις τελευταίες δύο ημέρες. Όπως συνέβη και με τη Λιβύη το περασμένο καλοκαίρι, πολλά δημοσιεύματα δεν αποδίδουν με ακρίβεια την εικόνα αυτής της πόλης, όταν την παρουσιάζουν να ζει ακραίες καταστάσεις και μιλούν για πανικόβλητους πολίτες. Χθες το βράδυ ήμουν με φίλους μέχρι αργά τη νύχτα, σε μια ταβέρνα του ιστορικού κέντρου της Δαμασκού, και στη συνέχεια, όταν κάναμε ένα γύρο της πόλης, είδαμε ότι πολλά καφενεία ήταν ακόμα ανοιχτά, αν και απ' ό,τι λένε οι κάτοικοι της περιοχής, δεν μένουν πια τόσο αργά όσο πριν ξεσπάσει η κρίση στη χώρα.

Παρατήρησα επίσης ότι σήμερα εφαρμόζονται αυστηρά αρκετά μέτρα ασφαλείας σε πολλά κυβερνητικά κτίρια, τα οποία έχουν περιφράξει με τσιμεντένια τείχη, ενώ σε κάποιους τριγύρω δρόμους, όπου παλιά παρατηρούνταν αυξημένη κίνηση, έχει απαγορευθεί η κυκλοφορία.

Οι Σύριοι δεν αστειεύονται με τα θέματα ασφάλειας. Ένας γνωστός μου, αξιωματούχος της κυβέρνησης, μου είπε τις προάλλες: "Κοίτα, αν κάποιος σκοπεύει να γίνει βομβιστής αυτοκτονίας, είναι πολύ δύσκολο να τον εμποδίσουμε. Αλλά κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, κάνοντας συχνά αιφνίδιους ελέγχους σε οχήματα". Οι έλεγχοι οχημάτων εδώ δεν γίνονται όπως στον Λίβανο, όπου συνήθως οι οδηγοί κατεβάζουν βιαστικά το τζάμι του αυτοκινήτου τους και χαμογελαστοί ρωτούν τον φρουρό "Τι έγινε, λεβέντη μου; Όλα καλά"; ενώ ο νυσταγμένος φαντάρος κάνει τη χαρακτηριστική κίνηση με το χέρι που σημαίνει "Πέρνα". Στη Συρία σήμερα, οι φρουροί στα σημεία ελέγχου είναι εφοδιασμένοι με όπλα υψηλής τεχνολογίας και εκρηκτικούς μηχανισμούς και ερευνούν εξωνυχιστικά τα περισσότερα οχήματα, ψάχνοντας σε κάθε πιθανό σημείο. Κοντά σε κυβερνητικά κτίρια ή κάποιους δρόμους όπου κατοικούν ή έχουν τα γραφεία τους υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης χρησιμοποιούνται επιπλέον ανιχνευτές μετάλλων.

Μόλις χθες είχα μια τέτοια εμπειρία με ανιχνευτή μετάλλων και έξι στρατιώτες σε σημείο ελέγχου. Περνώντας από τον ανιχνευτή, που δεν διαφέρει από αυτούς που βλέπει κανείς στα αεροδρόμια, και αφού έβγαλα από τις τσέπες μου όλα τα μεταλλικά αντικείμενα και το κινητό μου, εξακολουθούσε να χτυπάει ο δυνατός συναγερμός. Τότε μου ζήτησαν να ξαναπεράσω για δεύτερη φορά. Το έκανα, με το ίδιο αποτέλεσμα. Τότε, καθώς τρεις φαντάροι με πλησίασαν με νέας τεχνολογίας φορητές συσκευές ανίχνευσης, ακούστηκε και πάλι ο συναγερμός.

Τελικά μου ήρθε η ιδέα για το τι μπορεί να έφταιγε.

Δεν πάει πολύς καιρός που έκανα εγχείρηση στην καρδιά και μου έβαλαν βηματοδότη. Ξαφνικά θυμήθηκα ότι η καρδιολόγος - χειρουργός μου στη Βηρυτό με είχε προειδοποιήσει ότι κάθε φορά που θα περνώ από ανιχνευτή μετάλλων, συμβατικό ή φορητό, ο βηματοδότης μου ίσως να μου δημιουργούσε προβλήματα.

Πολύ αργά το θυμήθηκα, αλλά άνοιξα το πουκάμισό μου και έδειξα στα παιδιά της φρουράς τη συσκευή στο στήθος μου, λέγοντάς τους στα Γαλλικά τη λέξη "μπαταρία". Δεν με κατάλαβαν και η ατμόσφαιρα έγινε τεταμένη όταν ένας από αυτούς έκανε να βγάλει ένα καλάσνικοφ. Εκ των υστέρων με πληροφόρησαν ότι υποψιάστηκαν ότι ήμουν άλλη μια περίπτωση βομβιστή αυτοκτονίας, από αυτούς που μαστίζουν τη Δαμασκό. Νόμισαν ότι ο βηματοδότης μου ήταν βόμβα και ανησύχησαν.

Η κατάσταση αυτή εκτονώθηκε τελικά όταν ένας πενηντάρης αξιωματικός, προφανώς διοικητής τους, με πλησίασε καθώς στεκόμουν με τα χέρια ψηλά και ρώτησε: "Μπαταρία γιατρού, ε"; Κοίταξε προσεκτικά το στήθος μου και πρόσθεσε, "Ε, αυτό είναι. Μπαταρία για την καρδιά σου". Ακολούθησε μια μικρή συζήτηση, μου έλεγξαν το διαβατήριο και την βίζα και μπόρεσα να συνεχίσω τη διαδρομή μου. Σήμερα το πρωί η κοπέλα στο γραφείο πελατών του ξενοδοχείου που μένω είχε την καλωσύνη να μου γράψει στα Αραβικά ένα σημείωμα σε μια μικρή κάρτα, για μελλοντική χρήση, σε περίπτωση που θα το χρειαστώ. Το σημείωμα λέει ότι έχω βηματοδότη, που είναι πιθανό να ενεργοποιήσει τον συναγερμό του ανιχνευτή μετάλλων. Έτσι έγινε, και ελπίζω η εκπληκτική χειρουργός μου στο Λαϊκό Καρδιοχειρουργικό Κέντρο της Χεζμπολλάχ στη Βηρυτό να μη με μαλώσει όταν θα της αφηγηθώ την περιπέτειά μου στην επόμενη συνάντηση μας.

Οι κυρώσεις με τη μορφή ανεξέλεγκτης χρήσης όπλων εναντίον αμάχων

Η νομιμότητα των κυρώσεων που επέβαλαν οι Δυτικές δυνάμεις στη Συρία και το Ιράν έχει γίνει αντικείμενο διαλέξεων στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού, καθώς και συζητήσεων μεταξύ ανώτερων κυβερνητικών υπαλλήλων και ΜΚΟ που δρουν στη χώρα αυτή. Μια αρκετά πειστική επιχειρηματολογία μπορεί να υπάρξει βάσει του γεγονότος ότι το είδος των κυρώσεων που επιβάλλονται στη Συρία και το Ιράν είναι παράνομο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και, όπως έγινε και στην περίπτωση της απαγόρευσης των βομβών διασποράς το 2008, θα πρέπει οι κυρώσεις αυτές να κηρυχθούν παράνομες μέσω διεθνούς σύμβασης. Το κυρίως σκεπτικό είναι ότι οι κυρώσεις είναι πολιτικές, και προφανώς δεν έχουν στόχο την αλλαγή καθεστώτος. Επίσης, είναι στοχεύουν αδιακρίτως και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του άμαχου πληθυσμού, και ειδικότερα των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων, των νέων, των ανάπηρων και των ηλικιωμένων. Έχουν γίνει δηλώσεις από την Ουάσιγκτον και κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σύμφωνα με τις οποίες οι κυρώσεις εναντίον της Συρίας στοχεύουν μόνο στο πολιτικό καθεστώς. Πρόκειται για τερατώδη υποκρισία και δείγμα ανοησίας και αναλγησίας.

Οι κυρώσεις, που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την περίπτωση της Συρίας και του Ιράν παραβιάζουν το άρθρο 2 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, που ορίζει ότι "όλα τα μέλη θα απέχουν στις διεθνείς σχέσεις τους από την απειλή ή χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους, ή οποιοδήποτε άλλο τρόπο ασυμβίβαστο με τις αρχές και επιδιώξεις των Ηνωμένων Εθνών".

Ανοίγοντας συζητήσεις με αξιωματούχους, αλλά και με χαρακτηριστικά δείγματα διάφορων τάξεων της κοινωνίας της Δαμασκού, όπως καταναλωτές, υπαλλήλους σε σούπερ μάρκετ του ιστορικού κέντρου, αλλά και φοιτητές, μπορεί να διαμορφώσει κανείς μια αρκετά αντικειμενική γνώμη για το πώς ακριβώς οι κυρώσεις που επέβαλαν οι Δυτικοί επηρεάζουν τη μέση συριακή οικογένεια.

Μια ανεξάρτητη Σύρια δημοσιογράφος που συνεργάζεται με αμερικάνικη ΜΚΟ και κατά κανόνα διατηρεί επικριτική στάση προς την κυβέρνηση Άσαντ, αλλά ακόμη περισσότερο προς τις άτακτες ομάδες ένοπλων μισθοφόρων που δρουν μέσα στη χώρα, μου εμπιστεύθηκε κάποιες σημειώσεις της πριν τις επεξεργαστεί για να γράψει ένα άρθρο σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη Δαμασκό ως αποτέλεσμα των κυρώσεων των Δυτικών:

"Διαπιστώνω ότι οι κυρώσεις που επιβάλλονται στη χώρα μας έχουν τεράστια επίδραση στους πολίτες στην τρέχουσα κρίση. Οι τιμές κατά μέσο όρο έχουν αυξηθεί τουλάχιστον κατά 40%, κυρίως των καταναλωτικών αγαθών και των βασικών τροφίμων, όπως το κρέας, το γάλα, το ψωμί, τα λαχανικά, τα φρούτα κλπ. Οι τιμές στα αυγά και το κοτόπουλο έχουν διπλασιαστεί και τα προϊόντα αυτά δεν είναι διαθέσιμα σε κάποια μικρά καταστήματα. Οι ουρές αυξάνονται συνεχώς στα πρατήρια φυσικού αερίου σε ορισμένες περιοχές της Δαμασκού. Οι κυρώσεις έχουν επίσης αναγκάσει πολλούς πολίτες να κλείσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τους στη Δαμασκό και το Χαλέπι, λόγω έλλειψης πρώτων υλών, αλλά και της ανοδικής πορείας των τιμών τους. 

Η κόρη μου εργάζεται σε μια εταιρεία κατασκευής οικιακών ειδών. Η επιχείρηση έχει ανάγκη να κάνει εισαγωγές υλικών από την Τουρκία. Τα οικιακά είδη και τα είδη ρουχισμού έχουν γίνει ακριβότερα από τότε που σταμάτησε η εισαγωγή εμπορευμάτων από Τουρκία. Δεν νομίζω ότι η  η εταιρεία στην οποία εργάζεται η κόρη μου θα είναι ανοιχτή για πολύ ακόμη. Ο γιος μου, από την άλλη, σκέφτεται σοβαρά να μεταναστεύσει στο εξωτερικό επειδή δεν υπάρχουν πια δουλειές για νέους στη Συρία. Τα νεαρά άτομα της ηλικίας του είναι βυθισμένα στην απογοήτευση και κάποιοι από αυτούς καταλήγουν να γίνονται μέλη συμμοριών και στρατολογούνται από ομάδες τζιχαντιστών, που τους εξασφαλίζουν χαρτζηλίκι, όπλα, αλλά και κατήχηση.

Ως μητέρα ανησυχώ μήπως μπλέξει με τέτοιες παρέες, αλλά στην ηλικία του τα παιδιά δεν ακούνε εύκολα. 

Η κρίση επίσης αναγκάζει τους εργοδότες να απολύουν προσωπικό για να μειώσουν τα έξοδά τους. Πολλοί έμποροι έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα και μετέφεραν τις επενδύσεις τους αλλού. Άλλοι, αντίθετα, οι πολεμοκάπηλοι, έχουν επωφεληθεί από την κρίση. Τα λαθραία προϊόντα είναι ακριβά, εάν τα βρει κανείς. Οι κυρώσεις έχουν πλήξει τον απλό και ανυπεράσπιστο πολίτη πολύ περισσότερο από ό,τι το καθεστώς".

Αυτό που με ανησυχεί προσωπικά είναι κάτι που άκουσα χθες το βράδυ από έναν επιχειρηματία που διατηρεί δεσμούς με την κυβέρνηση. Με διαβεβαίωσε σε πλήρη ηρεμία ότι "Εμείς μπορούμε να αγωνιστούμε δέκα χρόνια για να διατηρήσουμε τον έλεγχο της Δαμασκού. Μην ανησυχείς, φίλε μου".

Να ανησυχώ; Έμεινα άφωνος. 

Επειδή ακριβώς στις 12 Αυγούστου 2011, αυτά ήταν ακριβώς τα λόγια που μου είπε ένας φίλος, ο κ. Khaled Kane, ένας καλωσυνάτος άνθρωπος που υπηρετούσε εκείνη την εποχή ως υφυπουργός Εξωτερικών της Λιβύης. 

Σε δέκα ημέρες, και όχι σε δέκα χρόνια, η Τρίπολη έπεσε στα χέρια των "επαναστατών", και αφού συνελήφθη, βασανίστηκε και η υγεία του κλονίστηκε σοβαρά, ο Khaled αργοπεθαίνει σήμερα μέσα σε μια φυλακή της Μισράτα στη Λιβύη.

Πηγή: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση