Υπάρχει πετρέλαιο στο Αιγαίο;

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στο ελληνικό υπέδαφος ίσως υπάρχουν κοιτάσματα 2 ίσως και 4 δισ. βαρελιών. «Γνωρίζουμε, με βάση τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει κατά καιρούς αλλά και τα θεωρητικά επιστημονικά μοντέλα, ότι είναι πιθανόν η Ελλάδα να "κάθεται" πάνω σε σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ομως, σε ποιο βαθμό είναι εκμεταλλεύσιμα δεν θα το μάθουμε, εάν δεν ξεκινήσουν συστηματικές έρευνες και γεωτρήσεις». Αυτή είναι η μόνιμη επωδός των τεχνοκρατών που έχουν ασχοληθεί με τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας.

Τα αποτελέσματα στηρίζουν την πεποίθηση ειδικών επιστημόνων που θεωρούνται επαΐοντες ότι στο ελληνικό υπέδαφος ίσως υπάρχουν κοιτάσματα 2-4 δισ. βαρελιών, η αξιοποίηση των οποίων θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να αναβαθμίσει σημαντικά την οικονομική και τη γεωπολιτική θέση της χώρας. Η άλλη όψη του νομίσματος, βέβαια, είναι ότι στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη όπου το υπέδαφος κρύβει πλούτο (από τα διαμάντια της Σιέρα Λεόνε έως τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής)... γίνεται ή έχει γίνει πόλεμος. Στην Ελλάδα, μετά το «θερμό επεισόδιο» του 1987, ο φόβος προβλημάτων με την Τουρκία έχει αναγάγει τις έρευνες για πετρέλαιο σε θέμα «ταμπού».
Ετσι, τα στοιχεία που υπάρχουν και ως εκ της φύσεώς τους είναι απόρρητα παραμένουν «κλειδωμένα», χωρίς να έχουν αξιολογηθεί συνολικά από κάποιον κρατικό φορέα. Κατά καιρούς, κομμάτια των ερευνών εμφανίζονται σε διάφορα συνέδρια από ξένους ερευνητές ή άλλοτε «ακούγεται» ότι κάποια στοιχεία κυκλοφορούν (από πλάγιες οδούς) στα γραφεία πολυεθνικών. Επίσης, πολλοί από τους ξένους συμβούλους των κατά καιρούς υπουργών Ενέργειας έφυγαν με αρκετά στοιχεία στα χέρια τους. Ανάλογα, σε διεθνή συνέδρια παρουσιάζονται περισσότερα στοιχεία για το Αιγαίο (μέχρι τη Μύκονο!) από τούρκους ερευνητές, παρά από έλληνες, όπως επισημαίνουν επιστήμονες του χώρου.
Σύμφωνα με πηγές που έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με τις έρευνες πετρελαίου, η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής:

• Ολες οι εκτιμήσεις, με βάση τα θεωρητικά μοντέλα και τις γεωχημικές μεθόδους, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο ελλαδικός χώρος έχει πολλές περιοχές όπου πιθανόν υπάρχει πετρέλαιο.
• Οι (απόρρητες) σεισμικές έρευνες («ακτινογραφία» της δομής του φλοιού της Γης, με τεχνητούς κραδασμούς) και οι γεωτρήσεις που έχουν γίνει προσδιορίζουν «πετρελαιοπιθανές» περιοχές στο Ιόνιο, την ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο.
• Στοιχεία για την ύπαρξη πετρελαίου στον ελλαδικό χώρο έχουν παρουσιαστεί και σε πρόσφατα συνέδρια.
• Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου αναβαθμίζει σημαντικά τα όποια κοιτάσματα υπάρχουν στην Ελλάδα.

Το ίδιο γίνεται και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η οποία επιτρέπει πλέον και τον πιο εύκολο εντοπισμό των κοιτασμάτων, αλλά και την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση. Ακόμα και για τα «ξεχασμένα» κοιτάσματα του Κατακώλου και της Επανωμής που δεν θεωρούνταν εκμεταλλεύσιμα στο παρελθόν λόγω μεγάλης περιεκτικότηας σε διοξείδιο του άνθρακα και της μικρής ποσότητάς τους, επιδεικνύεται μεγάλο ενδιαφέρον σήμερα.
Τα στοιχεία των ερευνών που ήδη έχουν γίνει έχουν καθοριστική σημασία, εξηγούν επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί επί δεκαετίες με το θέμα, γιατί μια εταιρεία πρέπει να «ξέρει» πού έχει τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, για να επενδύσει τα τεράστια ποσά που κοστίζουν οι έρευνες πετρελαίου, ιδιαίτερα με τις νέες τεχνολογίες.
Ομοίως, η κυβέρνηση πρέπει να γνωρίζει όσο το δυνατόν περισσότερα για το μέγεθος της «πετρελαϊκής πίτας», ώστε να μπορεί να αξιολογήσει τα δεδομένα, να προχωρήσει σε διεθνείς διαγωνισμούς και να διαχειριστεί τις παραχωρήσεις διαφυλάσσοντας τα συμφέροντα της χώρας. Αλλά ακόμα και για να αποφασίσει πώς θα κινηθεί πολιτικά, σε θέματα υφαλοκρηπίδας, επί παραδείγματι.
Ετσι, λένε οι ίδιες πηγές, είναι απαραίτητος ένας κρατικός φορέας, με δικό του μηχανισμό, ο οποίος θα στέκεται «απέναντι» στις εταιρείες και θα λειτουργεί συμβουλευτικά προς την κυβέρνηση, όπως υπάρχει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης αλλά και οπουδήποτε αλλού γίνονται παραχωρήσεις. Σήμερα, όμως, εξηγούν, ο φορέας αυτός δεν υπάρχει, καθώς η παλαιά κρατική ΔΕΠ-ΕΚΥ (η θυγατρική της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου που ασχολούνταν με την έρευνα) σήμερα έχει ενσωματωθεί στα Ελληνικά Πετρέλαια τα οποία πλέον είναι ιδιωτική εταιρεία. Συνεργεία γεωτρήσεων και έρευνας, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν πια.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση