Ο Ερντογάν σπεύδει να επωφεληθεί

Από το κλίμα συμφιλίωσης μεταξύ των αραβικών χωρών

Η Τουρκία δεν έχασε πολύ χρόνο προτού επιστρέψει στην περιοχή του Αραβικού Κόλπου μέσω του Κουβέιτ, του Ομάν και του Κατάρ, εκμεταλλευόμενη το νέο κλίμα συμφιλίωσης ανάμεσα στα αραβικά κράτη, το οποίο επιτρέπει μεγάλης διάρκειας επισκέψεις, όπως αυτές του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην περιοχή.

Ενώ η Σαουδική Αραβία ασχολείται με τον φάκελο Υεμένη, η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνίες με το Ομάν και το Κουβέιτ χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις πολιτικές παραδόσεις του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), ιδίως εκείνες που έχουν να κάνουν με τον προηγούμενο συντονισμό μεταξύ των χωρών μελών, που έλεγαν ότι πρέπει να αποφεύγονται συμφωνίες που επηρεάζουν την ασφάλεια άλλων χωρών του GCC, ειδικά εάν οι συμφωνίες αυτές υπογράφονται με χώρες όπως η Τουρκία και το Ιράν, οι οποίες θεωρείται ότι αποτελούν στρατηγική απειλή για τα συμφέροντα του Κόλπου.

Οι αναλυτές λένε ότι η προθυμία της Σαουδικής Αραβίας να συμφιλιωθεί και να αλληλεπιδράσει θετικά με την Τουρκία δεν σημαίνει ότι η περιοχή του Αραβικού Κόλπου στο σύνολό της, και ιδίως οι Σαουδάραβες, έχουν ξεχάσει τις ανταγωνιστικές στάσεις της Άγκυρας, ειδικά την παρέμβασή της στις κινήσεις του Κατάρ και την εκμετάλλευση της υπόθεσης Κασόγκι, ώστε να επιτεθεί εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και του ηγετικού της ρόλου.

Οι χώρες της περιοχής του Κόλπου γνωρίζουν ότι η αλλαγή στην τουρκική στάση ήταν μια ρεαλιστική κίνηση που αποσκοπούσε στην αποκατάσταση των οικονομικών σχέσεων με τις χώρες του Κόλπου και την αξιοποίηση μιας χρυσής ευκαιρίας για την ανακούφιση των συνεπειών της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, την προσέλκυση κεφαλαίου από τον Κόλπο και την υπέρβαση της επιβράδυνσης της αγοράς ακινήτων και του τουρισμού στην Τουρκία.

Η τουρκική οικονομία επηρεάστηκε σοβαρά από τις εντάσεις που προκάλεσαν οι εχθρικές θέσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ειδικά προς τη Σαουδική Αραβία. Οι περισσότερες Σαουδαραβικές εταιρείες έχουν μποϊκοτάρει τα τουρκικά προϊόντα ως απάντηση στον Ερντογάν και τους ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησής του, που επιτέθηκαν κατά του βασιλείου, ειδικά μετά το μποϊκοτάζ του αραβικού κουαρτέτου στο Κατάρ από τον Ιούνιο του 2017 και τη δολοφονία του Κασόγκι στο Σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο του 2018.

Τούρκοι αξιωματούχοι επιθυμούν τώρα να δείξουν ότι έχουν αλλάξει τις θέσεις τους και ότι υποστηρίζουν τη συμφιλίωση στον Κόλπο. Την Τετάρτη, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η χώρα του υποστηρίζει την ενότητα, την ευημερία και την ασφάλεια των κρατών του Κόλπου.

Μετά τη συμφωνία συμφιλίωσης που επιτεύχθηκε στη σύνοδο κορυφής Al-Ula στη Σαουδική Αραβία, οι τουρκικές θέσεις έχουν μετατοπιστεί σε μεγάλο βαθμό. Οι εχθρικές διπλωματικές εκστρατείες και οι εκστρατείες των ΜΜΕ εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ έχουν δώσει πάτημα στο αφήγημα περί υποστήριξης της συμφιλίωσης μεταξύ των χωρών του Κόλπου.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει αποκρύψει επίσης την ελπίδα του ότι η διαδικασία συμφιλίωσης θα οδηγήσει στην αποκατάσταση σταθερών σχέσεων με τα κράτη του Αραβικού Κόλπου, παρά το ότι εδώ και πολύ καιρό ενεθάρρυνε το Κατάρ να μην κάνει βήμα πίσω στην κόντρα και να κλιμακώσει με τη σειρά του το μποϊκοτάζ.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαιρέτισε τη συμφωνία συμφιλίωσης του Κόλπου. Ανέφερε ότι "η κοινή θέληση για επίλυση της σύγκρουσης στον Κόλπο και η ανακοίνωση της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ είναι ικανοποιητικές εξελίξεις".

Αναλυτές πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι πιθανό να είναι ο κύριος ωφελημένος από τη συμφιλίωση στον Κόλπο και ότι η επιεικής στάση των Σαουδαράβων θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την Τουρκία να επιστρέψει στον Κόλπο. Επισημαίνουν ότι αν δεν υπήρχε συμφιλίωση και η τάση της Σαουδαραβικής ηγεσίας να ξεπεράσει τις συγκρούσεις, η περιοδεία του Τσαβούσογλου δεν θα είχε πραγματοποιηθεί. Χωρίς ένα "πράσινο φως" από το Ριάντ, το Ομάν και το Κουβέιτ δεν θα ρίσκαραν να δεχτούν τον Τσαβούσογλου και να θεωρηθούν ότι στέκονται στο πλευρό της Τουρκίας εναντίον της Σαουδικής Αραβίας.

Παρατηρητές λένε ότι η Σαουδική Αραβία δεν φαίνεται να είναι απολύτως έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία. Το γεγονός ότι η περιοδεία του Τσαβούσογλου δεν περιελάμβανε τη Σαουδική Αραβία μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι τα αμφιλεγόμενα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών παραμένουν άλυτα και ότι το Ριάντ θέλει πρώτα να επιλύσει μόνιμα τέτοια ζητήματα με την Άγκυρα και να λάβει σαφείς δεσμεύσεις από την Άγκυρα, προτού ολοκληρώσει τη διαδικασία συμφιλίωσης μεταξύ των δύο χωρών.

Το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg ανέφερε πρόσφατα τις προσπάθειες της Τουρκίας και των χωρών του Κόλπου να δημιουργήσουν καλύτερες σχέσεις στο εμπόριο, την ασφάλεια και άλλους τομείς. Σχολίασε ότι αυτές οι κινήσεις βασίστηκαν στη συμφωνία της Τουρκίας να εγκαταλείψει την υποστήριξή της προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, μια οργάνωση που θεωρείται τρομοκρατική ομάδα από διάφορες αραβικές χώρες. Το ζήτημα είναι καίριο για τις χώρες του Κόλπου και τον στενό σύμμαχό τους, την Αίγυπτο.

Εν αναμονή της πλήρους συμφιλίωσης με τη Σαουδική Αραβία και την υπέρβαση της κρίσης από την υπόθεση Κασόγκι, οι Τούρκοι εργάζονται για την οικοδόμηση οικονομικών σχέσεων με το Ομάν, το Κουβέιτ και το Κατάρ.

Ο Τσαβούσογλου εξήγησε ότι είχε μια καρποφόρα συνάντηση με τον ομόλογό του από το Ομάν, Σαΐντ Μπαντρ μπιν Χαμάντ αλ-Μπυσαΐντι και ότι είχε συμφωνήσει μαζί του για την ανάπτυξη πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ο Τσαβούσογλου επισκέφθηκε το Κουβέιτ την Τρίτη, όπου σύμφωνα με πληροφορίες συναντήθηκε με τον Εμίρη του Κουβέιτ, Σεΐχη Ναουάφ αλ-Αχμάντ αλ-Τζαμπέρ αλ-Σαμπάχ, τον πρόγκιπα διάδοχο Σεΐχη Μισάλ αλ-Αχμάντ αλ-Τζαμπέρ αλ-Σαμπάχ και τον πρωθυπουργό Σεΐχη Σαμπάχ Χαλίντ αλ-Αχμάντ αλ-Σαμπάχ. Συζήτησαν διάφορα θέματα, όπως την ενίσχυση των διμερών σχέσεων.

Ο Τούρκος υπουργός είπε σε ένα tweet ότι η συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Κουβέιτ ήταν "καρποφόρα" και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι δύο χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν το επίπεδο του εμπορίου τους παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας κορονοϊού και ότι οι Τούρκοι εργολάβοι πραγματοποιούσαν πολλά σημαντικά έργα στο Κουβέιτ.

Πέτρος Κράνιας
Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση