Θα βρει η Ευρώπη «εμβόλιο» για το casus belli του Ερντογάν;

Μοιάζει λίγο με φαύλο κύκλο. Μετά την οικονομική ανάπτυξη της τελευταίας 15ετίας, η Τουρκία αποφάσισε να επεκταθεί και στο έδαφος

Το σχεδίαζαν χρόνια στην Άγκυρα να βάλουν χέρι σε περιοχές του Ιράκ και της Συρίας. Και τους βγήκε σε μεγάλο βαθμό. Για τους Δυτικούς πάντοτε η Τουρκία ήταν μια λύση. Σύνορο ανάμεσα στον πολιτισμένο χώρο και σε περιοχές που παράγουν αστάθεια. Είναι άλλωστε η ανατολικότερη χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, αν αυτό σας λέει κάτι. Οι Τούρκοι έμαθαν να παίζουν καλά το παιχνίδι της διαπραγμάτευσης, να παζαρεύουν και να κερδίζουν όλο και περισσότερα. Και ως ένα από τα μέλη του club των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, μεθοδικά προσπαθούν να επεκταθούν σε όλο και μεγαλύτερες περιοχές. Είναι η Λιβύη, που σπαράσσεται από διαμάχες μεταξύ των φυλάρχων, είναι τα Βαλκάνια, είναι χώρες της Αφρικής, είναι το Κατάρ με τα πετροδολάρια, είναι τα παλαιστινιακά εδάφη, χώρες της Αφρικής, ακόμη και οι ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλο πληθυσμό μουσουλμάνων τους οποίους το καθεστώς της Άγκυρας προσπαθεί να προσεταιριστεί -σχεδόν να τουρκοποιήσει. Ο Ερντογάν παίζει το παιχνίδι της επέκτασης, δημιουργεί εχθρούς, εκβιάζει και δαιμονοποιεί όσους θεωρεί ότι είναι εμπόδιο στα σχέδιά του. Και τώρα που βρίσκεται στη δίνη μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης, πουλάει στο εσωτερικό της χώρας του το ιδεολόγημα της γαλάζιας πατρίδας. Η Μεσόγειος του ανήκει, το μισό Αιγαίο και βάλε θεωρεί πως είναι δικό του, στο Καστελλόριζο θεωρεί ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα και τελειωμό δεν έχει. Αφού τώρα δεν μπορεί να δελεάσει το εσωτερικό ακροατήριό του με τα επιτεύγματα της τουρκικής οικονομίας, ο Ερντογάν τους υπόσχεται νέες ζώνες επιρροής, θαλάσσιες, απ' όπου θέλει να τους πείσει ότι θα κάνει εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Και η Ελλάδα; Η απάντηση είναι δύσκολη. Επί χρόνια, πολλές κυβερνήσεις υπνοβατούσαν. Θεωρούσαν ότι μπορούν να εξημερώσουν το θηρίο, ότι ο ευρωπαϊκός δρόμος θα σταματήσει τους αναθεωρητισμούς των Τούρκων, ότι η προοπτική συνεργασίας στον τουρισμό και σε μια σειρά από πεδία θα μπορούσε να σταματήσει τα σχέδια της Άγκυρας για διχοτόμηση του Αιγαίου, εγκλωβισμό των νησιών του Αιγαίου σε μια ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας και περιορισμό του ελληνικού εναέριου χώρου, όπου και εκεί, ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα.

Ευτυχώς, έπειτα από πολλά χρόνια αδράνειας, κάτι έχει ξυπνήσει στην ελληνική διπλωματία. Μετά την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, συμφωνήθηκε και η παραπομπή του θέματος της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αλβανία σε διεθνές δικαστήριο. Η Ελλάδα ισχυροποίησε την συμμαχία της με την Αίγυπτο, διατηρεί στενές σχέσεις στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ, συνομολόγησε ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα -στρατιωτικά είναι η δεύτερη ισχυρότερη χώρα στον Κόλπο μετά το Ισραήλ- σε περίπτωση επίθεσης από τρίτη χώρα, ενισχύει τις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία όπου αναμένεται να στείλει αντιαεροπορικό σύστημα Patriot. Μπήκε σε νέες βάσεις ακόμη και η συνεργασία με την Ινδία που έχει συμφέρον να εμπλακεί στην εξίσωση μιας και το Πακιστάν είναι βασικός στρατιωτικός εταίρος της Τουρκίας. Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου, θα σκεφτεί κάποιος. Προφανώς, οι σχέσεις μεταξύ κρατών βασίζονται σε αμοιβαία συμφέροντα.

Και γι' αυτό έχει σημασία να δούμε τι μπορεί να βγει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Πέμπτης. Σκληρές κυρώσεις στην Τουρκία δεν πρέπει να αναμένονται, ούτε όμως είναι ρεαλιστικό οι Ευρωπαίοι να κάτσουν στα αυγά τους παρακολουθώντας την Τουρκία να υπερεξοπλίζεται και να επεκτείνεται και σε ζώνες επιρροής που ανήκαν ή ελέγχονταν από τους Ευρωπαίους. Είναι υποκριτικό η Μέρκελ να έχει καταστεί ο στενότερος σύμμαχος του Ερντογάν και την ίδια στιγμή να μας μιλάει για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Και είναι ενδεικτικό του αμοραλισμού που επιδεικνύει το Βερολίνο ότι δεν ακυρώνει την πώληση έξι γερμανικών υποβρυχίων στη Γερμανία. Πριν από πέντε χρόνια οι Γερμανοί πρωτοστατούσαν στην εκστρατεία ακύρωσης της πώλησης δύο γαλλικών ελικοπτεροφόρων Μιστράλ στη Ρωσία, ως αντίδραση στην προσάρτηση της Κριμαίας. Το Παρίσι ακύρωσε το deal και επέστρεψε στη Μόσχα τις προκαταβολές που είχε λάβει για την πώληση των γαλλικών πλοίων. Τι μας λέει το γεγονός ότι η Μέρκελ αρνείται να κάνει εμπάργκο όπλων στον Ερντογάν; Την ώρα μάλιστα που ο Ερντογάν ουρλιάζει για τα δήθεν κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας στο Καστελλόριζο και με το έτσι θέλω βγάζει χάρτες που μοιράζουν το Αιγαίο στα δύο; Και ο πιο αφελής καταλαβαίνει καλά τι κάνουν οι Γερμανοί. Και σου λένε δημοσίως οι Βερολινέζοι, «ναι, η Τουρκία προκαλεί, αλλά πρέπει να καθίσετε στο τραπέζι του διαλόγου να τα βρείτε...». Τι να συζητήσεις με κάποιον που διεκδικεί κυριαρχικά σου δικαιώματα. Πώς μπορείς να βρεις χρυσή τομή με αυτόν που ετσιθελικά θέλει να διαφεντεύει ολόκληρη την Μεσόγειο επειδή κάποτε η Τουρκία ήταν αυτοκρατορία; Με την λογική αυτή, γιατί να μην διαφεντεύει η Ελλάδα όλη την περιοχή από το Γιβραλτάρ μέχρι τον Τίγρη και τον Ευφράτη που χιλιάδες χρόνια πριν ελεγχόταν από ελληνικά φύλα;

Το εμβόλιο στην τουρκική επιθετικότητα είναι οι οικονομικές κυρώσεις και η ισχυρή στρατιωτική αποτροπή. Και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει κυρώσεις. Οχι απλώς κατευνασμό της Τουρκίας που θα αποθρασύνει τον Ερντογάν, ούτε και ισοπεδωτικά αντίποινα που θα τον αφιονίσουν. Σε όλα υπάρχει η χρυσή τομή. Διότι δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες ότι οι ΗΠΑ και ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θα διαγράψουν την Τουρκία με ένα Χ -όπως έκανε το περιοδικό Time με το 2020- και θα τα δώσουν όλα στην Ελλάδα. Είναι περίπου όπως το εμβόλιο που περιμένουμε να μας σώσει από τον κορωνοϊό. Θα βοηθήσει, αλλά αν δεν προσέχουμε οι ίδιοι, τίποτα δεν μπορεί να μας καλύψει και να μας εξασφαλίσει.

Μάκης Πολλάτος
Πρώτο Θέμα

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση