Οι δύο γυναίκες που απειλούν να "ρίξουν" τον Ερντογάν από την εξουσία

Του Bobby Ghosh

Για μεγάλο μέρος του 2020, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στηρίχθηκε σε μια τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική κρίση της Τουρκίας και τις πολιτικές "τραγωδίες" που βιώνει το κόμμα του, ΑΚP (σ.μ. Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης - ισλαμοσυντηρητική δεξιά).

Οι επιθετικές του επιδρομές στη Λιβύη, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την Ανατολική Μεσόγειο βοήθησαν να επισκιαστούν τα πολιτικά πισωγυρίσματα του προηγούμενου έτους, όταν το AKP έχασε τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε βασικά αστικά κέντρα της Τουρκίας - με πιο ενοχλητικά ντροπιαστική την απώλεια του παλιού προπυργίου του ίδιου του Ερντογάν, της Κωνσταντινούπολης - και είδε μια σημαντική μείωση στον αριθμό των μελών του ανά τη χώρα. 

Όρια

Η στρατηγική αυτή, ωστόσο, πιθανόν να έχει φτάσει στα όριά της: ούτε οι επενδυτές ούτε το ευρύ κοινό φαίνεται να "αγοράζουν" την υπόσχεση του Ερντογάν περί μιας νέας ανθηρής οικονομικής εποχής. Γενικότερα, ο πρόεδρος και το κόμμα του φαίνεται να χάνουν την εμπιστοσύνη μεγάλων εκλογικών περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων ψηφοφόρων στις πόλεις, αλλά και μεταξύ των νέων συντηρητικών πολιτών.

Τώρα, με την πανδημία του κορονοϊού να αποδεικνύεται ανθεκτικότερη του αναμενομένου και τις ελπίδες για μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη το 2021 να κινδυνεύουν με οδυνηρή διάψευση, τα κόμματα της αντιπολίτευσης της Τουρκίας "γυαλίζουν" τα όπλα τους προκειμένου να ανακτήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Ο Ερντογάν μπορεί μεν να αγνοεί τις εκκλήσεις τους για πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές - κανονικά είναι προγραμματισμένες για το καλοκαίρι του 2023 - ωστόσο το μόνο που έχει να περιμένει από εδώ και πέρα είναι οι πολιτικοί του αντίπαλοι να του ασκούν πίεση σε κάθε του βήμα.

Ανάμεσα σε εκείνους οι οποίοι περιμένουν τη στιγμή της εφόρμησης είναι ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είναι επικεφαλής του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, CHP (σ.μ. Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, κεμαλική κεντροαριστερά) και τα πιο λαμπρά αστέρια του, Εκρέμ Ιμαμόγλου και Μανσούρ Γιαβάς, οι υψηλού κύρους και αναγνωρισιμότητας δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, αντίστοιχα. 

Το γυναικείο "δίδυμο"

Ωστόσο, οι καλύτερες πιθανότητες της αντιπολίτευσης προκειμένου να "ρίξει" τον Ερντογάν πιθανόν να στηρίζονται σε δύο γυναίκες που κινούνται σε αντίθετες μεταξύ τους πλευρές του πολιτικού φάσματος: τη Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής του κόμματος Iyi (σ.μ. Καλό Κόμμα, εθνικιστική κεμαλική κεντροδεξιά) και την Τζανάν Καφταντζίογλου, επικεφαλής της κομματικής οργάνωσης του CHP στην Κωνσταντινούπολη.

Οι δυο τους δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές. Η Ακσενέρ, 64 ετών, είναι εθνικίστρια και μέλος της πολιτικής ελίτ της Τουρκίας, ενώ στο παρελθόν έχει υπηρετήσει ως υπουργός Εσωτερικών. Γνωστή ως "Άσενα", από την μυθική τουρκική "λύκαινα", δεν κρύβει διόλου την επιθυμία της να αντικαταστήσει τον Ερντογάν ως πρόεδρος της χώρας, έχοντας ήδη κατέβει στις εκλογές ως υποψήφια εναντίον του στις προεδρικές εκλογές του 2018.

Η Καφταντζίογλου, 48 ετών, διασκεδάζει ιδιαίτερα την εικόνα της ως "μοτοσικλετίστριας αριστερής φεμινίστριας" και, μολονότι οι απόψεις της είναι πιο ριζοσπαστικές σε σχέση με εκείνες του μεγαλύτερου μέρους του κόμματός της, είναι σεβαστή για τον ρόλο ενορχηστρωτή που έπαιξε στην εκλογική ταπείνωση του ΑΚΡ το 2019 στην Κωνσταντινούπολη.

Αγώνας για το Κέντρο

Και τα δύο κόμματά τους θέλουν να εκμεταλλευτούν τον χώρο που ανοίγει στο πολιτικό Κέντρο στην Τουρκία, καθώς ο Ερντογάν οδηγεί το κόμμα του όλο και δεξιότερα. Γενικότερα, η πορεία που έχει λάβει το AKP θέτει το κόμμα του οποίου ηγείται ο Τούρκος πρόεδρος σε μια πορεία σύγκρουσης με τον κυβερνητικό του εταίρο, το ακροδεξιό κεμαλικό MHP (σ.μ. Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος).

Το Καλό Κόμμα αντιπροσωπεύει την πρόκληση ενάντια στο κυβερνητικό μπλοκ στο κεντροδεξιό κομμάτι του πολιτικού φάσματος και το CHP στο κεντροαριστερό.

Η Ακεσενέρ έχει ταξιδέψει προς την αντίθετη πολιτική κατεύθυνση σε σχέση με τον Ερντογάν: εγκατέλειψε το MHP για να προχωρήσει σε ελιγμούς στον δρόμο προς το Κέντρο. Ακόμα κι έτσι, διατηρεί ισχυρά εθνικιστικά διαπιστευτήρια που την καθιστούν δύσκολο στόχο για το μπλοκ AKP-MHP: θα την προτιμούσαν πολύ περισσότερο ως σύμμαχο παρά ως αντίπαλο. Έχει απορρίψει ωστόσο σταθερά τις εκκλήσεις - "δεν θα το έκανα ακόμη κι αν έβαζαν ένα όπλο στο κεφάλι μου" - να επιστρέψει στο MHP και να ενταχθεί στον κυβερνώντα συνασπισμό.

Η Καφταντζίογλου, από την άλλη πλευρά, είναι ένας εύκολος και συχνός στόχος για τον Ερντογάν και τα φιλο-AKP μέσα ενημέρωσης. Η ίδια έχει καταδικαστεί και έχει ασκήσει έφεση σε ποινή 10 ετών κάθειρξης για κατηγορίες οι οποίες σχετίζονται κυρίως με παλιά της tweets για τα αδικήματα της "προσβολής του Προέδρου της Δημοκρατίας", της υποκίνησης μίσους και της προώθησης της τρομοκρατίας. Επίσης κατηγορείται για φερόμενη συγκάλυψη κατηγοριών για σεξουαλικές επιθέσεις από κομματικούς της συντρόφους κατά γυναικών.

Οι υποστηρικτές της λένε ότι η αγριότητα των επιθέσεων καταδεικνύει μονάχα τον βαθμό στον οποίο ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του φοβούνται την Καφταντζίογλου και την ικανότητά της να "μαζεύει" ψήφους για το CHP. Σχεδόν το ένα πέμπτο των Τούρκων πολιτών ζουν στην Κωνσταντινούπολη, καθιστώντας την πόλη ζωτικής σημασίας όσον αφορά τις ελπίδες της αντιπολίτευσης να τερματίσει την κυριαρχία δύο δεκαετιών του AKP στην τουρκική πολιτική ζωή. 

Μια νίκη επί του Ερντογάν είναι δύσκολη υπόθεση

Μια νίκη επί του Ερντογάν παραμένει ωστόσο δύσκολη υπόθεση: θυμηθείτε, κέρδισε την προεδρία της χώρας το 2018 με σχεδόν 53% των ψήφων, ενώ ο Μουχαρέμ Ιντζέ, υποψήφιος του CHP απέσπασε λιγότερο από 31% και η Ακσενέρ μόλις λίγο πάνω από 7%. Το εκλογικό μπλοκ AKP-MHP (σ.μ. Λαϊκή Συμμαχία) κέρδισε μια σαφή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, πολύ μπροστά από έναν εκλογικό συνασπισμό ο οποίος περιελάμβανε το CHP και το Καλό Κόμμα (σ.μ. Συμμαχία "Έθνος").

Το οικονομικό και πολιτικό τοπίο στην Τουρκία έχει μετατοπιστεί έκτοτε, αποδυναμώνοντας τον Ερντογάν και το AKP, ωστόσο μια αλλαγή του στάτους κβο εξακολουθεί να απαιτεί μια ισχυρή επίδειξη ενότητας από πλευράς της αντιπολίτευσης.

Ένας εκλογικός συνασπισμός θα είναι δύσκολο να καταφέρει να κερδίσει χωρίς ουσιαστική βοήθεια από τους Κούρδους, οι οποίοι ωστόσο είναι επιφυλακτικοί έναντι του εθνικισμού της Ακσενέρ και δυσαρεστημένοι από την απροθυμία του CHP να υπερασπιστεί τους Κούρδους πολιτικούς που δέχονται την ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης του προέδρου της Τουρκίας.

Ακόμη κι έτσι, ωστόσο, ο Ερντογάν θα εισέλθει στο 2021 αντιμετωπίζοντας την ισχυρότερη αντιπολίτευση από την εποχή που ανέλαβε πρωθυπουργός (και αργότερα πρόεδρος) της Τουρκίας. Και ο συνδυασμός των Ακσενέρ και Καφταντζίογλου αποτελεί μια άνευ προηγουμένου "δίδυμη" απειλή για τον αρχηγό του τουρκικού κράτους και το κόμμα του.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση