Η έλευση Μπάιντεν φέρνει πιο κοντά την Τουρκία με Ισραήλ και Σαουδική Αραβία

Του Κώστα Ράπτη

Ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν έχει πραγματοποιήσει σειρά επαφών με ισραηλινούς αξιωματούχους με στόχο την αποκατάσταση των σχέσεων των δύο πλευρών. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του το Al-Μonitor, την πρωτοβουλία αυτών των επαφών είχε η τουρκική πλευρά, η οποία ανησυχεί για την επικείμενη είσοδο του Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο και θεωρεί ότι η αναθέρμανση των σχέσεων με το Ισραήλ θα αποτελέσει έναν τρόπο για να κερδηθεί η ευμένεια της νέας κυβερνητικής ομάδας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αντίστοιχες επαφές έχουν πραγματοποιηθεί και άλλοτε στο πρόσφατο παρελθόν, με αντικείμενο κοινές ανησυχίες ασφαλείας σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στη Συρία και τη Λιβύη. Όμως αυτή τη φορά στο επίκεντρο έρχονται καθαυτές οι σχέσεις της Τουρκίας και του Ισραήλ, καθώς οι δύο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις σε επίπεδο πρεσβευτών από το 2018, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε οργισμένα στις επιχειρήσεις του εβραϊκού κράτους στην Λωρίδα της Γάζας και τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ.

Σημειώνεται ότι, παρά τους κλυδωνισμούς που έχουν υποστεί οι πολιτικές σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ τα τελευταία χρόνια, οι εμπορικές σχέσεις των δύο πλευρών αναπτύσσονται απρόσκοπτα, ενώ διάχυτη είναι η εκτίμηση ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πιέσει πολύ περισσότερο από την κυβέρνηση Τραμπ για την σύγκλιση των δύο πλευρών.

Το Ισραήλ πάντως δεν έχει ιδιαίτερους λόγους να βιάζεται, στον βαθμό που η πρόσφατη αποκατάσταση των σχέσεών του με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν τού δίνει μεγαλύτερο χώρο να διαπραγματευτεί με την Τουρκία, σε μία φάση που οι φίλοι της διαρκώς λιγοστεύουν στην περιοχή.

Η Άγκυρα θα χρειαστεί να πληρώσει ακριβό αντάλλαγμα για την επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ. Και αυτό διότι η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν παύει να καταγγείλει την προστασία παρέχει η Τουρκία στην ισλαμική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας.

Άλλωστε, τα οικονομικά προβλήματα της γείτονος, τα οποία δεν μπορούν να επιλυθούν μακροπρόθεσμα με τις κατά καιρούς ενέσεις ρευστότητας από το Κατάρ, ενισχύουν τις διαθέσεις του Ερντογάν για κλείσιμο περιττών μετώπων. Η επιστροφή του ερευνητικού σκάφος Ορούτς Ρέις στη βάση του, ενόψει της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, εντάσσεται στην ίδια τακτική τήρησης χαμηλού προφίλ προς το παρόν.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Τουρκία επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της και με τον έτερο μεγάλο ανταγωνιστή της Μέση Ανατολή, τη Σαουδική Αραβία. Η τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν στις 21 Νοεμβρίου με τον βασιλέα Σαλμάν, ενόψει της υπό σαουδαραβική προεδρία διαδικτυακής Συνόδου Κορυφής της G20, έδωσε και μία ευκαιρία στον Τούρκο πρόεδρο να ζητήσει τον τερματισμό του μποϊκοτάζ που το Ριάντ έχει κηρύξει στα προϊόντα και τις υπηρεσίες της Τουρκίας. Παρά τη ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων των δύο πλευρών με αφορμή η δολοφονία του εξόριστου δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης και πραγματική αιτία την ενίσχυση των περιφερειακών φιλοδοξιών του διδύμου Τουρκίας-Κατάρ, η ρητορική έχει το τελευταίο διάστημα εμφανώς αλλάξει. Προς γενική έκπληξη, ο Σαουδάραβας Υπουργός Εξωτερικών Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν δήλωσε το Σάββατο ότι οι σχέσεις με την Τουρκία είναι "φιλικές”, ενώ και ο Ερντογάν κατά την τοποθέτησή του στη Σύνοδο της G20 αποκάλεσε "αδελφό” τον βασιλιά Σαλμάν. Τον ρόλο της έχει παίξει και η "διπλωματία των σεισμών”, καθώς η Σαουδική Αραβία απέστειλε βοήθεια στη σεισμόπληκτη Σμύρνη.

Προφανώς ο Τούρκος ηγέτης προσπαθεί να προσεταιριστεί τον Σαουδάραβα μονάρχη, όσο ακόμη αυτός είναι στα πράγματα, για να παρακάμψει τις εντάσεις που έχουν δημιουργηθεί με τον γιο και διάδοχο του. Υπενθυμίζεται ότι ο πρίγκηπας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν έχει κάνει λόγο για "τρίγωνο του διαβόλου” στην περιοχή, το οποίο συναποτελούν η Τουρκία, η Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Ιράν.

Το Ριάντ πάντως φαίνεται εξίσου πρόθυμο με την Άγκυρα να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο, καθώς η προοπτική αποχώρησης του Ντόναλντ Τραμπ με τον οποίο διατηρούσε προνομιακή σχέση δημιουργεί νευρικότητα. Ωστόσο, η αδιάλλακτη θέση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που διεκδικούν πλέον ηγετικό ρόλο μεταξύ των χωρών του Κόλπου, απέναντι στον άξονα Τουρκίας-Κατάρ-Μουσουλμανικής Αδελφότητας περιπλέκει τη θέση του Ριάντ.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση