Βρισκόμαστε στο τελευταίο σκαλοπάτι πριν τον γεωπολιτικό εκμηδενισμό μας;

Του Χρήστου Ηλιάδη

Η πειρατική και εκτός κάθε πλαισίου Διεθνούς Δικαίου συνομολόγηση «Μνημονίου Κατανόησης» μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης της Λιβύης υπό τον Φαγιέζ Αλ Σαράζ, που δεν αναγνωρίζει υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ σε νησιά, αναβαθμίζει κάθετα την πρόκληση γεωπολιτικής εξαφάνισης της Ελλάδας.

Οι Τούρκοι διαφήμισαν το δόγμα της δήθεν «γαλάζιας πατρίδας» που ο Τούρκος ΥΠΑΜ Χουλουσί Ακάρ διακήρυξε πριν ένα χρόνο (μετά την επιστροφή του από επίσκεψη στην Λιβύη) προβάλλοντας και τους εξωφρενικούς σχετικούς χάρτες που «εξαφανίζουν» την Κρήτη, την Ρόδο, τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου με το Καστελόριζο.

Επιπλέον ο όρος «Μνημόνιο» (που παραπέμπει σε διακήρυξη προθέσεων και όχι σε νομικά δεσμευτική συμφωνία) είναι παραπλανητικός αφού όπως ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος επισημαίνει, το κείμενο περιέχει δεσμευτικές διατάξεις που παράγουν αποτελέσματα ενώ προνοούνται και εσωτερικές διαδικασίες επικύρωσης

Μετά και την υπερψήφιση με διαδικασία εξπρές της συμφωνίας από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση , ο Ερντογάν θα μπορεί να επικαλείται πλέον εθνική δέσμευση – έστω και αν δεν υπάρξει αντίστοιχη επικύρωση από πλευράς Λιβύης (χρειάζεται η επικύρωση της εχθρικά διακείμενης Βουλής της Λιβύης άνκαι μέσα στο θεσμικό χάος που επικρατεί στην χώρα, αυτό το κώλυμα θα μπορούσε ίσως να παρακαμφθεί).


Ανεξάρτητα του πόσο ανυπόστατη και διάτρητη είναι η νομική βάση στην οποία στηρίζεται η συμφωνία που «εξαφανίζει» τα Ελληνικά νησιά, αυτό εξυπηρετεί τα σχέδια του Τουρκικού ιμπεριαλισμού, αφού αρκεί που προσδίδει μια επίφαση έστω και ανυπόστατης νομιμοφάνειας στο όλο εγχείρημα, το οποίο στη συνέχεια θα παγιοποιήσει ως τετελεσμένο δια της στρατιωτικής κυρίως ισχύος .

Χάρτης 1: Το σημείο που συμφώνησαν να κηρύξουν ΑΟΖ Τουρκία και Λιβύη αφήνει… χαριστικά εκτός την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Photo via Twitter @CErciyes

Η Ιστορία διδάσκει ότι Τουρκία ποτέ δεν μπλοφάρει.

Όσο εξωφρενικές και αν είναι οι αξιώσεις της, πρώτα τις ανακοινώνει, μετρά αντιδράσεις τόσο από τον επηρεαζόμενο όσο και από τους διεθνείς παίκτες, και αναλόγως προωθεί τις εξαγγελίες της με έργα μέσω της προβολής ισχύος. Πάντα προσπαθεί να δώσει κάποια επίφαση νομιμότητας στις ενέργειες της, όχι αμφισβητώντας το Διεθνές Δίκαιο αλλά δίδοντας του μια εντελώς διάτρητη και τραβηγμένη από τα μαλλιά ερμηνεία.

Στην συνέχεια, επικαλούμενη την «ειρήνη» a la Turca καλεί σε διαπραγματεύσεις για «επίλυση των διαφορών» όπου ο επηρεαζόμενος θα συναινέσει να συζητήσει παραχώρηση κυριαρχικών του δικαιωμάτων (βλέπε διαχρονικά Αιγαίο, και τώρα Λιβυκό πέλαγος, εισβολή, εθνοκάθαρση και ανακήρυξη «ΤΔΒΚ» στην Κύπρο).

Οι διάφοροι διεθνείς παίκτες ενεργώντας σαν Πόντιοι Πιλάτοι, καλούν τους εμπλεκόμενους να επιλύσουν μέσω συνομιλιών τις «διαφορές» τους. Μπαίνει δηλαδή κλέφτης στο σπίτι σου, διεκδικεί το μισό σου σπίτι, εσύ καλείς την αστυνομία, και αυτή σου λέει ότι η «διαφορά» πρέπει να επιλυθεί «πολιτισμένα» μέσω διαλόγου!

Παρά την προσήλωση της Κυπριακής πολιτικής ελίτ (ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ) στην ρατσιστική ΔΔΟ, στα ενεργειακά, η αδύναμη Κυπριακή Δημοκρατία τόλμησε να προχωρήσει σε βήματα γεωπολιτικής αναβάθμισής της έναντι της συντριπτικής στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας: ανακήρυξη ΑΟΖ, διμερείς συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με Λίβανο, Ισραήλ, Αίγυπτο, υπογραφή συμβολαίων με πετρελαϊκές εταιρίες κολοσσούς μέσω των οποίων εμπλέκονται και τα συμφέροντα των χωρών τους (ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία – άνκαι η τελευταία αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων πριν δυο χρόνια), και σύναψη τριμερών συμφωνιών ενεργειακής συνεργασίας (Κύπρος-Ελλάδα-Ισραήλ, και Κύπρος – Ελλάδα – Αίγυπτος). Οι συμφωνίες αυτές αναβαθμίζουν γεωπολιτικά και την θωρακίζουν πολιτικά (όχι όμως στρατιωτικά). Ταυτόχρονα, προχώρησε πρόσφατα και σε συμφωνία εκμετάλλευσης (οικόπεδο «Αφροδίτη») και πώλησης ΦΑ στην Αίγυπτο.

Αντίθετα, η Ελλάδα διαχρονικά όλο και υποτάσσεται φοβικά στα επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας … Από την παγιοποίηση των όποιων σχεδίων εκμετάλλευσης φυσικών πόρων στο Αιγαίο (μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ανοικτά της Θάσου το 1973), την μη επέκταση της Ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 ν.μ. στα 12 ν.μ., το «γκριζάρισμα» νησιών του Αιγαίου μετά τα Ίμια και πάει λέγοντας.
Τελευταίο «κατόρθωμα» η εξαγγελία το πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον Ερντογάν στο Λονδίνο ότι η συζήτηση των ΜΟΕ μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας θα συνεχιστεί παρόλη την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης!!!

Η λήψη άμεσων αντιμέτρων αποτελεί κατεπείγουσα ανάγκη αν η Ελλάδα (και κατ’ επέκταση και η Κύπρος) δεν θέλει εκτός από αποικία χρέους να καταστεί και Τουρκική αποικία.

Ο γράφων δεν είναι ούτε νομικός, ούτε διπλωμάτης, αλλά ενεργός και προβληματιζόμενος πολίτης ο οποίος αγωνιά για την δυνατότητα της ύπαρξης του Ελληνισμού στην Κύπρο και του Ελληνισμού γενικότερα, και ως εκ τούτου κατά την ταπεινή μου γνώμη παραθέτω τα εξής επόμενα βήματα ως τροφή προς σκέψη:

Πρώτον: Δημιουργία ανάλογου πολιτικού ισοδύναμου -Συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας με άλλα κράτη: Θα πρέπει να αναστηθεί η διαδικασία για οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου Αιγύπτου βασισμένη στην αρχή της μέσης γραμμής (οι σχετικές μελέτες και οι συντεταγμένες υπάρχουν εδώ και χρόνια) ώστε να αναχαιτιστεί εκ των πραγμάτων η έστω και διάτρητη «νομιμοφάνεια» της Τούρκο-Λιβυκής οριοθέτησης. Μια τέτοια συμφωνία θα αντικρούει αποτελεσματικά την Τουρκική πειρατική ενέργεια, παράγοντας νομικό αποτέλεσμα.

Από τον καιρό της Προεδρίας του μακαρίτη Τάσσου Παπαδόπουλου η Κυπριακή Δημοκρατία κάλεσε την Ελλάδα να οριοθετήσουν την μεταξύ τους ΑΟΖ, πλην όμως η Ελλάδα, της πολιτικής κατευνασμού του Τουρκικού θηρίου δεν το τολμούσε. Τώρα όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή, εκτός αν η Ελλάδα εκτός από Φιλανδία επιλέξει να «Μηδίσει» υπογράφοντας δια της φοβικής απραξίας την πράξη τέλους της ύπαρξης της σαν ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος.

Τυχόν απουσία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, θα δίνει στην Τουρκία το «επιχείρημα» της «νόμιμης» υπεράσπισης των «δικαιωμάτων» της όταν θα στέλνει ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα με συνοδεία πολεμικών πλοίων, και θα κατηγορεί την Ελλάδα σαν «επιτιθέμενη» αφού θα ενεργεί σε θαλάσσια χώρο της διακηρυγμένης «Τουρκικής» υφαλοκρηπίδας – εκτός Ελληνικής δικαιοδοσίας (αφού παραμένει η ΑΟΖ χωρίς Ελληνική οριοθέτηση – ούτε καν μονομερώς διακηρυγμένη).
Τα ψέματα και οι ευσεβοποθισμοί τέλειωσαν. Η Ελλάδα βρίσκεται στο τελευταίο σκαλοπάτι πριν τον ολοκληρωτικό γεωστρατηγικό εκμηδενισμό της – εκτός αν αποδείξει ότι σαν κράτος υπερασπίζεται αποφασιστικά και περιεκτικά τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Οι διαχρονικές Αμερικανικές παραινέσεις για μη μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ από την Ελλάδα παρά μόνο μετά από συμφωνία με την Τουρκία, θα πρέπει πλέον να αγνοηθούν. Δεν μπορούν να ισχύουν δύο μέτρα και δύο σταθμά από τους Αμερικανούς. Αν η Τουρκία αγνόησε εντελώς την ύπαρξη της Ελλάδας και προχώρησε σε συμφωνία με την Λιβύη «ακυρώνοντας» τα Ελληνικά νησιά, τότε η Ελλάδα, υπερασπιζόμενη τα κυριαρχικά δικαιώματα της θα πρέπει να δημιουργήσει ισοδύναμο γεωπολιτικό αποτέλεσμα που ακυρώνει την νομικά διάτρητη Τουρκο- Λιβυκή συμφωνία.

Θα πρέπει επίσης να γίνουν πιεστικές κρούσεις προς τον Αιγύπτιο πρόεδρο ώστε να προχωρήσει σε μια τέτοια τριμερή οριοθέτηση ΑΟΖ, υπερβαίνοντας τις όποιες τυχόν επιφυλάξεις και η Ελλάδα προ του υπαρξιακού κινδύνου θα μπορούσε εν ανάγκη να είναι πιο ελαστική σε κάποια Αιγυπτιακά αιτήματα.
Αν η Αίγυπτος εξακολουθεί να έχει επιφυλάξεις, τότε θα πρέπει Ελλάδα και Κύπρος να προχωρήσουν σε διμερή συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ.

Η ΑΟΖ της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου όπως κατοχυρώνονται από το Δίκαιο της Θάλασσας είναι μία και δεν μπορούν να γίνουν εκπτώσεις επ΄ αυτού (βλ. χάρτη 2):

Χάρτης 2: Η ΑΟΖ της Ελλάδας (Πηγή: Global Marine Boundaries Database, General Dynamics, Herndon, Virginia, USA)

Δεύτερον: Με αντίστοιχο τρόπο, θα πρέπει να συμφωνηθεί με διακρατική συμφωνία η ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, πάντα βέβαια στην βάση της μέσης γραμμής, και με πλήρη επήρεια των Ιονίων νήσων. Μια τέτοια συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εκτός βέβαια από Ελλάδα – Κύπρο) θα δημιουργούσε συντριπτικό νομικό προηγούμενο – ιδιαίτερα μάλιστα μέσα σε γεωγραφικό περιβάλλον κλειστής θάλασσας (επιχείρημα που η Τουρκία επικαλείται σωρηδόν για να εφεύρει «ιδιαιτερότητα» εφαρμογής Διεθνούς Δικαίου). Τόσο το Ιόνιο πέλαγος όσο και η Αδριατική θάλασσα, είναι «κλειστές» θάλασσες, πράγμα που δημιουργεί αντίστροφο τετελεσμένο που μηδενίζει την Τουρκική θεώρηση περί «ευθυδικίας» και του δικού της σαθρού επιχειρήματος («ιδιαιτερότητα» δικαιωμάτων νήσων σε κλειστές θάλασσες).

Τρίτον: Αναβάθμιση σχέσεων με την Βουλή της Λιβύης και την κυβέρνηση Χαφτάρ. Η Ελλάδα απέλασε ήδη τον Λίβυο πρέσβη – δεν διέκοψε όμως (ακόμα;) διπλωματικές σχέσεις και βεβαίως δεν απέλασε κατ’ αναλογία και τον Τούρκο πρέσβη – πράγμα που στέλνει τα ανάλογα φοβικά μηνύματα στην Άγκυρα. Πέραν όμως από την απέλαση του Λίβυου Πρέσβη, η Ελλάδα θα πρέπει να αναβαθμίσει κάθετα τις σχέσεις με την Βουλή της Λιβύης και την κυβέρνηση του στρατηγού Χαφτάρ, την αναγνώριση της οποίας θα πρέπει πλέον να τροχοδρομήσει. Η κυβέρνηση Χαφτάρ, άνκαι μη αναγνωρισμένη, ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας και υποστηρίζεται ήδη από τους Αμερικανούς, τους Ρώσους, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ η Γαλλία κοιτάζει ήδη προς αυτή την μεριά. Μια Ελληνική κίνηση αναγνώρισης της κυβέρνησης Χαφτάρ, χωρίς να περιμένει την Ε.Ε. θα δώσει το πιο δυνατό μήνυμα αποφασιστικότητας.

Τέταρτον: Θα πρέπει επίσης να επισημοποιήσει την Διακήρυξη θαλασσίων συνόρων Ελλάδας – Λιβύης. Η Ελλάδα οριοθέτησε μονομερώς (λόγω της χαοτικής λόγω εμφυλίου στην Λιβύη) ΑΟΖ στην βάση της μέσης γραμμής Ελλάδας – Λιβύης (χωρίς να έχει ποτέ αντιδράσει η Λιβύη), δίνοντας πλήρη επήρεια τόσο στην Κρήτη όσο και στην Γαύδο. Η ανακήρυξη αυτή έγινε το 2011 και κατοχυρώθηκε σαν νόμος του Ελληνικού κράτους (Ν.4001/2011 – βλέπε χάρτη 3), βάσει του οποίου η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνίες για έρευνες και γεωτρήσεις νότια της Κρήτης με εταιρείες όπως η TOTAL, EXXON MOBIL και ΕΛΠΕ.

Χάρτης 3: Ελληνική Υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ του Νόμου 4001/2011.

Ένα ισοδύναμο τετελεσμένο από πλευράς Ελλάδας, θα ήταν πιθανόν η κατ’ αναλογία υπογραφή ενός Μνημονίου Συναντίληψης με τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου της Λιβύης, ο οποίος καταδίκασε ήδη με επιστολή προς τον ΟΗΕ την Τουρκο-Λιβυκή συμφωνία σαν παράνομη. Τα θαλάσσια σύνορα τα οποία η Ελλάδα ανακήρυξε το 2011 στην βάση της μέσης γραμμής θα πρέπει να αποτελέσουν στη συνέχεια μέρος συμφωνίας με μια αναγνωρισμένη από την Ελλάδα κυβέρνηση Χαφτάρ, απονομιμοποιώντας έτσι εκ των πραγμάτων την Τουρκο – Λιβυκή συμφωνία.

Πέμπτον: Κινητοποίηση Ευρωπαϊκών Μεσογειακών χωρών οι οποίες δυνητικά επηρεάζονται σε περίπτωση γενικευμένης εφαρμογής της βάσης στην οποία έγινε η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης (μη αναγνώριση ύπαρξης ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας για νησιά σε «κλειστές» θάλασσες).

Η Μάλτα σαν νησιωτικό κράτος θα έβλεπε την ΑΟΖ της κυριολεκτικά να εξαφανζεται (βλ. χάρτη 2) λόγω της γειτνίασής της με τους ηπειρωτικούς όγκους της Λιβύης και της Ιταλίας (το αντίστοιχο που έπραξε η Τουρκία με την Κύπρο ανακηρύσσοντας αυθαίρετα ΑΟΖ στην βάση της μέσης γραμμής μεταξύ ηπειρωτικών ακτών Τουρκίας – Αιγύπτου).

Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει η Ελληνική και Κυπριακή Διπλωματία να κινητοποιήσουν και χώρες με Μεσογειακά νησιά όπως η Ιταλία (με τις μεγαλονήσους της Σαρδηνίας και της Σικελίας, αλλά και μικρότερα νησιά όπως η Λαμπεντούσα και η Παντελαρία), η Κροατία (Δαλματικά νησιά), η Γαλλία (Κορσική), και η Ισπανία (Βαλεαρίδες), όλες χώρες – μέλη της ΕΕ (όπως η Ελλάδα και η Κύπρος). Η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των χωρών αυτών, τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ (μακριά από την επιρροή της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου), μπορεί να προστεθεί σαν πολλαπλασιαστής ισχύος στην Ελληνική και Κυπριακή διπλωματική φαρέτρα.
Η λήψη ξεκάθαρης θέσης από τις πιο πάνω Μεσογειακές δυνητικά επηρεαζόμενες χώρες θα αντικρούει τα Τουρκικά έωλα επιχειρήματα και τις πειρατικές κινήσεις. Εάν οι χώρες αυτές νοιώσουν τα συμφέροντα τους να απειλούνται έστω και δυνητικά, θα έχουν περισσότερα κίνητρα να πάρουν πιο σθεναρή στάση από τις νερόβραστες ανακοινώσεις και μέτρα της Γερμανοκρατούμενης Ε.Ε.

Έκτον: Συνέχιση και επιτάχυνση του Ελληνικού ενεργειακού προγράμματος. Διαβεβαιώσεις προς τις εταιρείες TOTAL, EXXON MOBIL και ΕΛΠΕ, και σθεναρή υποστήριξη με ισχυρή ναυτική παρουσία (όχι όπως έκανε η Ελλάδα με την Κυπριακή ΑΟΖ βγάζοντας την ουρά της απέξω, αρκούμενη σε χαρτοπόλεμο ανακοινώσεων).

Έβδομον: Με τον ίδιο τρόπο η Ελλάδα θα πρέπει να υπερασπιστεί αποφασιστικά, περιεκτικά, και ανυποχώρητα τα κυριαρχικά της δικαιώματα και στον χώρο που «οριοθέτησε» η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης επικαλύπτοντας μεγάλο μέρος της Ελληνικής ΑΟΖ, σε περίπτωση που η Τουρκία επιχειρήσει έρευνες ή γεωτρήσεις. Όταν πριν ένα χρόνο, η Τουρκία επιχείρησε έρευνα με ειδικό σκάφος κοντά στο Καστελόριζο, Ελληνική φρεγάτα εμπόδισε το ερευνητικό σκάφος, και η Τουρκία, παρά τις φωνασκίες, δεν έδωσε συνέχεια, όπως και δεν έδωσε συνέχεια στα σχέδια έρευνας στο Αιγαίο το 1987 μετά το casus belli του Ανδρέα Παπανδρέου και την πλήρη κινητοποίηση των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Τόσο η Τουρκία, όσο και οι διεθνείς παίκτες σέβονται αυτούς που σέβονται τον εαυτό τους, υπερασπιζόμενοι τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Δεν σέβονται και θεωρούν αναλώσιμους τους εθελόδουλους του κατευνασμού και των «δώρων» προς τον πειρατή. Αποτροπή χωρίς λεονταρισμούς, αλλά και αποφασιστικότητα αν η Τουρκία «ανοίξει την πόρτα του φρενοκομείου».

Όγδοον: Προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η Κυπριακή Δημοκρατία έκανε ήδη τα πρώτα βήματα κατόπιν νομικών συμβουλών από Διεθνείς Νομικούς οίκους. Το εγχείρημα είναι δύσκολο (θα πρέπει και η Τουρκία να συναινέσει σε κάτι τέτοιο). Όμως η έστω και μονομερής προσφυγή, καταγράφεται έστω και επικοινωνιακά από τους διεθνείς παίκτες που συνεχώς συμβουλεύον συνομιλίες για «επίλυση διαφορών». Καταγράφεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καλεί σε συνομιλίες και ότι είναι η Τουρκία που αρνείται. Αφού η Τουρκία επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο για να νομιμοποιήσει έστω και επιφανειακά τις πειρατικές της πράξεις, τότε δεν θα έπρεπε να αποφεύγει την προσφυγή στην δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Έστω και έτσι, μια τέτοια κίνηση αποτελεί κέρδος για την Κυπριακή Δημοκρατία – και για την Ελλάδα, αν και όταν κάνει το ίδιο.

Οι ώρες είναι κρίσιμες για την Ελλάδα (για την Κύπρο είναι ήδη κρίσιμες εδώ και δεκαετίες). Είτε η Ελλάδα θα υπερασπισθεί σθεναρά και ανυποχώρητα τα κυριαρχικά της δικαιώματα είτε δια του κατευνασμού θα Μηδίσει και θα καταστεί το γεωπολιτικό γιουσουφάκι της Τουρκίας. Βρισκόμαστε κυριολεκτικά στο τελευταίο σκαλοπάτι πριν τον γεωπολιτικό εκμηδενισμό της Ελλάδας.

Απόψεις


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση