Γερμανική παράλυση - Γαλλική αντεπίθεση

Του Κώστα Ράπτη

Από τη μια, οι σπασμωδικές προσπάθειες Γερμανών ιθυνόντων να ακουστούν στο διεθνές προσκήνιο, με το βλέμμα όμως πρωτίστως στραμμένο στην εσωτερική τους πολιτική σκηνή. Και από την άλλη η πολύ πιο φιλόδοξη προσπάθεια του Εμανουέλ Μακρόν να αναδειχθεί σε ένα είδος "προέδρου της Ευρώπης”.

Η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας και πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ πρότεινε πρόσφατα την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης (με συμμετοχή και Γερμανών στρατιωτών) στην "ασφαλή ζώνη” που επιθυμεί η Άγκυρα στην βορειοανατολική Συρία. Η πρότασή της προκάλεσε νευρικότητα στους ατλαντικούς συμμάχους, αποκρούσθηκε από τη Μόσχα που αναρωτήθηκε ποιο θα ήταν το διεθνές πλαίσιο νομιμοποίησης αυτής της αποστολής και σχεδόν χλευάσθηκε από τον Σοσιαλδημοκράτη συνάδελφό της Χέικο Μάας, τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας. Όπως αποκαλύφθηκε, επρόκειτο για μία πρόταση που η υπουργός Άμυνας δεν είχε συνεννοηθεί με την Άγκελα Μέρκελ, την οποία και φιλοδοξεί να διαδεχθεί στην καγκελαρία.

Ο Όλαφ Σολτς, πάλι, με άρθρο του στους Financial Times πρότεινε έναν συμβιβασμό με το Παρίσι και τις Βρυξέλλες στο ζήτημα της τραπεζικής ενοποίησης, με την υπό όρους συγκατάθεση του Βερολίνου στη δημιουργία ενός μηχανισμού ασφάλισης καταθέσεων. Ούτε και αυτή η πρόταση τελούσε εν γνώσει της καγκελαρίου Μέρκελ και μετ' ου πολύ προκάλεσε την εξέγερση των προερχόμενων από τη Χριστιανοδημοκρατία ομοσπονδιακών υπουργών. Οι πάντες ερμήνευσαν την πρωτοβουλία του Σοσιαλδημοκράτη υπουργού Οικονομικών στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να γοητεύσει την κομματική του βάση ενόψει της εκλογής προέδρου του SPD στα τέλη του μηνός.


Η ίδια η Άγκελα Μέρκελ έχει επίσης βρεθεί βαλλόμενη, τόσο από την Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ όσο και από τους Σοσιαλδημοκράτες, μετά την βαρύνουσας σημασίας κίνησή της να ανάψει το πράσινο φως στην ανάπτυξη δικτύων κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενεάς στη Γερμανία από τον κινεζικό κολοσσό Huawei που κατεξοχήν τίθεται στο στόχαστρο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αντιθέτως, ο Μακρόν μοιάζει να κερδίζει την παράσταση, όπως δείχνουν οι δύο "ηγεμονικές” χειρονομίες του της τελευταίας εβδομάδας: οι επαφές του με τον Σι Τζινινγκ στην Κίνα και η πολυσυζητημένη ήδη συνέντευξή του στο βρετανικό περιοδικό Economist.

Και μόνο το γεγονός ότι ο Γάλλος πρόεδρος παρέστη στη συνυπογραφή (την οποία ο ίδιος είχε σπεύσει να προαναγγείλει) της συμφωνίας Ε.Ε.-Κίνας για τα προϊόντα ονομασίας προέλευσης είναι μεστό συμβολισμών. Πόσο μάλλον που ο ένοικος των Ηλυσίων μετέβη στην Άπω Ανατολή με οιονεί πανευρωπαϊκή συνοδεία, που περιλάμβανε τον νέο Επίτροπο Εμπορίου Φίλ Χόγκαν και την Γερμανίδα υπουργό Παιδείας, Άνια Κάρλιτσεκ, ενώ κατά τις συνομιλίες του με τον Κινέζο ηγέτη τόνισε, όπως είπε, "την επιθυμία οικοδόμησης μιας ισχυρότερης ευρωπαϊκής κυριαρχίας”, προς όφελος και των συνομιλητών της στη διεθνή σκηνή.

Προς το παρόν, η συμφωνία για τα ευρωπαϊκή προϊόντα ονομασίας προέλευσης (κατά το ένα τέταρτο γαλλικά) δίνει συνέχεια στις επιτυχίες της Ε.Ε. στις πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες και προκαταλαμβάνει στο συγκεκριμένο ζήτημα, το όποιο ντηλ προκύψει μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον.

Ακόμη πιο ηχηρά ήταν όμως τα μηνύματα του Μακρόν από στηλών του Economist. Ο Γάλλος πρόεδρος επέμεινε στην ιδέα μίας "κυρίαρχης” Ευρώπης, στον αμυντικό, διπλωματικό και τεχνολογικό τομέα, η οποία θα κινηθεί περισσότερο φιλόδοξα στους τομείς που όλως τυχαίως καλύπτει το χαρτοφυλάκιο του Γάλλου επιτρόπου στη νέα Κομισιόν, θα εγκαταλείψει "συζητήσεις του περασμένου αιώνα”, λ.χ. για τον περιορισμό των ελλειμμάτων στο 3% και του κοινοτικού προϋπολογισμού στο 1% του ΑΕΠ και θα πάψει να αντιμετωπίζει την πολιτική γειτονίας προς την περιφέρειά της αποκλειστικά με όρους διεύρυνσης, την ώρα μάλιστα που κωλυσιεργεί σε στοιχειώδη μέτρα εμβάθυνσης.

Κατά τον Μακρόν, η Ε.Ε. έχασε τον προορισμό της προσχωρώντας σε αντιλήψεις "τέλους της Ιστορίας”, όπου η ίδια δεν είναι παρά μία κοινή αγορά υπό την ομπρέλα προστασίας των ΗΠΑ, ενώ παραμελεί τους τομείς αιχμής και αποδυναμώνει τα κοινωνικά μεσοστρώματά της. Όμως, με την στροφή Ομπάμα προς τον Ειρηνικό και πολύ περισσότερο με την ανάδυση του Τραμπ και την "συναλλακτική” αντίληψή του περί συμμαχιών, η "ομπρέλα” έπαψε να είναι δεδομένη. Η αμοιβαία συνδρομή του άρθρου 5 του Ατλαντικού Χάρτη τίθεται εν αμφιβόλω και μετά και τις μονομερείς κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία δεν μπορούμε παρά να θεωρούμε το ΝΑΤΟ "εγκεφαλικά” νεκρό. Αντίθετα, κοινές προκλήσεις, όπως λ.χ. του ριζοσπαστικού Ισλάμ, επιβάλλουν έναν μακροχρόνιο και δίχως αυταπάτες διάλογο με τη Ρωσία, εφόσον και αυτή δεν θέλγεται από την προοπτική να καταλήξει βασάλος της Κίνας.

Η στροφή προς μία περισσότερο "στρατηγική”, "πολιτική” και "αλληλέγγυα” Ευρώπη την οποία οραματίζεται ο Μακρόν, δεν είναι άσχετη βεβαίως προς τα όσα εντυπωσιακά ανέφερε ο ένοικος των Ηλυσίων στην φετινή ομιλία του προς τους Γάλλους πρεσβευτές ανά τον κόσμο περί της βαθιάς και ιστορικής αλλαγής που συντελείται στους διεθνείς συσχετισμούς, το μαρτυρούμενο τέλος της Δυτικής ηγεμονίας και την "έλλειψη πολιτικής φαντασίας” της ευρωπαϊκής πλευράς.

Κυρίως, όμως, το "μανιφέστο Μακρόν” συνιστά επίθεση, έστω και όχι ολομέτωπη, στην ανέμπνευστη και μυωπικά ιδιοτελή πολιτική της Γερμανίας.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση