Το τουρκικό δόγμα των 2,5 πολέμων και η Γαλάζια Πατρίδα

Η «Γαλάζια Πατρίδα» θα αγκυροβολήσει και στην Κύπρο. Δεν υπάρχει επί τούτου καμιά αμφιβολία. Είναι στο πρόγραμμα της άσκησης. Ο τουρκικός στόλος, αφού εισβάλει στην Κυπριακή ΑΟΖ, μετά θα σταθμεύσει και σε λιμάνια των κατεχομένων για να ανυψώσει το ηθικό των Τουρκοκυπρίων και να σπάσει το δικό μας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η δική τους μητέρα πατρίδα είναι πάντα κοντά. Δεν λογαριάζει αποστάσεις.

Του Δρ. Γιάννου Χαραλαμπίδη

Άλλωστε, η άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα», η μεγαλύτερη διακλαδική, στην ουσία, άσκηση, καθότι σ’ αυτήν δεν θα συμμετάσχουν μόνο ναυτικές, αλλά και αεροπορικές καθώς και χερσαίες αποβατικές δυνάμεις, ξεκινά από τη Μαύρη Θάλασσα, περνά μέσα από το Αιγαίο και καταλήγει στην Ανατολική Μεσόγειο. Τι σημαίνει η άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα»; Είναι απλώς μια άσκηση εντυπωσιασμού, αποτυπώνει κάποιο νέο στρατηγικό δόγμα και πού αποσκοπεί; Μπορεί να αντιμετωπιστεί και πώς;

Το δόγμα και το εκκρεμές

Στα προηγούμενα χρόνια είχαμε το δόγμα της τουρκικής θάλασσας, η οποία εκτείνετο από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα. Τώρα έχουμε το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που καλύπτει τις θαλάσσιες περιοχές από τη Μαύρη Θάλασσα ώς την Ανατολική Μεσόγειο διά του Αιγαίου.


Απλά πράγματα: Οι Τούρκοι θεωρούν ότι και η θάλασσα είναι πατρίδα και ότι η κυριαρχία τους εκεί είναι εξίσου σημαντική και απολύτως συμπληρωματική της κυριαρχίας τους στην ξηρά και στον αέρα. Εκεί, δηλαδή, στη θάλασσα, υπάρχει ο πλούτος, δηλαδή το φυσικό αέριο. Συνεπώς, η άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» επιδιώκει:

Πρώτον, να δείξει στον κόσμο όλο το νέο τουρκικό στρατηγικό δόγμα, που είναι συναφές με την ανάδειξη της Τουρκίας σε ανεξάρτητη περιφερειακή δύναμη.

Δεύτερον, να τονώσει το ηθικό των Τούρκων και, αν το εξυψώσει, να εδραιώσει ακόμη περισσότερο το καθεστώς Ερντογάν, ενόψει των εορτασμών των 100 χρόνων του νέου τουρκικού κράτους. Στόχος του Ερντογάν είναι να καταστεί ο νέος Πατέρας των Τούρκων.

Τρίτον, να στείλει το μήνυμα προς τις γειτονικές χώρες ότι η Τουρκία είναι το αφεντικό στη θάλασσα. Πρόκειται για προβολή ισχύος.

Τέταρτον, να ενισχύσει αυτό που ο Ερντογάν αναφέρει ως ανεξαρτησία. Δηλαδή, θέλει μια χώρα, η οποία να είναι όσο το δυνατόν πιο απεξαρτημένη από τις ΗΠΑ και τη Δύση, δηλαδή το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Γι’ αυτό, και εκτός των άλλων, αναπτύσσει την πολεμική της βιομηχανία, που είναι κλάδος συνδεδεμένος με την οικονομία και την αγορά εργασίας, καθώς και την ανάπτυξη και την τεχνολογία.

Η Τουρκία πλέον κατασκευάζει δικά της πλοία, πυροβόλα κ.λπ., τη στιγμή που η Ελλάδα και η Κύπρος αδυνατούν από δική τους υπαιτιότητα. Η Άγκυρα, στη λογική της απεξάρτησης, υιοθετεί ήδη την πολιτική του εκκρεμούς. Όταν δεν της κάνουν τα χατίρια οι ΗΠΑ, στρέφεται προς τη Μόσχα και αντίστροφα. Μια τέτοια πολιτική είναι ακροβατική.

Και ο βαθμός επικινδυνότητας μειώνεται όσο αυξάνεται ο βαθμός της απεξάρτησης, γεγονός που αυξάνει τον δείκτη ανεξαρτησίας, και όσο αυξάνεται η στρατιωτική ισχύς ενός έθνους κράτους, η οποία είναι συνδεδεμένη με τα διάφορα συμφέροντα και την οικονομία, που ήταν πάντα για την Τουρκία η αχίλλειος πτέρνα της.

Μέσα σε δύο μήνες οι ΗΠΑ γονάτισαν μαζί με το Ισραήλ την τουρκική οικονομία, με το πρόσχημα της παράδοσης ενός πάστορα.

Βεβαίως, παντού υπάρχουν όρια. Συνεπώς, από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί προτιμούν μια πληγωμένη οικονομικά Τουρκία, παρά την πτώση του καθεστώτος και τη δημιουργία χάους.

Εάν άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, σε συμμαχία με εκείνες τις χώρες που απειλούνται από την Άγκυρα είχαν κοινή στρατηγική και πρόταση προς τις ΗΠΑ και την ΕΕ για μια εναλλακτική επιλογή, που θα στηριζόταν ακόμη και σε αυτόν τον τεμαχισμό της Τουρκίας, η κατάσταση θα ήταν διαφορετική.

Επί του παρόντος, όχι μόνον κάτι τέτοιο δεν συντρέχει, αλλά εναγωνίως επιδιώκεται μια συμμαχία αποτροπής, η οποία δεν είναι αξιόπιστη επαρκώς. Εάν ήταν, η Άγκυρα δεν θα αλώνιζε τις θάλασσες ανενόχλητη κάνοντας επίδειξη δυνάμεως.

Είναι ανόητο να υποστηρίζει κάποιος τον πόλεμο. Ο πόλεμος, όμως, προκύπτει τότε και μόνον τότε, όταν δεν υπάρχει αποτροπή. Και όταν δεν υπάρχει αποτροπή, αποφεύγεται, όταν ο αδύναμος υποκύπτει στις αξιώσεις του ισχυρού, εφόσον ο ισχυρός ξέρει και αυτός να παίζει καλά τον ρόλο του στο παιχνίδι της ισχύος.

Εάν όχι, τότε η αλαζονεία, και αυτό το είδαμε πολλές φορές στην περίπτωση της Τουρκίας, μπορεί να δίδει την ευκαιρία στον αδύναμο να ξεφεύγει από τη μέγκενη των απειλών.

Εάν, δηλαδή, η Άγκυρα κάνει ένα κλικ στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, μπορεί να φέρει τούμπα το Κυπριακό και να ελέγχει το σύνολο της Κύπρου μέσα από τις συνταγματικές δομές τής υπό συζήτηση ομοσπονδιακής λύσης, συνομοσπονδιακού χαρακτήρα.

Καντίλ, Χορμούζ και «τρίγωνο του διαβόλου»

Το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» είναι συναφές ζήτημα με τη στρατηγική της Τουρκίας να αναδειχθεί περιφερειακή δύναμη. Συνεπώς, σχετίζεται με τις Βάσεις που έχει η Άγκυρα πέραν των δικών της εδαφών, στο Κατάρ και στη Σομαλία, που μαζί με τον έλεγχο της Κύπρου συνιστούν το «τρίγωνο του διαβόλου» και σύστημα εξυπηρέτησης των στρατηγικών και άλλων συμφερόντων της.

Εάν δει κάποιος τον χάρτη, τόσο η λογική της «Γαλάζιας Πατρίδας», όσο και του «Τριγώνου του Διαβόλου», είναι σημαντικά για την Τουρκία, προκειμένου να έχει λόγο στις θαλάσσιες οδούς και στον έλεγχο στρατηγικών σημείων όπως το Σουέζ, το Χορμούζ και ο Βόσπορος. Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο πρέπει κάποιο κράτος να έχει αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις και δη πολεμικό στόλο.

Οι θαλάσσιες οδοί δεν σχετίζονται μόνο με το εμπόριο, αλλά και με το φυσικό αέριο. Εξ ου και το γεγονός ότι η Τουρκία δεν εισέβαλε στη Συρία μόνο για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας, αλλά επειδή γνωρίζει το αυτονόητο: Από την περιοχή ήταν προγραμματισμένο να περάσουν αγωγοί. Ταυτοχρόνως, θέλει να δώσει τη χαριστική βολή στους Κούρδους και να αλλάξει πλήρως το σκηνικό με τις εξής κινήσεις:

Προώθηση των στρατευμάτων της για την κατάληψη του Καντίλ, όπου βρίσκεται η φωλιά του κουρδικού αντάρτικου, το οποίο θεωρεί ως πηγή τρομοκρατίας. Η Τουρκία, από το Καντίλ, περνά ανατολικώς του Ευφράτη και, αφενός, μπορεί, μέσω της ζώνης ασφαλείας, να αναλαμβάνει στην περιοχή άλλες επιχειρήσεις, όταν κρίνει σκόπιμο, κατεβαίνοντας προς τα νότια, αφετέρου φτάνει πλησίον των πετρελαίων της Μοσούλης.

Από την άλλην, η Κύπρος θεωρείται εκ των πραγμάτων ζωτικής σημασίας και αβύθιστο αεροπλανοφόρο, το οποίο η Άγκυρα είτε θα διατηρήσει ως έχει με την πρόθεση δημιουργίας Ναυτικής Βάσης, παρότι λειτουργεί ως τέτοια η Αμμόχωστος, είτε μέσω μιας ομοσπονδιακής λύσης που θα της κατοχυρώνει:

Α) Τον έλεγχο του πολιτειακού συστήματος μέσω συνταγματικών δομών και του δικαιώματος των βέτο για κάθε σημαντικό θέμα, στη λογική της πολιτικής ισότητας. Η Τουρκία θα έχει βέτο στα εσωτερικά μας μέσω των Τουρκοκυπρίων, αλλά και μέσω της ισχύος της, που σημαίνει

Β) Τον γεωστρατηγικό έλεγχο της περιοχής. Αυτό μεταφράζεται ως εξής: Η ασφάλεια της Κύπρου θα ανήκει στην Τουρκία είτε εντός είτε εκτός ΝΑΤΟ και συνεπώς και το φυσικό αέριο θα είναι σε αυτήν εγκλωβισμένο.

Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που το Ισραήλ δεν θα ήθελε μια τέτοια εξέλιξη, διότι, όπως εκτιμούν οι Ισραηλινοί, αντί να μιλούν μαζί μας, θα μιλούν για θέματα ενέργειας, και όχι μόνο, με την Άγκυρα.

Ακόμη, οι Ισραηλινοί, ενώ σήμερα έχουν μια έξοδο μέσω Κύπρου, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθος, εάν το σκηνικό αλλάξει με μια ομοσπονδία και η Άγκυρα δεν μεταβάλει την πολιτική της, θα είναι σε αυτήν εγκλωβισμένη.

Η Τουρκία θα αποκτήσει νέα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα. Η απειλή της δεν θα μειωθεί, αλλά θα κλιμακωθεί και οι κίνδυνοι κρίσης θα αυξηθούν. Εκτός και αν επέμβουν άλλοι παράγοντες, όπως οι ΗΠΑ, για παράδειγμα.

Αιγαιοποίηση της ΑΟΖ και εκμηδενισμός απόστασης

Είναι πρόδηλον ότι η Τουρκία έχει ήδη αιγαιοποιήσει την ΑΟΖ της Κύπρου. Η Άγκυρα όχι μόνο διεκδικεί το μισό Αιγαίο φτάνοντας ώς την Κρήτη, αλλά σταδιακά επιζητά να ξεπεράσει τον «σκόπελο» της θάλασσας, εκμηδενίζοντας τις αποστάσεις, με την κατασκευή πυραυλικών συστημάτων που θα έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν ώς και τα 1000 χιλιόμετρα.

Προσοχή, λοιπόν: Μόνο τους τελευταίους 12 μήνες, η Τουρκία, εκτός των άλλων, έχει ενισχυθεί με 72 πυραυλικά συστήματα BORA, δικής της κατασκευής, με βεληνεκές 240 χιλιόμετρα, με 44 ελικόπτερα τουρκικής κατασκευής Τ-129 ΑΤΑΚ και 75 UAV Bayraktar.

Η τουρκική πολεμική βιομηχανία εργάζεται επί του συστήματος BORA, με απώτερο στόχο τα 1000 χιλιόμετρα και, ως εκ τούτου, να μπορεί να κτυπά επί ελληνικού εδάφους (στον ηπειρωτικό χώρο). Γίνεται αντιληπτόν ότι η ανεξαρτησία της Τουρκίας είναι συναφής με την πολεμική της βιομηχανία.

Η άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα»:

1. Δίδει το στίγμα της δημιουργίας ενός τουρκικού τόξου κάτω από την περιφέρεια της Ευρασίας και της καρδιάς της Γης, επί τη βάσει της οποίας οι ΗΠΑ οικοδομούν από τις αρχές του περασμένου αιώνα τις στρατηγικές τους για την κυριαρχία τους στο παγκόσμιο σύστημα.

2. Σε συνδυασμό με την εν εξελίξει στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, όπου λαμβάνουν μέρος περί τις 80 χιλιάδες, ανεξαρτήτως εάν αυτό ισχύει στην πράξη ή όχι, δημιουργεί την εικόνα ότι η ικανότητά της να διεξάγει δυόμισι πολέμους δεν είναι λόγια.

3. Προσφέρει στην Τουρκία το πλεονέκτημα να έχει αναπτυγμένο τον στρατό σε θέσεις μάχης. Όχι μόνον τον στόλο της, αλλά και τις αεροπορικές και τις χερσαίες δυνάμεις της. Έχει, δηλαδή, πλεονέκτημα και ανά πάσα στιγμή δύναται να δημιουργήσει επεισόδιο ή κρίση. Λογικά, οι δυνάμεις της Ελλάδας και της Κύπρου, σε συνεργασία με το Ισραήλ, θα έπρεπε να παρακολουθούν στενά την κατάσταση.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να παρασυρθούμε και, ως εκ τούτου, να μας οδηγήσει η Άγκυρα σε κλιμάκωση της κρίσης και στη δημιουργία νέων τετελεσμένων είτε στη θάλασσα είτε στην ξηρά. Υπάρχει επί του θέματος αυτού η ευφυής στρατηγική του Ιωάννη Μεταξά έναντι των ιταλικών προκλήσεων προτού ξεσπάσει η επίθεση της 28ης Οκτωβρίου.

Ο Μεταξάς, κάτοχος της στρατιωτικής τέχνης και της στρατηγικής, σε καμιά περίπτωση δεν παγιδεύτηκε στις ιταλικές προκλήσεις, ώστε να υπάρχει το πρόσχημα για τη Ρώμη να επιτεθεί. Ακόμη και όταν οι Ιταλοί βύθισαν την «Έλλη», παρέμεινε ψύχραιμος και, ταυτοχρόνως, με όσες δυνάμεις και μέσα είχε, προετοιμαζόταν για την αναπόφευκτη ιταλική εισβολή, γράφοντας το έπος του ’40. Δεν καθόταν με σταυρωμένα τα χέρια.

Πολύ φοβούμαστε ότι η δική μας ηγεσία, στην περίπτωση της Τουρκίας, απλώς εφαρμόζει το ένα σκέλος της στρατηγικής Μεταξά και όχι το δεύτερο. Δεν ακολουθεί τις προκλήσεις, αλλά δεν έχει αξιόπιστη αποτροπή. Και εξηγούμε: Τι θα πράξει η κυπριακή Κυβέρνηση ή το κομματικό σύστημα όταν η Τουρκία θα κατεβάσει εντός ολίγων μηνών τρυπάνι στην Κυπριακή ΑΟΖ; Θα προβεί σε διαμαρτυρία στον ΟΗΕ;

Ποιον ΟΗΕ, αυτόν του οποίου οι εκπρόσωποι χάνουν τα έγγραφα των συνομιλιών; Ας υποθέσουμε ότι κάνουμε το διάβημα. Μύγα τσίμπησε την Τουρκία. Τι θα της κάνει ο ΟΗΕ; Τίποτα! Ωραία, τι θα πρέπει να κάνουμε; Πόλεμο; Αστείο. Και να θέλαμε, δεν μπορούμε. Είμαστε κράτος – νησί, έχουμε «γαλάζια πατρίδα» έντεκα φορές πιο μεγάλη από την ξηρά και δεν έχουμε ναυτικό.

Τι, τέλος πάντων, να πράξουμε; Να λύσουμε το Κυπριακό και να δώσουμε το φυσικό αέριο στην Τουρκία και να μας δώσει ποσοστά; Ήδη, κάποιοι το λένε. Εάν, όμως, υποχωρήσουμε, γιατί η Άγκυρα, με τη λογική που τη διακατέχει, να μη ζητήσει και άλλα; Εκτός και αν στείλουμε το κομματικό σύστημα, που συχνά πυκνά τρώει και πίνει με τον Ακιντζί, να τον πείσει για έλεος.

Και σε αυτό το εγχείρημα, όμως, δεν υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Εάν υπήρχαν, δεν θα τον έπειθαν και στη λύση του Κυπριακού; Το κομματικό κατεστημένο όχι μόνο δεν έπεισε τους Τούρκους για λύση, αλλά φέρει ακεραία την ευθύνη για το αδιέξοδο και για το γεγονός ότι εδραιώνεται η διχοτόμηση.

Αυτοί κυβερνούσαν με την ομοσπονδιακή εξευμενιστική τους πολιτική. Αυτοί αφόπλισαν την Κύπρο, ειδικώς από την εποχή του Τ. Παπαδόπουλου έως σήμερα, και αυτοί δημιούργησαν τις συνθήκες για την κλιμάκωση της τουρκικής απειλής στην κυπριακή ΑΟΖ.

Τι πράττουμε;

Ερώτημα: Τι πράττουμε; Ο γράφων, τον περασμένο Οκτώβριο, είχε παρουσιάσει ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Τουρκία: Μια αναδυόμενη Θαλάσσια Δύναμη», στο οποίο ανέλυσε την «τουρκική γαλάζια πατρίδα» με στοιχεία και χάρτες. Κυκλοφόρησε, μάλιστα, σε όλη την Ευρώπη και δη στου Συνδέσμους των Μόνιμων Αξιωματικών. Όσο, δε, για την πολιτική ηγεσία της Κύπρου, είναι ως να ρίχνεις αβγά στον τοίχο. Τα ξέρει όλα!

Στο διά ταύτα, λοιπόν: Αντιμετωπίζεται ή όχι η Τουρκία; Εξαρτάται. Εάν υιοθετηθεί μια ρεαλιστική στρατηγική, επί τη βάσει των επιστημονικών εργαλείων της αποτροπής και των συμμαχιών, λαμβάνοντας υπόψη τον Θουκυδίδη και τον Μεταξά, η απάντηση είναι «ναι». Τη λογική της δική μας στρατηγικής την δείχνει η ίδια η Τουρκία.

Αντί, δηλαδή, να φτιάχνει μόνη της τόξο στην περιφέρεια της Ευρασίας, θα πρέπει εμείς, με τον αγωγό EastMed, να είχαμε ήδη φτιάξει ανάλογο, και δη αποτρεπτικό, τόξο, με το Ισραήλ, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη, για την κάλυψη των αναγκών της και τη δημιουργία κοινωνίας οικονομικών και ενεργειακών συμφερόντων, που θα ενισχύσει τη θέση μας διεθνώς. Ακόμη και αν εγκαθιδρυθεί τερματικό, η στρατηγική λογική του τόξου δεν αλλάζει.

Η Τουρκία δεν απειλεί μόνον τα δικά μας συμφέροντα, αλλά και εκείνα των συμμάχων μας. Κάθε τουρκική κίνηση φωνάζει πώς εμείς πρέπει να αντιδράσουμε. Η Άγκυρα παίζει πόκερ με ανοιχτά χαρτιά. Και εμείς, τις περισσότερες φορές, ούτε θέλουμε να ακούμε, ούτε θέλουμε να βλέπουμε.

Επί του παρόντος, δεν την γλιτώνουμε επειδή έχουμε στρατηγική, αλλά επειδή η Τουρκία δεν μας υπολογίζει και τα θέλει όλα και επειδή, στην παρούσα φάση, τα συμφέροντα του Ισραήλ, του πρώτου τη τάξει περιφερειακού ηγεμόνα, είναι σε σύγκρουση με την Άγκυρα, της οποίας τους στρατηγικούς στόχους δεν θέλουν τα Ιεροσόλυμα να δουν να υλοποιούνται. Για πόσο, όμως;

Σημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση