Έχει λόγο το ΝΑΤΟ στον προϋπολογισμό της ΕΕ;

Της Hanna Ojanen

Τον Οκτώβριο, το ΝΑΤΟ συμμετείχε σε μια διάσκεψη αφιερωμένη στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από μόνο του αυτό ίσως να μην μοιάζει σημαντικό γεγονός. Ούτε ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε. Αλλά το γεγονός ότι συμβαίνει, είναι παρόλα αυτά εντυπωσιακό. Γιατί ένας μεγάλος οργανισμός να έχει λόγο στον προϋπολογισμό ενός άλλου, κατά αυτόν τον τρόπο; Πιο συγκεκριμένα, γιατί μια στρατιωτική συμμαχία να εμπλέκεται στα οικονομικά μιας πολιτικής ένωσης;

Το στρατηγικό συμφέρον είναι σαφές. Η ίδια η ΕΕ που να δαπανά περισσότερα απευθείας στην άμυνα, θα ενίσχυε το ΝΑΤΟ υπό την ευρύτερη έννοιά του. Τι καλύτερο τότε, από το να έχει επιρροή στον προϋπολογισμό, εισάγοντας στοιχεία της άμυνας και της στρατηγικής σκέψης στη διαδικασία συμφωνίας μακροχρόνιων δαπανών;

Εκτός αυτού, η αύξηση στις δαπάνες που αφορούν την άμυνα -πέρα από τις "καθαρές" αμυντικές δαπάνες για το προσωπικό και τον εξοπλισμό- θα μπορούσε να βελτιώσει την υποστηρικτική ικανότητα που θα συγκέντρωνε η συμμαχία εάν κινητοποιούνταν μόνη της στην άμυνα. Για παράδειγμα, οι βελτιώσεις στην στρατιωτική κινητικότητα θα μπορούσαν να έλθουν μέσω αύξησης των δαπανών σε γέφυρες και δρόμους στην ΕΕ, ικανά να μεταφέρουν βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό΄. Η ΕΕ ήδη έχει μια πολιτική για τις υποδομές και οι δαπάνες της σε υποδομές μεταφορών συγκεκριμένα, αυξάνονται. Η πολιτική της ΕΕ επιδιώκει να περιορίσει τις διασυνοριακές μεταφορές και να βελτιώσει τους δεσμούς μεταξύ διαφορετικών μέσων μεταφοράς προς όφελος των επιβατών και των επιχειρήσεων ανά την ΕΕ. Η σκέψη για μετακίνηση στρατιωτών και στρατιωτικού εξοπλισμού μέχρι στιγμής δεν απασχολούσε ο σχεδιασμό των υποδομών μεταφοράς. Αλλά η δυναμική είναι σαφής.


Οι δαπάνες έρχονται με κανόνες επίσης. Και εάν υπάρχει ένας οργανισμός που μπορεί να θεσπίσει νέους κανόνες για παράδειγμα, για να διευκολύνει την ταχεία μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού μεταξύ των συνόρων, είναι η ΕΕ. Τα νομοθετικά εμπόδια για την στρατιωτική κινητικότητα, παραμένουν. Η νομιμότητα για την εξάλειψη αυτών των κινδύνων, θα προκύπτει από το στόχο της προστασίας και υπεράσπισης της ΕΕ και των πολιτών της. Πραγματικά, η Κομισιόν χαρακτήρισε ρητά την εκδήλωση για τον προϋπολογισμό του Οκτωβρίου, ως επικεντρωμένη "στις στρατηγικές επιλογές και στις αποφάσεις πολιτικής που διαμορφώνουν έναν σύγχρονο, δίκαιο και ισορροπημένο προϋπολογισμό της ΕΕ για το μέλλον". Τα ερωτήματα σχετικά με τα χρήματα είναι πραγματικά ερωτήματα σχετικά με τις προτεραιότητες. Ως μια πολιτική ένωση η ΕΕ είναι σε θέση να καθορίσει την ευρύτερη άποψή της για τις ανάγκες της Ευρώπης και να εκπονήσει ένα σχέδιο προς τα εμπρός, έχοντας ως σημείο αναφοράς τη νομιμότητα.

Ασφαλώς, η νομιμότητα βρίσκεται υπό αυξανόμενη πρόκληση. Οι πολιτικές πιέσεις για περικοπή προϋπολογισμών παρά αύξηση αυτών, γίνονται όλο και μεγαλύτερες, και ίσως επηρεάσουν τις Ευρωπαϊκές Εκλογές τον επόμενο Ιούνιο. Οι κανόνες για τις δημόσιες δαπάνες και η αδιαφορία των κρατών-μελών για αυτές τις προσδοκίες, περιπλέκουν περαιτέρω τη διαδικασία σχεδιασμού του προϋπολογισμού, και μπορεί να τροφοδοτήσει τις ευρωσκεπτικιστικές επιθέσεις έναντι της ΕΕ, τους στόχους της και τις δραστηριότητές της. Αλλά η ενσωμάτων του όλο και πιο σημαντικού ζητήματος της άμυνας στα μελλοντικά σχέδια δαπανών, ίσως ενισχύσουν το επιχείρημα για μια ένωση. Ασφαλώς θα ενίσχυε την στροφή της ίδιας της ΕΕ προς τη "στρατηγική αυτονομία" που διεκδίκησε για τον εαυτό της στην Παγκόσμια Στρατηγική 2016.

Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν μια καλή βάση για να συνεχίσουν αυτό το έργο: από την αρχή της πιο επίσημης φάσης αυτής της σχέσης, ο κάθε ένας έχει αναγνωρίσει τη σημασία του αμοιβαίου σεβασμού ως αυτόνομοι θεσμοί. Η κοινή διακήρυξη ΕΕ-ΝΑΤΟ του 2002 αναφέρεται στην ισότητα και στην αυτονομία λήψης αποφάσεων των δύο οργανισμών. Η κοινή διακήρυξη αυτού του έτους το επαναλαμβάνει αυτό: "η συνεργασία μας θα συνεχίσει να λαμβάνει χώρα στο πνεύμα του πλήρους αμοιβαίου ανοίγματος και σε συμμόρφωση με την αυτονομία στη λήψη αποφάσεων και τις διαδικασίες των αντίστοιχων οργανισμών και με επιφύλαξη του ειδικού χαρακτήρα της ασφάλειας και της αμυντικής πολιτικής οποιουδήποτε μέλους μας".

Ασφαλώς, το ΝΑΤΟ δεν είναι το μόνο που εμπλέκεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η ίδια εκδήλωση του Οκτωβρίου είχε συμμετοχή και άλλων οργανισμών, όπως της οργάνωσης Save the children. Το ίδιο το status της ΕΕ ως ένας αυτόνομος παράγοντας ξεχωριστός από τους άλλους, δεν αμφισβητείται. Αλλά όταν πρόκειται για την άμυνα, είναι δυνατό να το αφήσουμε εκεί: δίνοντας στο ΝΑΤΟ ευκαιρία για να έχει φωνή, και αυτό είναι; Το ΝΑΤΟ είναι ο στρατηγικός σύμμαχος που μπορεί να καταστήσει την ΕΕ πιο πειστική στο ρόλο της ως ένας φορέας παροχής ασφαλείας, και το αντίθετο.

Η αναζήτηση για στρατηγική αυτονομία κινδυνεύει εύκολα να μετατραπεί σε μια μακρά λίστα απαιτήσεων, που προϋποθέτουν βαρύ εξοπλισμό. Για να επιτευχθεί ο πρωταρχικός στόχος της Παγκόσμιας στρατηγικής, η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει σειρά ελλείψεων, συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων σε δορυφόρους, υπηρεσίες πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης, κυβερνοεπιθέσεων, αεροπορικών μεταφορών και ικανοτήτων επίγειας μάχης. Η πλήρης αυτονομία για την Ευρώπη στην ασφάλεια και στην άμυνα, είναι ο σαφής στρατηγικός στόχο, αλλά η ένταση μεταξύ της αυτονομίας και της αλληλεξάρτησης, είναι πραγματικά ορατή. Και η δημοσιονομική αυτονομία είναι ένα νέο δεδομένο σε αυτή την ένταση.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση