Να γιατί η Μέρκελ έχει ανάγκη τον Ερντογάν και τον Πούτιν

Tου Γιώργου Παυλόπουλου

Η Ανγκελα Μέρκελ μπορεί να... αναζητείται από τους παπαράτσι, οι οποίοι διαρρέουν ότι την έχουν χάσει από τότε που ξεκίνησε τις διακοπές της, όμως ήδη το πρόγραμμα της καγκελαρίου για τον Σεπτέμβριο έχει αρχίσει να φορτώνει. Ανάμεσα στα όσα έχουν γίνει ήδη γνωστά, ξεχωρίζει αναμφίβολα η πληροφορία που πρώτη δημοσίευσε η εφημερίδα Bild, για την επικείμενη επίσκεψη στο Βερολίνο του Ταγίπ Ερντογάν, πιθανότατα προς το τέλος του μήνα. Εφόσον δε η πληροφορία επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στη Γερμανία από το 2014.

Αν και για την ώρα δεν υπάρχει επίσημη αντίδραση από καμία πλευρά, η αλήθεια είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη μοιάζει να έχει λογική. Πέρα από το γεγονός ότι η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, ενώ από αυτήν προέρχονται σχεδόν 15 δισ. άμεσων ξένων επενδύσεων, το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον δημιουργεί νέα γεωπολιτικά και οικονομικά δεδομένα. Ειδικά εάν συνδυαστεί με την κλιμακούμενη αντιπαράθεση της Γερμανίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που αναγκάζει την πρώτη να αναζητά συμμάχους και στηρίγματα -ακόμη και σε ηγέτες για τους οποίους η Μέρκελ δεν τρέφει ιδιαίτερη προσωπικά συμπάθεια.

Αξίζει να υπενθυμίζουμε ότι η Γερμανία έχει υποστεί το πλήγμα των αμερικανικών κυρώσεων πολύ πριν το αισθανθεί η Τουρκία: Οι δασμοί σε χάλυβα και αλουμίνιο, καθώς και τα πρόστιμα-μαμούθ στην Deutsche Bank και την Volkswagen μαρτυρούν του λόγου το αληθές. Την ίδια στιγμή, η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και οι συνέπειες που θα έχει η επαναφορά των κυρώσεων για τις γερμανικές επιχειρήσεις είναι ακόμη ένας παράγοντας που φέρνει κοντά την Άγκυρα και το Βερολίνο, καθώς η πρώτη έχει ιδιαιτέρως στενές σχέσεις με την Τεχεράνη.


Πούτιν και Nord Stream

Κάτι ανάλογο συμβαίνει στην περίπτωση της Ρωσίας και του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν και η κυβέρνηση Μέρκελ έχει συναινέσει και στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και στις (συμβολικές) απελάσεις Ρώσων διπλωματών μετά την περίφημη «υπόθεση Σκριπάλ», την ίδια στιγμή ωστόσο φροντίζει όχι απλώς να διατηρεί ανοιχτή γραμμή με το Κρεμλίνο, αλλά και να ενισχύει τους δεσμούς της μαζί του. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι η ίδια η καγκελάριος της Γερμανίας έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι η Ρωσία είναι ένας αναντικατάστατος εταίρος και χωρίς αυτήν δεν μπορούν να δοθούν λύσεις στα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν την Ευρώπη.

Τα όσα συμβαίνουν γύρω από τον σύστημα των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream μαρτυρούν του λόγου το αληθές: Το Βερολίνο, αδιαφορώντας ουσιαστικά για τις αντιδράσεις των Αμερικανών αλλά και ορισμένων Ευρωπαίων, προχωρά ήδη στην κατασκευή και του δεύτερου μισού του έργου, του Nord Stream II, το οποίο θα ενισχύσει την απευθείας ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα.

Ο ρόλος της Ακροδεξιάς

Στη στάση της Μέρκελ έναντι του Πούτιν επιδρούν, αναμφίβολα, και οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης. Τα ακροδεξιά, λαϊκιστικά κόμματα που ενισχύονται ραγδαία και έχουν φτάσει να συγκυβερνούν σε μια σειρά χώρες (Ιταλία, Αυστρία κ.λπ) υποστηρίζουν ενθέρμως τη βελτίωση των σχέσεων της ΕΕ με τη Ρωσία και την άρση των κυρώσεων. Θα μπορούσαμε δε να ισχυριστούμε ότι αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση του Ερντογάν, έστω και για διαφορετικούς λόγους.

Αν και ο «σουλτάνος» έχει προκαλέσει και προσβάλει ουκ ολίγες φορές μια σειρά χώρες και τους ηγέτες τους, αυτοί ως πολιτικοί γνωρίζουν ότι τους είναι εξαιρετικά χρήσιμος. Από τη μία, επειδή συνεχίζει να ανακόπτει τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, μέσω μιας συμφωνίας που έχει αναγορευθεί ως μοντέλο για την υπογραφή αντίστοιχων και με τις χώρες του Μαγκρέμπ. Και από την άλλη, επειδή ηγείται μιας πολύ μεγάλης και δυναμικά αναπτυσσόμενης αγοράς, ενώ προσφέρει και πρόσβαση σε γειτονικές χώρες, όπου η Τουρκία έχει έντονη επιρροή.

Βεβαίως, είναι γεγονός ότι η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Αυτό, όμως, ίσως δελεάσει τους Γερμανούς να σπεύσουν να την σώσουν, μαζί με τη λίρα - απαιτώντας, φυσικά, τα αντίστοιχα ανταλλάγματα...

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση