Θα ρίξει λευκή πετσέτα ο Ερντογάν;

Γράφει ο Βαγγέλης Σαρακινός

Τα χειρότερα σενάρια για την Τουρκία έχουν αρχίσει και συζητούν οικονομολόγοι και αναλυτές, την ώρα που η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ασταμάτητη κατρακύλα και η οικονομία της χώρας μαστίζεται από τον πληθωρισμό. Οι αμερικανικές κυρώσεις για την αδιάλλακτη στάση του Ερντογάν στο θέμα του πάστορα Μπράνσον, και οι απειλές για νέες, φαίνεται ότι είναι η χαριστική βολή στην ήδη δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία.

Σύμφωνα με το Bloomberg, την ώρα που η Άγκυρα μελετά μέτρα απελπισίας έχουν αρχίσει και συζητούνται ήδη το ενδεχόμενο να ζητηθεί διάσωση από το ΔΝΤ, αλλά και η πιθανή υιοθέτηση ελέγχων κεφαλαίων (capital controls). Κυβέρνηση και κεντρική τράπεζα παραμένουν σιωπηλές, ωστόσο στις χρηματαγορές η λίρα υποχωρεί για έβδομη συνεχόμενη ημέρα έναντι του δολαρίου.

Την Δευτέρα το τουρκικό νόμισμα κατέγραψε την χειρότερη πτώση της τελευταίας δεκαετίας, ενώ παραλλήλως η απόδοση των 10ετών ομολόγων της Τουρκίας σημείωσε άνοδο 20%. Σε μια προσπάθεια να μειώσει τις πιέσεις προς το εθνικό νόμισμα, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας ενίσχυσε την Δευτέρα τις εμπορικές τράπεζες με 2,2 δισ. δολάρια.

Ακόμη και αυτή η ενέργεια όμως γύρισε μπούμερανγκ, καθώς ερμηνεύτηκε ως απόδειξη ότι τα χέρια της κεντρικής τράπεζας παραμένουν δεμένα, με αποτέλεσμα στην διάρκεια της νύχτας η τουρκική λίρα να βυθιστεί σε νέα χαμηλά αρνητικά ρεκόρ.
Ο πάστορας φεύγει, το ΔΝΤ έρχεται

Αναφερόμενος στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί ο αναλυτής της Nomura International Plc, Χένρικ Γκαλμπεργκ, δήλωσε, σύμφωνα με το Bloomberg, ότι «θα παραμείνει έτσι μέχρι η κεντρική τράπεζα να δεσμευτεί ανεπιφύλακτα να αυξήσει τα επιτόκια και να τα διατηρήσει ψηλά μέχρι να μειωθεί ο πληθωρισμός». Ο Eρντογάν ωστόσο έχει εκφραστεί αρνητικά για τα υψηλά επιτόκια και οι επενδυτές φοβούνται ότι ενδέχεται να εμποδίσει την περαιτέρω αύξησή τους.


Υπάρχουν όμως και αναλυτές, οι οποίοι παρά την πίεση των επενδυτών για αύξηση των επιτοκίων, εκτιμούν ότι κανένα μέτρο νομισματικής πολιτικής δεν μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση. Μάλιστα ο διευθυντής πολιτικών ερευνών της ΕΜΕΑ, της TS Lombard στο Λονδίνο, Κρίστοφερ Γκράνβιλντ, σημειώνει ότι το σοκ, «πολιτικό ή μακροοικονομικό» είναι αναπόφευκτο και υπογραμμίζει ότι «απαιτείται πολιτική διευθέτηση με τη Δύση, που θα μειώσει σημαντικά τις επιπτώσεις».

Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής στρατηγικής αναδυόμενων αγορών στη SEB στη Στοκχόλμη, Περ Χαμερλαντ, παρά την σιωπή των τουρκικών αρχών, βλέπει το ΔΝΤ να πιάνει δουλειά στην Άγκυρα. «Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε τι θα πράξουν οι Αρχές», λέει, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «η στιγμή που η Τουρκία θα αναγκαστεί να πάει στο ΔΝΤ για στήριξη πλησιάζει».

Μικρή ανάσα για νέα βουτιά

Το μεσημέρι της Τρίτης η τουρκική λίρα πήγε να πάρει μια μικρή ανάσα, μετά την ανακοίνωση της επικείμενης συνάντησης στην Ουάσινγκτον για την διευθέτηση των εκκρεμών ζητημάτων των δύο χωρών. Τα δομικά προβλήματα της τουρκικής οικονομίας όμως οδήγησαν το τουρκικό νόμισμα σε μεγαλύτερη πτώση. Σημειώνεται ότι η Τουρκία εμφανίζει ένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών στις αναδυόμενες αγορές και πληθωρισμό που καλπάζει, καθώς άγγιξε το 15,85% τον Ιούλιο, φτάνοντας σε ύψος-ρεκόρ μετά το 2003.

«Οι έλεγχοι κεφαλαίων (capital controls) δεν είναι πλέον ένα μακρινό σενάριο, καθώς οι Αρχές δεν δείχνουν σημάδια μεταστροφής σε πιο ορθόδοξες πολιτικές», υπογράμμισε ο διευθυντής αναδυομένων αγορών της Alliance Bernstein’s στη Νέα Υόρκη, Σαμάιλα Χαν. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι αυτό που χρειάζεται τώρα είναι «ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, αυστηρότερη νομισματική πολιτική και ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ».

Καμπανάκι για τα κεφαλαιακά αποθέματα των τουρκικών τραπεζών χτύπησε και η Goldman Sachs, αν η ισοτιμία του δολαρίου εκτιναχθεί στις 7,1 λίρες (την Τρίτη έτρεχε στις 5,2298 λίρες ανά δολάριο). «Η εντεινόμενη υποτίμηση της λίρας θα μπορούσε να αυξήσει τις κεφαλαιακές ανησυχίες για τις τράπεζες, ειδικά για αυτές με χαμηλότερα κεφαλαιακά επίπεδα», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman Sachs. Οι ίδιοι ενημέρωσαν τους πελάτες τους για την εκτίμησή τους ότι κάθε φορά που η λίρα πέφτει κατά 10% επηρεάζονται τα κεφαλαιακά επίπεδα των τραπεζών κατά 50 μονάδες βάσης, σε μέσο όρο.

Σχέσεις στοργής

Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Δύση επιδεινώθηκαν την τελευταία διετία, εξαιτίας των μέτρων καταστολής που πήρε ο Ερντογάν, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Μετά τις πρόσφατες εκλογές ωστόσο, παρουσιάζονται κάποια σημάδια προσέγγισης με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι σχέσεις όμως με τις ΗΠΑ παραμένουν τεταμένες.

Το άνοιγμα της Άγκυρας στην Μόσχα και οι διαφορετικές επιδιώξεις στην Συρία αποτελούν τις βασικές διαφορές των δύο χωρών, με την αμερικανική ισχύ να εκφράζεται μέσα από προσκόμματα για την παράδοση των F35. Η άρνηση ωστόσο των τουρκικών αρχών να απελευθερώσουν Αμερικανούς που κρατούνται σε τουρκικές φυλακές, ιδιαίτερα τον πάστορα Μπράνσον ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει.

Οι Αμερικανοί επέβαλαν κυρώσεις στους Τούρκους υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης και ανακοίνωσαν ότι επανεξετάζουν την αδασμολόγητη πρόσβαση στις αμερικανικές αγορές για κάποιες τουρκικές εξαγωγές. Ο Ερντογάν, επιχειρώντας να παίξει στα ίσα το παιχνίδι με τον Τραμπ, προχώρησε σε αντίστοιχα μέτρα, επιβάλλοντας κυρώσεις σε Αμερικανούς υπουργούς. Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών στην Σιγκαπούρη την περασμένη Παρασκευή δεν επέφερε λύση στις διαφορές τους, ο Πομπέο ωστόσο εκτίμησε ότι είναι θέμα ημερών η απελευθέρωση του Μπράνσον.

Με εμφανή πλέον τα σημάδια της αμερικανικής πίεσης, το μεσημέρι της Τρίτης ανακοινώθηκε από την Άγκυρα, ότι τουρκική αντιπροσωπεία θα μεταβεί στις ΗΠΑ, προκειμένου να συζητηθούν τρόποι αποκλιμάκωσης της κατάστασης. Μάλιστα δημοσιογραφικές πληροφορίες ανέφεραν ότι οι δύο πλευρές έχουν ήδη καταλήξει σε προσυμφωνία για ορισμένα ζητήματα. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας δεν θα είναι πάντως ο Τσαβούσογλου, αλλά ο νέος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ.

Ο λόγος των προέδρων

Την ίδια ώρα η αμερικανική πρεσβεία στην Άγκυρα επιμένει ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να θεωρούν την Τουρκία σύμμαχο και φίλο. Παραλλήλως χαρακτηρίζει ως «κατασκευασμένες και αβάσιμες» τις αναφορές ΜΜΕ ότι Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε πως η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου μπορεί να πέσει στο 7 προς 1.

Τι λένε όμως οι δύο πρόεδροι; Στην Ουάσινγκτον η κυβέρνηση Tράμπ δηλώνει αισιόδοξη ότι θα βρεθεί διέξοδος στην κρίση, με τον Αμερικανό πρόεδρο να σημειώνει ότι τελικά οι δασμοί και οι κυρώσεις είναι πιο αποτελεσματικοί απ’ ότι κάποιοι περίμεναν. Και ο Ερντογάν όμως φρόντισε να διαμηνύσει ότι αναμένει σύντομα την επίλυση της διαμάχης.

Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε ωστόσο γνωστό, όπως ανέφερε η γαλλική οικονομική εφημερίδα Les Echos, ότι δεν σκοπεύει να συμμετέχει σε έναν αγώνα «lose-lose». Το ζητούμενο βέβαια είναι πόσο θα αντέξει, καθώς οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι, αργά ή γρήγορα, ο «σουλτάνος» θα αναγκαστεί να ρίξει «λευκή πετσέτα» στο ρινγκ.

SLPress


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση