Να αποτρέψουμε τη διχοτόμηση του Αιγαίου: Η σχέση Τουρκίας-Ρωσίας αυξάνει τον κίνδυνο

Του Παναγιώτη Μπαλακτάρη

Η Τορδεσίγια είναι μια πόλη της κεντρικής – βορειοδυτικής Ισπανίας και υπάγεται διοικητικά στην επαρχία Βαγιαδολίδ, Καστίλλης και Λεόν. Η Τορδεσίγια είναι γνωστή για το ετήσιο φεστιβάλ με ταύρους, το “Toro de la Vega” και τις διαμαρτυρίες που αυτό έχει προκαλέσει σε οργανώσεις ζωοφιλικών οργανώσεων.

Περιττό να επισημάνουμε, δραττόμενοι της ευκαιρίας, πως οι ταυρομαχίες ουδεμία σχέση έχουν με τα μινωικά ταυροκαθάψια. Εν πάση περιπτώσει, ουδείς θυμάται ότι η Τορδεσίγια αποτελεί ένα από τα παλαιότερα σημεία διανομής σφαιρών επιρροής παγκοσμίως.

Οι Πορτογάλοι θαλασσοπόροι, με τους Βαρθολομαίο Ντίας και Βάσκο ντα Γκάμα, ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που τον 15ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν επιμόνως της αναζήτηση νέων θαλασσών και εδαφών και στην προσπάθειά τους αυτή περιέπλευσαν τα παράλια της δυτικής Αφρικής και προσέγγισαν την Ασία. Τους ακολούθησαν οι Ισπανοί με τον Γενοβέζο Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος έπεισε τους Φερδινάνδο και Ισαβέλλα – βασιλείς της Αραγωνίας και της Καστίλλης αντιστοίχως – να επενδύσουν σε εκείνον προκειμένου να ανοιχτεί στο άγνωστο για νέες εξερευνήσεις.

Όπως ήταν φυσικό επόμενο οι δύο χώρες της δυτικής – ατλαντικής Ευρώπης βρέθηκαν προ συγκρούσεως για την εξουσία που θα ασκούσαν στις θάλασσες και κατ’ επέκταση στα νέα εδάφη και τους πληθυσμούς τους.

Προς αποφυγή ενός γενικευμένου πολέμου οι δύο πλευρές έστερξαν να προτάξουν το συμφέρον τους, που ήταν ο αποικισμός και ο εξ αυτού πλουτισμός, το οποίο δεν θα εξυπηρετείτο με έναν πόλεμο. Ποιος επιλέγει άλλωστε την ανόητη σύγκρουση από την συμβιβαστική διανομή του πλούτου, όταν το επίδικο βρίσκεται εκτός εθνικών εδαφών;

Διαιτητής της ισπανοπορτογαλικής διαφοράς ήταν ο Πάπας Αλέξανδρος ΣΤ΄. Το 1493 χαράχθηκε μια κάθετη γραμμή που διερχόταν δυτικά από τις Αζόρες στον Ατλαντικό, η οποία έτεμνε την υδρόγειο εγκαρσίως και παραχωρούσε το δυτικά ευρισκόμενο τμήμα της στην Ισπανία και το ανατολικό τμήμα της στην Πορτογαλία. Από το όνομα του διαιτητή η νοητή γραμμή ονομάσθηκε «Αλεξανδρινή». Επισήμως, δηλαδή με υπογραφή των ενδιαφερομένων μερών, η οροθετική αυτή γραμμή τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούνιο του 1494 με τη «Συνθήκη της Τορδεσίγια». Επειδή παρά ταύτα η Πορτογαλία θεώρησε ότι αδικήθηκε, λίγο καιρό μετά, η συνθήκη αναθεωρήθηκε και έτσι η Πορτογαλία έφτασε τελικώς μέχρι την ανατολική Βραζιλία.

Όπως αντιλαμβανόμαστε το παιχνίδι της άσκησης επιρροής και της διανομής σφαιρών επιρροής είναι πολύ παλαιό και θα εξακολουθεί να παίζεται όσο θα υπάρχει ο κόσμος. Απαλλαγμένες από έχθρες ή φιλίες, εμπάθειες ή αντιπάθειες, οι ισχυρές χώρες επεκτείνονται υπολογίζοντας μόνο το εθνικό τους συμφέρον. Αυτό ίσχυε πάντα και αυτό ισχύει και σήμερα. Με τη μόνη διαφορά ότι στις ημέρες μας ο τρόπος επιβολής της επιρροής των ισχυρών κρατών δύναται να αποβεί καταστροφικός για τον πλανήτη, λόγω των όπλων που έχουν αναπτυχθεί.

Ο διαγκωνισμός αυτός είναι ενεργός και τώρα και υφίσταται μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.

Η Ελλάδα, εξαιτίας της παράνομης τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, εξήλθε από το στρατιωτικό σκέλος της βορειοατλαντικής συμμαχίας (ΝΑΤΟ). Μέχρι τότε, το Αιγαίο πέλαγος ήταν μια ελληνική «λίμνη», υπό την έννοια ότι τον απόλυτο έλεγχο στον αέρα τον ασκούσε η ελληνική πολεμική αεροπορία.

Όμως, η εσφαλμένη ενέργεια της αποχώρησης της χώρας μας από το ΝΑΤΟ έκανε την Τουρκία φύλακα του αιγαιακού εναερίου χώρου και εν συνεχεία την κατέστησε και ρυθμιστή της επανόδου μας στη συμμαχία. Έκτοτε, η Τουρκία με μια σειρά επιθετικών και περισσότερο επιθετικών κινήσεών της αποσκοπεί στο να διχοτομήσει το Αιγαίο στον 25ο μεσημβρινό ανατολικώς, ώστε να κατορθώσει να επωφεληθεί του πλούτου που αποδεδειγμένως υφίσταται και να συγκροτήσει και μια άμυνα ζώνης απέναντι στην Ελλάδα.

Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι όλη αυτή η παρανόμως στοχοποιημένη περιοχή είναι ελληνική, κατά συνέπεια οποιαδήποτε υπόνοια της Άγκυρας για αμφισβήτησή της πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν σοβαρή πρόκληση. Σημειωτέον ότι ο τουρκικός σχεδιασμός περιλαμβάνει όλα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα. Αυτόν της τον σχεδιασμό επιδιώκει η Άγκυρα να υλοποιήσει και μέσω της συνδιαλλαγής της με τη Μόσχα.

Η σύγκλιση της Τουρκίας με τη Ρωσία αυξάνει τον κίνδυνο για την Ελλάδα, επιπλέον των άλλων αιτιών, και επί τω λόγω πως τοιουτοτρόπως μετατίθεται ανατολικότερα η νοητή γραμμή διαχωρισμού της Ρωσίας από τις χώρες του ΝΑΤΟ και γενικώς τις δυτικές δυνάμεις. Αυτή η γραμμή, που καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου βρισκόταν στην καρδιά της Ευρώπης περιλαμβάνοντας την ανατολική Γερμανία, τις Βαλτικές χώρες, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία κ.λπ. στο νότιο τμήμα της καμπυλωνόταν προς τα ανατολικά περνώντας πάνω από την Τουρκία, η οποία ήταν ξεκάθαρα στραμμένη προς δυσμάς.

Μάλιστα, ήταν η πρώτη γραμμή άμυνας του επικείμενου αλλά ευτυχώς ουδέποτε κηρυχθέντος πολέμου μεταξύ του «Ελεύθερου Κόσμου» και της Σοβιετικής Ένωσης. Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση των σοβιετικών σοσιαλιστικών δημοκρατιών η γραμμή διαχωρισμού μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ/δυτικών χωρών έφτασε σε απόσταση αναπνοής από τη Μόσχα, στα σύνορα των βαλτικών χωρών και καθετοποιήθηκε με μια μικρότερη αυτή τη φορά διακλάδωση προς ανατολάς.

Ωστόσο σήμερα, με την ουσιαστική στρατηγική συμμαχία Ρωσίας – Τουρκίας και την συνεπαγόμενη απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση, το θέατρο του διαχωρισμού μεταξύ δυτικών χωρών και Ρωσίας μεταφέρεται δυτικότερα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε να γίνουμε η πρώτη γραμμή άμυνας του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία.

Αυτή η προοπτική στρατιωτικοποιεί ολόκληρο το Αιγαίο, το οποίο για τους δυτικούς καθίσταται πολύτιμο, ιδίως η ασφάλειά του, αλλά συγχρόνως το καθιστά και πεδίο ανταγωνισμού και ίσως και επιχειρήσεων. Και αυτή η εξέλιξη είναι αρνητική για την Ελλάδα δοθέντος ότι το τελευταίο που η χώρα μας μπορεί να αντέξει είναι ένας διαρκής νέος Ψυχρός Πόλεμος με επίπτωση στην εδαφική της ακεραιότητα.

Η εκδοχή αυτή είναι εφιαλτική για την Ελλάδα, η οποία πρέπει να κάνει κυριολεκτικώς το καθετί για να αποτρέψει τη διχοτόμηση του Αιγαίου, που εξυπηρετεί σε αυτή τη συγκυρία τα συμφέροντα της Τουρκίας και της Ρωσίας. Μια συνθήκη παρόμοια με αυτή της Τορδεσίγια θα ήταν καταστροφική για τον Ελληνισμό.

HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση