Αντιφατικές κινήσεις στις τουρκο - αμερικανικές σχέσεις

Του Κώστα Ράπτη

Από τη μια ο Γιγίτ Μπουλούτ, επικεφαλής των συμβούλων του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, σχολιάζει την πρόθεση της αμερικανικής πλευράς να υποστηρίξει με πολεμικά πλοία τις έρευνες της Exxon-Mobil στην θαλάσσια δικαιοδοσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, λέγοντας σε ύφος αγέρωχο: "Όχι ο 6ος Στόλος, ούτε ο 66ος Στόλος δεν μπορεί να μας σταματήσει”. Επιστρατεύει με άλλα λόγια μία περιφρονητική ρητορική, η οποία ταυτόχρονα υποκρύπτει απειλή σύγκρουσης ανάμεσα σε αμερικανικές και τουρκικές δυνάμεις.

Από την άλλη ωστόσο, ΗΠΑ και Τουρκία πραγματοποιούν σήμερα Πέμπτη και αύριο Παρασκευή την πρώτη συνεδρίαση στη Ουάσιγκτον των τριών επιτροπών διαβούλευσης που συγκροτούν τον μηχανισμό εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων, όπως συμφωνήθηκε να συγκροτηθεί κατά την πρόσφατη επίσκεψη του επικεφαλής του State Department, Ρεξ Τίλερσον στην Άγκυρα.

Η αντίφαση είναι κραυγαλέα.

Στο φόντο βρίσκεται ένα πλέγμα σχέσεων όλο και πιο προβληματικών που ξεκινά από την τουρκική "απόκλιση” σε ό,τι αφορά τον νέο ψυχρό πόλεμο που οικοδομείται ανάμεσα στις χώρες του ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, περνά από την "υπαρξιακή απειλή” που αισθάνεται η Άγκυρα σε σχέση με τον προσεταιρισμό των Κούρδων της Συρίας από τη Ουάσιγκτον και καταλήγει σε σχεδόν καθημερινά περιστατικά παρενόχλησης, με Αμερικανούς πολίτες ή υπαλλήλους αμερικανικών προξενείων να βρίσκονται στις τουρκικές φυλακές και με τον Ταγίπ Ερντογάν να κατηγορεί σχεδόν ανοιχτά τις ΗΠΑ για την εναντίον του απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.

Όπως και αν έχει, η επίσκεψη Τίλερσον δεν εκπλήρωσε τον στόχο της – αν αυτός ήταν ο διακηρυγμένος και όχι η εξαγορά χρόνου από αμερικανικής πλευράς, όπως υποψιάζονται ολοένα και περισσότερο στην Άγκυρα, ζητώντας εφεξής να υπάρξουν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των εκατέρωθεν δεσμεύσεων.

Είναι πολύ πιθανό η αμερικανική πολιτική στην περιοχή να προσδιορίζεται για άλλη μία φορά από τη "σχιζοφρένεια” που προκαλούν οι διαφορετικές προτεραιότητες του Πενταγώνου και του State Department. Σε κάθε περίπτωση, η δέσμευση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών ότι η χώρα του και η Τουρκία θα δρουν εφεξής σε συντονισμό δεν επαληθεύτηκε.

Αντιθέτως η συνεχιζόμενη επιχείρηση της Τουρκίας εναντίον του κουρδικού θύλακα του Αφρίν στη βόρεια Συρία έχει περιπλέξει το τοπίο, με τον εκπρόσωπο του Πενταγώνου να καταγγέλλει στις 5 Μαρτίου ότι οι τουρκικές ενέργειες αποδυναμώνουν την προσπάθεια κατά του Ισλαμικού Κράτους (καθώς πολλοί Κούρδοι μαχητές από την βορειοανατολική Συρία σπεύδουν να ενισχύσουν τους πολιορκούμενους ομοεθνείς τους στα βορειοδυτικά), ενώ από την άλλη πλευρά ο σύμβουλος εθνικής Ασφαλείας του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν ζήτησε από τους Αμερικανούς να ανακόψουν αυτές ακριβώς τις ροές ενόπλων.

Είναι γεγονός ότι το Ισλαμικό Κράτος, που έμοιαζε ολοκληρωτικά ηττημένο, επωφελείται αυτών των αντιπαραθέσεων και ξανασηκώνει κεφάλι στην περιοχή κοντά στα σύνορα της Συρίας με το Ιράκ, ενώ η είσοδος ενισχύσεων προς το Αφρίν δεν περιλαμβάνει πλέον μόνο Κούρδους αλλά και (φιλοκυβερνητικούς) Άραβες πολιτοφύλακες.

Και το κυριότερο: δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί η αποχώρηση των Κούρδων ανταρτών του PYD από την πόλη Μάνμπιτζ, δυτικά του Ευφράτη, όπως είχε προτείνει η Τουρκία και είχε φανεί να αποδέχεται η αμερικανική πλευρά κατά την επίσκεψη Τίλερσον στην Άγκυρα.

Όλα αυτά θα βρεθούν στο επίκεντρο των σημερινών συναντήσεων στη Ουάσιγκτον και ενώ η Τουρκία, πιστή στην καλλιέργεια εναλλακτικών επιλογών, προετοιμάζει τη συμμετοχή της στην τριμερή συνάντηση με τη Ρωσία και το Ιράν αυτό τον μήνα σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και τον επόμενο σε επίπεδο κορυφής.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση