Ανάκληση μνήμης και Σκοπιανό διέξοδο

Γράφει ο Αντώνης Ζαΐρης

Αν ψύχραιμα θεωρηθεί, όπως υποστηρίζεται από πολλούς, ότι βρισκόμαστε στο κατάλληλο momentum, από πλευράς χρονικής στιγμής, κάτι για το οποίο προσωπικά με κάνει να έχω επιφυλάξεις λόγω ανασφάλειας σε επίπεδο κυβερνητικών χειρισμών, τότε θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε τα συμβαίνοντα στο διεθνές περιβάλλον όπως την επιρροή της Ρωσσίας στα Βαλκάνια, τις εντάσεις που παρατηρούνται στο αλβανόφωνο στοιχείο, τις τεταμμένες σχέσεις μεταξύ Σέρβων και Κοσσοβάρων κ.ά. Αλλά και ανεξάρτητα από τη στρατηγική των ΗΠΑ ή των Σκοπίων που επιθυμούν για διαφορετικούς λόγους την επίλυση του χρονίζοντος ζητήματος της ονομασίας και που σχετίζεται για μεν τις ΗΠΑ, με τη δημιουργία δορυφόρου στην περιοχή ενόψει και της δημιουργίας ιδιαίτερων σχέσεων των Σέρβων με τη Ρωσία (ρωσικά οπλικά συστήματα, μη ένταξη στο NATO) αλλά και της διαχείρισης των ενεργειακών αγωγών στη Νοτιανατολική Μεσόγειο για δε τα Σκόπια, το άνοιγμα της Πύλης σε ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό τελικά που πρωτίστως ενδιαφέρει είναι τα οφέλη που θα κομίσει η χώρα μας από την επίλυση ή μη του εν λόγω θέματος.

Οφείλουμε ωστόσο να ξεκινήσουμε την ανάλυση μας επισημαίνοντας τα κατωτέρω κρίσιμα σημεία – δεδομένα με εμπλεκόμενους φορείς την Κυβέρνηση και την Αντιπολίτευση σε μια διαρκή περιπέτεια μόχλευσης ενός κρίσιμου εθνικού θέματος που μπορεί και να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο μέλλον.

Κατ αρχάς, το τεράστιο πολιτικό αλλά και επαναλαμβανόμενο λάθος, μετά τη συνθήκη της Λισαβόνας (οικειοποίηση από Σιράκ) ήταν η μη εξάντληση των ουσιαστικών σε διπλωματικό επίπεδο διαπραγματεύσεων που πρόλαβε η ταχύτατη πολιτικοποίηση του εν λόγω θέματος. Και όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι η όποια πολιτικοποίηση δίχως να προηγηθούν σοβαρές τεχνοκρατικές συνομιλίες – διαπραγματεύσεις εξυπηρετεί και μικροκομματικές σκοπιμότητες με αποτέλεσμα την απόκλιση από τον κυρίαρχο στόχο.

Κατά δεύτερον, δεν υπήρξε καμία ενημέρωση από καμία πολιτική πλευρά της Ελληνικής κοινής γνώμης αναφορικά με την τυχοδιωκτική πολιτική της Κυβέρνησης των Σκοπίων που επιθυμεί μονομερή παραμόρφωση της ιστορίας του Μακεδονικού με ευρύτερες αλυτρωτικές βλέψεις.
Ως εκ τούτου η αλλαγή ατζέντας του αρχηγού της Αξιωματικής αντιπολίτευσης από το όνομα στον κίνδυνο του αλυτρωτισμου ήταν στη σωστή κατεύθυνση παρόλο που καταφανής ήταν η εξισορροπητική Στρατηγική που επιχείρησε να κρατήσει στα ενδότερα του κόμματος που στοίχισαν μεν στο φιλελεύθερο Κεντρώο προφίλ αλλά θα συγκρατήσει από την άλλη ψήφους της λαϊκής Δεξιάς.

Στην απόφαση αυτή είναι αλήθεια βοήθησαν και οι σχετικές δημοσκοπήσεις της MRB, της MARC και της  ΜΕΤΡΟΝ.

Επιπρόσθετα, προφανώς όσον αφορά την Κυβέρνηση το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι περί του πραγματικού ενδιαφέροντος επίλυσης ή τελικά απώτερος στόχος ήταν ο διχασμός της κεντροδεξιάς και μένει βεβαίως ως προς τις πραγματικές προθέσεις της  να περιμένουμε να εξελιχθεί το φαινόμενο.

Κατά τρίτον, τα συλλαλητήρια Θεσσαλονίκης και Αθηνών σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζονται με διαπραγματευτικές στρατηγικές, είναι πιθανόν όμως να επηρεάσουν τις στρατηγικές αυτές που αφορούν είτε την στρατηγική στόχευση της επίλυσης ή μη επίλυσης (εφόσον το θέμα έχει ήδη ανοίξει…) είτε την στρατηγική διαχείρισης της ονοματοθεσίας. Την επομένη των συλλαλητηρίων βεβαίως ξεκινά η Πολιτική διαχείριση του ζητήματος.

Από την άλλη σημειώνεται ότι ο Ηγέτης που καταφέρνει και επιτυγχάνει  ταύτιση των εθνικών αιτημάτων – διεκδικήσεων με κοινωνικά και οικονομικά προτάγματα είναι σχεδόν σίγουρο ότι αποκτά πολιτική κυριαρχία. (βλ. Ανδρέας Παπανδρέου περί λαϊκής κυριαρχίας, Εθνικής ανεξαρτησίας και κοινωνικής Δικαιοσύνης) καθώς ο λαός, ιδιαίτερα ο παρορμητικός ελληνικός λαός, συμπυκνώνει και εκτονώνει την όλη  δυσαρέσκεια από την δημοσιονομική συμπίεση μέσω αυτών των εθνικών, παρορμητικής φύσης αισθημάτων που σφυρηλατούν και ένα επίπεδο βαθύτερης εθνικής συνείδησης. Είναι γνωστά τα διαχρονικά fundamentals που διεγείρουν την Εθνική μας συνείδηση και περικλείουν την Εθνική υπερηφάνεια, τον Πατριωτισμό, την Αδούλωτη Ελληνική ψυχή κ.α.

Κατά τέταρτον, χρειάζεται γενικότερα αλλά και ειδικότερα να γίνουν μαθήματα ενσυναίσθησης του πολιτικού προσωπικού της χώρας μας ως προς την σημασιολογική αξία εννοιών όπως: αποσταθεροποίηση στα Βαλκάνια, όξυνση προβλημάτων από την μη ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ,  διεθνής αξιοπιστία της χώρας μας   κ.ά. Σημειωτέον επίσης και του γεγονότος ότι 140 χώρες έχουν αναγνωρίσει μέχρι σήμερα τα Σκόπια με το όνομα Μακεδονία.

Αναρωτιέμαι τελικά όλα αυτά δε σημαίνουν τίποτα !!!

Για να καταλήξουμε  ωστόσο στον Στρατηγικό στόχο και τη θέση της χώρας μας, που εκφράζεται δια της Κυβερνήσεως μετά την ανάλυση – επισήμανση της υπάρχουσας κατάστασης (facts & figures) θα πρέπει να δούμε, να αξιολογήσουμε και τα μέχρι σήμερα ιστορικά δεδομένα, την ιστορική εξέλιξη των γεγονότων σχετικά με το Σκοπιανό ζήτημα:

• Η ατυχής απόρριψη του γνωστού πακέτου Πινέιρο περί σύνθετης ονομασίας εξελίχθηκε το Μάιο του 1992 καθώς oi τότε μαξιμαλιστικές συμπεριφορές των Πολιτικών Ηγεσιών είχαν άλλου είδους βλέψεις και ως απεδείχθη εκ των υστέρων εξυπηρετούσαν μικροκομματικές σκοπιμότητες
• Η de facto από την Ελλάδα αναγνώριση της λέξης Μακεδονία χρονολογείται από το 1993 αφότου εντάχθηκε στον ΟΗΕ  ως FORMER YUNGOSLAV REPUBLIC OF MACEDONIA
• Μετά τη συμφωνία της Oχρίδας το 2001 η Κυβέρνηση Σημίτη πρότεινε τη σύνθετη ονομασία  που προσέκρουσε όμως την αδιαλλαξία της άλλης πλευράς
• Και έφθασε το Βουκουρέστι το 2008 επί Κυβέρνησης Καραμανλή που πρόσφατα αμφισβητήθηκε η πρόταση περί σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό.

Η Κυβέρνηση σήμερα υπερασπιζόμενη το Εθνικό συμφέρον της χώρας επιβάλλεται να δώσει το δικό της Πολιτικό στίγμα και να διαμορφώσει Στρατηγική στη κατεύθυνση αναζήτησης λύσης, αν πρόκειται περί κατεύθυνσης λύσης, με την προϋπόθεση όμως αλλαγής του Συντάγματος,  εφόσον τούτο συνιστά βασική πηγή παραγωγής διαρκούς αλυτρωτισμού (μαζί με το εκπαιδευτικό σύστημα, τα σχολικά βιβλία,τους χάρτες που ορίζουν τα σύνορα της Δημοκρατίας αυτής που περιλαμβάνουν και τη Θεσσαλονίκη, την κιτς αντιγραφή αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής της πόλης των Σκοπίων κ.ά.). Τα Σκόπια, από την άλλη, επίσης πιέζονται για αλλαγή του Συντάγματος που για να επιτευχθεί βεβαίως απαιτείται πλειοψηφία των 2/3 των βουλευτών και ως εκ τούτου ο Ζαεφ πρέπει να αναζητήσει  βουλευτές  και άλλου κόμματος πέραν αυτών που διαθέτει.

Ας δούμε όμως το ισοζύγιο μεταξύ των οπαδών της άρνησης της σύνθετης ονομασίας και των υπερθεματιστών της σύνθετης ονομασίας έναντι όλων.

Στην πρώτη εκδοχή έχουμε τα εξής:

• Θα συνεχίσουν να ονομάζονται ΠΓΔΜ Μακεδονίας ενώ στο Σύνταγμα θα αναφέρονται ως Δημοκρατία της Μακεδονίας
• Θα ενισχύονται οι αλυτρωτικές βλέψεις με εργαλειοθήκη το Σύνταγμα, την ονοματολογία, το εκπαιδευτικό σύστημα κα.
• Θα αναγνωριστούν πιθανόν και από άλλες χώρες πέρα των 140 σήμερα
• Θα ενισχυθούν πιθανόν αποσταθεροποιητικές τάσεις που προσβλέπουν στη διάλυση του κρατιδίου πχ από εθνικιστές Αλβανούς ( αντιπροσωπεύουν σήμερα στα Σκόπια το 40% του πληθυσμού, ενώ το 55% περίπου είναι Σλάβοι και το υπόλοιπο 5% Τούρκοι, Ρουμάνοι, Βούλγαροι και Ρομά) και εθνικιστές Κοσοβάρους.

Στην δεύτερη εκδοχή έχουμε αντίστοιχα τα εξής:

• Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό/θεματικό προσδιορισμό όπως θα συμφωνηθεί
• Συνταγματική αλλαγή με απαλοιφή αλυτρωτικών βλέψεων
• Ενίσχυση της διεθνούς αξιοπιστίας και του ηγετικού ρόλου της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή, ισχυροποίηση του διεθνούς κύρους (Ελλάδα παράγων σταθερότητας και ειρήνης)
• Εξασφάλιση σχέσεων καλής γειτονίας, δημιουργία σταθερού συμμάχου και απομείωση αποσταθεροποιητικού κλίματος ( έλεγχος ρωσικής διείσδυσης  στην περιοχή που σημειωτέον η Ρωσία έχει αναγνωρίσει από τους πρώτους τα Σκόπια ως Μακεδονία)
• Έλεγχος του τουρκικού επεκτατισμού στη συγκεκριμένη περιοχή
• Επέκταση και διεύρυνση οικονομικών συνεργασιών και ανάπτυξη επιχειρηματικών σχέσεων (υπάρχουν χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις στα Σκόπια που επηρεάζονται άμεσα. Αξίζει επίσης να τονισθεί ότι οι ελληνικές εξαγωγές το πρώτο εξάμηνο 2017 στα Σκοπιά ανήλθαν στα 650 εκατομμύρια ευρώ ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές στα 180 εκατομμύρια ευρώ).

Συμπεριλαμβανομένων όλων των δυναμικών εθνικών παραμέτρων του ζητήματος, τηρουμένων των συνταγματικών προϋποθέσεων και λαμβανομένης υπόψη της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας μας καθώς και της πιθανής αστάθειας που είναι δυνατό να προκύψει στην ευρύτερη περιοχή, κάτι που θα «γεννήσει» νέα προβλήματα, οφείλουμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και αν τελικώς επιδιωχθεί αυτή τη φορά λύση να δοθεί λύση, να δοθεί υπό προϋποθέσεις και με εγγυήσεις από πλευράς Πολιτικής ότι πρόκειται περί συμφέρουσας λύσης, λύσης που δεν δημιουργεί νικητές και ηττημένους, λύση erga omneς, καθώς η ιστορική ανασκόπηση έχει δείξει ότι οποιαδήποτε πρόταση επίλυσης στο μέλλον είναι χειρότερη από αυτή του παρελθόντος. Ενας επιπρόσθετος λόγος που πρέπει να συνυπολογισθεί είναι και η εξομάλυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών που τροφοδοτείται από την αλυτρωτική προπαγάνδα των Σκοπίων και που επιτρέπει την έκφραση ζωηρών ανησυχιών για εθνικιστικούς στόχους από πλευράς Αθηνών. Έχει επίσης κατασπαταληθεί πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο με μαξιμαλιστικές προσεγγίσεις που δεν οδήγησε τόσα χρόνια πουθενά.

Αξίζει βεβαίως να γίνει μνεία και στο άρθρο 6 της ενδιάμεσης συμφωνίας του 1995 όπως χαρακτηριστικά ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Ευάγγελος Βενιζέλος που προβλέπει ότι τα Σκόπια δηλώνουν  επίσημα ότι τίποτα στο Σύνταγμά τους και ιδιαίτερα στο άρθρο 3 δεν μπορεί η δεν θα έπρεπε να ερμηνευθεί ότι θα  αποτελέσει ποτέ βάση οποιασδήποτε διεκδίκησης από τα Σκόπια οποιασδήποτε περιοχής που δεν περιλαμβάνεται στα σημερινά του σύνορα.

Επίσης στο άρθρο 49 ότι επίσης δεν αποτελεί ή δεν θα αποτελέσει βάση για επέμβαση των Σκοπίων  στις εσωτερικές υποθέσεις άλλου κράτους προκειμένου να προστατεύσει το καθεστώς και τα δικαιώματα οποιωνδήποτε προσώπων σε άλλα κράτη που δεν είναι πολίτες των Σκοπίων. Στην όποια τελικά απόφαση επικρατήσει ευχή είναι να κυριαρχήσει η πολιτική ωριμότητα και ο ρεαλισμός, και όχι οι παρορμητικές και θερμές αντιδράσεις, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα καθώς η ικανότητα του Κυβερνήτη να αντιλαμβάνεται επερχόμενα γεγονότα και καταστάσεις και δι αυτού του τρόπου να διαμορφώνει τη Στρατυηγική του είναι βασικό συστατικό Ηγεσίας σε περίοδο Κρίσης.

Ακούστηκαν μέχρι σήμερα πολλά και από πολλούς για το μακεδονικό ζήτημα αλλά το πιο εύστοχο, αναφορικά με το momentum, τη χρονική στιγμή επίλυσης το είπε ο Αινστάιν, δια στόματος μεσολαβητή για το Σκοπιανό Μάθιου Νίμιτς: “O λόγος που υπάρχει ο χρόνος είναι ότι δεν μπορούν τα πάντα να γίνονται σε μια στιγμή”.

Μεταρρύθμιση


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση