Το αριστερό αφήγημα και ο σκύλος του Παβλόφ

Του Δημήτρη Τσαρδάκη

Σύμφωνα με τα πειράματα του Παβλόφ, το υποκείμενο όταν κάνει μία προσπάθεια στο τέλος πρέπει να παίρνει μία ανταμοιβή, προκειμένου στη συνέχεια κάθε νέα προσπάθειά του να συνδέεται συνειρμικά με τη συγκεκριμένη πράξη. Το εύρημα: Το σημαντικό ερέθισμα της τροφής του σκύλου διεγείρει το ενστικτώδες και έμφυτο ανακλαστικό τού σιελισμού. Η γνωστή, λοιπόν, μέθοδος του σκύλου του Παβλόφ της εξαρτημένης μάθησης, εφαρμόζεται σήμερα, κυρίως, κατά την εκπαίδευση των σκύλων, οι οποίοι, όταν υπακούνε στις εντολές του αφεντικού, αμείβονται με ένα μπομπόνι (ζαχαρωτό). Για τον ίδιο λόγο, όταν ήμασταν μαθητές, μετά από την επιτυχή έκβαση της παρέλασης μιας εθνικής γιορτής, ο Πρόεδρος ή ο Δήμαρχος της Κοινότητας (χωρίς να γνωρίζει το πείραμα του Παβλόφ) μάς μοίραζε ένα λουκούμι. Μερικοί από μας συνωστίζονταν στην ουρά, για να πάρουν και δεύτερο.

Το αριστερό κυβερνητικό επιτελείο, που έχει μελετήσει καλά τα πειράματα της εξαρτημένης μάθησης του σκύλου του Παβλόφ, εφαρμόζει στην ελληνική κοινωνία την ψυχολογική μέθοδο της προσπάθειας-ανταμοιβής. Πρώτα σου κόβει τον μισθό και τη σύνταξη, προκειμένου να κινητοποιήσει το ένστικτο της μειονεξίας και της υποταγής, να ερεθιστούν οι σιελογόνοι αδένες και, στη συνέχεια, σου δίνει ένα μπομπόνι (κοινωνικό μέρισμα το ονόμασαν). Η αριστερή αγαθοεργία του εθνικού έπους των επιδομάτων, συστηματικά αποσκοπεί στη βαθμιαία φτωχοποίηση του ελληνικού λαού, έτσι ώστε στο τέλος κανείς να μην αντιλαμβάνεται τη φτώχεια ως κοινωνική επιλογή. Και η φτώχεια, όταν δίνεται με δόσεις εξαρτημένης μάθησης, μαθαίνεται. Μας το είχε βεβαιώσει, άλλωστε, τις προάλλες και η φίλη μας η γριά σοσιαλίστρια, όταν μας έλεγε: ’’Επειδή όλοι έχουμε τα ίδια, γι΄ αυτό και δεν μας λείπει τίποτε’’. Μας το βεβαιώνει σήμερα και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), σύμφωνα με το οποίο μελετάται η κατάργηση του αριθμητικού συστήματος βαθμολογίας και στο Γυμνάσιο και η αντικατάστασή του με το γραμματικό σύστημα Α,Β,Γ, διότι οι αριθμοί 19 και 20 προκαλούν τον αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των μαθητών και αυτό είναι ένα κατάλοιπο του επάρατου καπιταλισμού. Ούτως ή άλλως, η αριστεία στους σοσιαλιστικούς παραδείσους, όπως μας το βεβαίωσε και ο υπουργός, αποτελεί ‘’ρετσινιά’’, ενώ η ευφυΐα του ανθρώπου μετριέται στο χειρουργικό τραπέζι της κομματικής κληρωτίδας.

Η σοσιαλιστική θεωρία περί της εφηβείας, υποστηρίζει, ότι, προκειμένου τα παιδιά να μεγαλώνουν χωρίς ψυχολογικές επιπτώσεις και σύνδρομα στέρησης, πρέπει μία, τουλάχιστον, φορά την εβδομάδα (κατά προτίμηση Παρασκευή ή Σάββατο βράδυ) να επισκέπτονται ένα μπαράκι, να πίνουν ένα ποτάκι και να ερωτεύονται. Έτσι, γεννιέται ο σοσιαλιστικός άνθρωπος της αλληλεγγύης και της ισότητας, ο οποίος είναι αφιερωμένος στα ανώτερα σοσιαλιστικά ιδανικά της υποταγής στην εξουσία και στην ηθελημένη στέρηση.

Η υπο-ανάπτυξη είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των μέχρι σήμερα σοσιαλιστικών κοινωνιών, δεδομένου ότι, κατά το αριστερό αφήγημα, τόσο η ατομική ιδιοκτησία όσο και η ιδιωτική επιχείρηση, αποτελούν την πηγή του ανταγωνισμού και, με την έννοια αυτή, την πρώτη αιτία για την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο (μας το βεβαίωσε και ο μακαρίτης Μαρξ). Η κυβέρνηση, δηλαδή το Κόμμα ξέρει ποιες είναι οι ανάγκες των ανθρώπων και ποιες από αυτές πρέπει να ικανοποιούνται, ενώ οι άλλες, που δεν έχουν ακόμη αριστερό πρόσημο, θα πρέπει να περιμένουν στην ουρά.

Το μέτρο του ανθρώπου είναι η συνεισφορά του στην υπόθεση της επαναστατικής αλλαγής του κόσμου, πρακτικά στην κατάργηση της "αμαρτωλής" ατομικής ιδιοκτησίας, προκειμένου ο κόσμος να περάσει "νομοτελειακά" στην αταξική κοινωνία της αλληλεγγύης και της αγαθοεργούς κοινωνικής ισότητας. Εδώ, τα πράγματα οδηγούνται σε μία κατάσταση, που χρειάζεται το νυστέρι του ψυχαναλυτή. Το σοσιαλιστικό όραμα της επαναστατικής αλλαγής του κόσμου βασίστηκε στην ολοκληρωτική απώθηση στο μηχανικό ασυνείδητο όλων των ενδιάθετων ψυχογενετικών ενορμήσεων του ανθρώπου, μεταξύ των οποίων ο ανταγωνισμός και η επιθυμία. Στον εθνο-λαϊκιστικό δημοκρατικό σοσιαλισμό, οι άνθρωποι λειτουργούν ερήμην των αναγκών τους, γιατί η ικανοποίηση των αναγκών, ακόμη και το βάψιμο των νυχιών, είναι υπόθεση του πεφωτισμένου κομματικού ιερατείου του συστήματος.

Η απο-ανάπτυξη χαρακτηρίζει, συνήθως, τις προ-δημοκρατικές κοινωνίες (τέτοια είναι και η ελληνική κοινωνία), όπου οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί είναι ανολοκλήρωτοι και γι΄ αυτό ευάλωτοι στις ιδεολογίες του εθνο- λαϊκισμού. Επιπλέον, η υπο-ανάπτυξη χαρακτηρίζει όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, πρωταρχικά την οικονομία, αλλά και τους τομείς της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Μία κοινωνία, στην οποία οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους ως έγκλειστοι και υπηρέτες ενός συστήματος, βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με τους δημοκρατικούς θεσμούς και την παραγόμενη ελευθερία της συνείδησης.

* Ο κ. Ο Δημήτρης Τσαρδάκης, είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση