Οι πραγματικοί λόγοι της “καρατόμησης” Νταβούτογλου από τον Ερντογάν

Αρκετοί παράγοντες ίσως να βρίσκονται πίσω από την απόφαση του πρωθυπουργού της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου να υποβάλει παραίτηση την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με ανάλυση της ρωσικής ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Lenta.ru, η οποία κάνει λόγο για τις ψυχρές σχέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού και του προέδρου της Τουρκίας.

Ανάλυση: Sputnik News
Απόδοση: "Ας Μιλήσουμε Επιτέλους!"

Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου ανακοίνωσε την παραίτησή του την περασμένη εβδομάδα, με μια κίνηση η οποία, σύμφωνα με την αρθρογράφο της ρωσικής ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Lenta.ru, Ξένιγια Μελνίκοβα, είναι πιθανό να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι και οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού  Νταβούτογλου και του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η σχέση μεταξύ των δύο Τούρκων αξιωματούχων επιδεινώθηκε κατ’ αρχάς κατά τη διάρκεια των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου του 2015, όταν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) απέτυχε να αποσπάσει τον απαιτούμενο αριθμό ψήφων ώστε να σχηματίσει νέα αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Οι εικασίες και οι φήμες οργίαζαν τη στιγμή που ο Νταβούτογλου πρότεινε τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού, και μάλιστα ηγήθηκε της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων με εκπροσώπους του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, του Κόμματος του Εθνικιστικού Κινήματος και του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος, ενώ τις ίδιες εκείνες ημέρες ο Ερντογάν επέμενε στην διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου, ο Νταβούτογλου διαφώνησε αρκετές φορές με τους σχεδιασμούς του Ερντογάν. Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η ένσταση που προέβαλε στα σχέδια του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Τουρκία από κοινοβουλευτική σε προεδρική δημοκρατία, σχέδια τα οποία χαρακτήρισε «εκτός χρόνου», παρατηρεί η Ρωσίδα αρθρογράφος.

Μάλιστα, η Μελνίκοβα αναφέρει ότι ο Τούρκος εμπειρογνώμονας Σερκάν Ντεμιρτάς παρατήρησε ότι υπήρχαν αρκετές διαφορές μεταξύ Ερντογάν και Νταβούτογλου, οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στην παραίτηση του Τούρκου πρωθυπουργού.

«Ειδικότερα, ο πρωθυπουργός τάχθηκε κατά της κράτησης δημοσιογράφων και επιστημόνων οι οποίοι επέκριναν την κυβερνητική πολιτική, και ταυτόχρονα δήλωσε υπέρ της επανέναρξης των ειρηνευτικών συνομιλιών με το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), εν μέσω των συνεχιζόμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων για την καταστολή του κόμματος», επισήμανε ο Ντεμιρτάς.

Επίσης, ο Νταβούτογλου ενοχλούνταν από τις ενεργές παρεμβάσεις του Ερντογάν στο έργο της κυβέρνησης, δεδομένου ότι ο πρόεδρος δεν έχει καμία νομική εξουσία για τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Ωστόσο, παρά τις αποδοκιμασίες του πρωθυπουργού, ο Ερντογάν διόρισε τελικά τον γαμπρό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ και τον στενό συνεργάτη του Μπινάλι Γιλντιρίμ στις θέσεις του υπουργού Ενέργειας και του υπουργού Συγκοινωνιών αντίστοιχα.

«Ο Νταβούτογλου προσπαθούσε να ασκεί τα καθήκοντά του ως επικεφαλής της κυβέρνησης σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, και δεν συμβιβάστηκε, αποδεχόμενος τον ρόλο ενός «πρωθυπουργού τσέπης». Άλλωστε, σύμφωνα με το τουρκικό Σύνταγμα, έχει περισσότερα δικαιώματα από ό, τι ο Ερντογάν», σχολίασε ο Ντεμιρτάς.

Όσο για τον Ερντογάν, δεν έκρυψε την οργισμένη αντίδρασή του στην αυξανόμενη  δημοτικότητα του Νταβούτογλου τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, όπως προέκυψε από δημοσκοπήσεις. Μάλιστα, όπως τονίζει η Μελνίκοβα, ο Τούρκος πρωθυπουργός επαινέθηκε ιδιαίτερα για την προώθηση ενός καθεστώτος ελεύθερης μετακίνησης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, χωρίς βίζα, πράγμα το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα ισχύσει τελικά, στα μέσα του καλοκαιριού του 2016. Το ότι η ελεύθερη είσοδος των Τούρκων στη ζώνη Σένγκεν συνδέθηκε με το όνομα του Νταβούτογλου είναι ακόμη ένα γεγονός που εξόργισε τον Ερντογάν.

Η Μελνίκοβα αναφέρει επίσης, ότι ο εμπειρογνώμονας Ιλσάτ Σαγιέτοφ επεσήμανε πως ο Νταβούτογλου ήταν υποστηρικτής της εισήγησης συστηματικών μεταρρυθμίσεων και τάχθηκε κατά της δημιουργίας ενός αυταρχικού καθεστώτος, υπογραμμίζοντας κατ’ επανάληψη την ανάγκη διαφύλαξης της ελευθερίας του Τύπου, της επέκτασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της αρχής της διάκρισης των εξουσιών.

«Ο Ερντογάν φοβάται την παραμικρή ένδειξη διαφωνίας με όσα στηρίζει και ενεργεί πάντα εκ του ασφαλούς. Αποφάσισε ότι η διαδικασία της μετάβασης σε μια υπερπροεδρική δημοκρατία δεν πρέπει να συναντήσει κανένα εμπόδιο, και για τον λόγο αυτό φρόντισε να καθαρίσει εντελώς το πεδίο από πιθανούς ανταγωνιστές», αναφέρει ο Σαγιέτοφ.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο όταν η εφημερίδα της αντιπολίτευσης «Sozcu Gazetesi» δημοσίευσε σε πρωτοσέλιδο άρθρο της την φωτογραφία ενός άνδρα που έμοιαζε με τον Μπινάλι Γιλντιρίμ σε καζίνο της Σιγκαπούρης. Τα ελεγχόμενα από το προεδρικό μέγαρο ΜΜΕ έσπευσαν τότε να ισχυριστούν ότι η φωτογραφία που διέρρευσε στον Τύπο ήταν έργο του Νταβούτογλου, ο οποίος «επεδίωξε να αμαυρώσει την εικόνα του προέδρου και να αποδυναμώσει τη θέση του».

Παράλληλα, τουρκικές εφημερίδες αναφέρθηκαν στο ενδεχόμενο μιας επίσκεψης του Νταβούτογλου στις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές Μαΐου. Επικαλούμενη πηγή κοντά στον πρωθυπουργό, η «Χουριέτ» επεσήμανε ότι ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε αμέσως την επικείμενη συνάντηση Νταβούτογλου με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον αντιπρόεδρο Τζόζεφ Μπάιντεν. Στην πραγματικότητα, όμως, η Ουάσιγκτον κατέστησε σαφές ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός είναι πολύ πιο ευπρόσδεκτος στις ΗΠΑ από τον Τούρκο πρόεδρο, αναφέρει η Μελνίκοβα.

Ο Ερντογάν φοβόταν ότι, μετά την εξασφάλιση της στήριξης της Ουάσινγκτον, ο Νταβούτογλου θα επιχειρούσε να ενισχύσει την πολιτική του θέση, γεγονός το οποίο εξώθησε τον Ερντογάν να δράσει προληπτικά και να κάνει ένα βήμα που θα ταπείνωνε τον πρωθυπουργό.

Έτσι, όταν ο Νταβούτογλου επισκέφθηκε την Ντόχα του Κατάρ στις αρχές του τρέχοντος μηνός, η ηγεσία του ΑΚΡ αποφάσισε βεβιασμένα να στερήσει από τον Τούρκο πρωθυπουργό την αρμοδιότητά του να διορίσει τους επικεφαλής των περιφερειών και επαρχιών, μια κίνηση που υποστηρίχθηκε από 47 από τα 50 μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΑΚΡ. Λίγες μέρες αργότερα, ο Τούρκος πρωθυπουργός υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία, όπως δήλωσε, ήταν επιβεβλημένη και όχι προσωπική απόφαση του.


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση