Οι τζιχαντιστές του ISIL κατά των Κούρδων και ο ρόλος της Άγκυρας

Γράφει ο Περικλής Νεάρχου
Πρέσβυς ε.τ.

Οι αεροπορικές επιδρομές κατά των τζιχαντιστών του ISIL στη Συρία και στο Ιράκ συνεχίζονται και εντείνονται. Στους βομβαρδισμούς των αμερικανών και των γάλλων αναμένεται να προστεθούν και οι Βρετανοί, οι Ολλανδοί και οι Βέλγοι. Συνεχίζονται επίσης οι παραδόσεις όπλων στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τσεχία, την Αυστραλία και αρκετές άλλες χώρες που παίρνουν μέρος στον συνασπισμό των σαράντα περίπου χωρών που δήλωσαν συμμετοχή στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών του ISIL.
Παράδοση όπλων στους Κούρδους του Ιράκ ανακοίνωσε επίσης και η Ελλάδα. Η βοήθεια περιλαμβάνει ελαφρύ οπλισμό και πυρομαχικά που κατασχέθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια από εγκληματικές συμμορίες και λαθρεμπόρους όπλων.

Η Τουρκία διαμαρτύρεται συστηματικά για τις παραδόσεις όπλων στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ, ισχυριζόμενη ότι είναι πιθανόν πολλά όπλα από αυτά να διοχετευθούν στους Κούρδους του ΡΚΚ στην Τουρκία.
Η εξαγγελία της Ελλάδας ότι θα προστεθεί στον κατάλογο των χωρών που παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ έδωσε την ευκαιρία στην Άγκυρα να διαχωρίσει την Ελλάδα και να τη στοχοποιήσει ότι επιδίδεται δήθεν σε παιχνίδι κατά της Τουρκίας, εφοδιάζοντας με όπλα τους Κούρδους.

Οι διαμαρτυρίες της Άγκυρας αντικαθρεφτίζουν τις ανησυχίες της για την εξέλιξη του θέματος των Κούρδων αλλά και το διπλό παιχνίδι που παίζει με τους τζιχαντιστές στην περιοχή. Η Τουρκία μαζί με το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία διεδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην εκτροφή του σημερινού Φρανγκενστάιν, με πρόσχημα τον πόλεμο κατά του Άσαντ στη Συρία. Η Άγκυρα, όπως και οι δύο άλλες χώρες, που πρωτοστάτησαν στην ενίσχυση των ισλαμιστων της Συρίας, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, επικαλούνται, βεβαίως, το επιχείρημα ότι δεν έδρασαν από μόνες τους, αλλά σε συνεργασία και συντονισμό με τις ΗΠΑ…

Αυτό είναι αλήθεια και καταδεικνύει τις μεγάλες ευθύνες των ιθυνόντων της αμερικανικής πολιτικής, οι οποίοι, παρά την προηγούμενη εμπειρία της Αλ Κάιντα, σε συνδυασμό με την πολιτική τους στο Αφγανιστάν, εξακολουθούν να επενδύουν, για λόγους γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Ρωσία, στον ισλαμικό παράγοντα, από το Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή, μέχρι τα Βαλκάνια.

Αυτόνομο ισλαμικό παιχνίδι από την Άγκυρα
Η Άγκυρα εκμεταλλεύθηκε τη δυτική πολιτική του Άσαντ στη Συρία, για να αναμειχθεί ενεργά στον πόλεμο της Συρίας, ελπίζοντας ότι θα ανέστρεφε με τον τρόπο αυτό το φιάσκο στο οποίο είχε καταλήξει η πολιτική της στη Συρία. Συνεργάσθηκε στενά με το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία για να προκαλέσουν αμερικανική επέμβαση στη Συρία, με κατηγορίες κατά του Άσαντ ότι χρησιμοποίησε δήθεν χημικά κατά αμάχων.

Μετά την αποτυχία του σχεδίου αυτού, συνέπραξε ενεργά στη διοχέτευση στους ισλαμιστές της Συρίας μεγάλων ποσοτήτων όπλων στους υποτιθέμενους «μετριοπαθείς» αντάρτες κατά του Άσαντ. Η Άγκυρα διατηρεί ιδιαίτερες σχέσεις με την ισλαμιστική οργάνωση Αλ Νούσρα, που είναι παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Οι υποτιθέμενοι αντάρτες του Άσαντ είναι στη μεγάλη τους πλειονότητα ξένοι ισλαμιστές και μισθοφόροι.

Οι ισλαμιστές της ISIL αυτονομήθηκαν από τους χορηγούς τους και ανέλαβαν την εφαρμογή των δικών τους σχεδίων, μεταφέροντας αιφνιδίως την αιχμή των δραστηριοτήτων τους από τη Συρία στο ευάλωτο Ιράκ. Το καθεστώς αλ Μαλίκι στη Βαγδάτη, με την πολιτική που ακολούθησε, αποξένωσε από το καθεστώς του μεγάλο μέρος των Σουνιτών του Ιράκ, οι οποίοι παραπονούνται ότι παραγκωνίζονται πλήρως από την σιιτική πλειοψηφία, από την οποία προερχόταν ο Αλ Μαλίκι.

Στη δυσαρέσκεια αυτή των Σουνιτών του Ιράκ επενδύει από χρόνια η γειτονική Σαουδική Αραβία, η οποία υπολαμβάνει τον εαυτό της ως ηγέτιδα των Αράβων Σουνιτών και του μετώπου κατά των Σιιτών, από το Ιράκ ως τη Συρία και το Λίβανο, αλλά και το Ιράν.
Το τελευταίο το αντιμετωπίζει η Σαουδική Αραβία ως θρησκευτικό και γεωπολιτικό ανταγωνιστή.

Στο πνεύμα αυτό η Σαουδική Αραβία ενίσχυε από χρόνια την ένοπλη αντίδρασή της στην εγκαθίδρυση σιιτικού καθεστώτος στη Βαγδάτη, μετά την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ. Στο ίδιο επίσης πνεύμα εντάσσει την εμπλοκή της στη Συρία, επιδιώκοντας να καταστήσει τη σαουδαραβική εκδοχή του σουνιτικού Ισλάμ όχημα περιφερειακής επιρροής στη Μέση Ανατολή. Παρόμοιες φιλοδοξίες τρέφει και το μικρό αλλά πλούσιο Κατάρ, που αντιπροσωπεύει μία διαφορετική από τη Σαουδική Αραβία εκδοχή του Ισλάμ. Το τελευταίο συνδέει την εμπλοκή του στη Συρία με τις φιλοδοξίες του και τα αμερικανικά σχέδια για εναλλακτική τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο του Κατάρ, που θα φτάνει με αγωγό μέχρι τις ακτές της Συρίας.

Η Άγκυρα εντάχθηκε πλήρως στο παιχνίδι αυτό, επιδιώκοντας, με διπλή πολιτική, να προωθήσει τους δικούς της ιδιαίτερους στόχους.
Εμφανιζόμενη επισήμως ότι υποστηρίζει τους «μετριοπαθείς» αντάρτες στη Συρία και συμπλέει με την αμερικανική πολιτική, ενίσχυσε στην πραγματικότητα, τους δεσμούς της με τους ακραίους ισλαμιστές, που κυριάρχησαν στο πεδίο της μάχης. Στόχος της Άγκυρας είναι η ανατροπή, με κάθε τρόπο, του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία και ο έλεγχος του κουρδικού παράγοντα στη Συρία, που ανεκήρυξε επίσης την Κουρδική περιοχή ως αυτόνομη, τη δεύτερη Αυτόνομη Κουρδική Περιοχή μετά από εκείνη του Ιράκ.

Η Άγκυρα φοβάται το σενάριο ενός μελλοντικού κουρδικού κράτους, που θα έφτανε μέχρι τη θάλασσα της Αλεξανδρέττας.
Η αυτόνομη Κουρδική περιοχή της Συρίας προεκτείνεται κατά μήκος των τουρκο-συριακών συνόρων, μέχρι σχεδόν την Αλεξανδρέττα. Ακουμπάει επίσης ανατολικά στην Κουρδική Αυτόνομη Περιοχή του Βόρειου Ιράκ. Σε ένα μελλοντικό σενάριο γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην περιοχή, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ένα ενιαίο κουρδικό κράτος, που θα ένωνε τους Κούρδους του Ιράκ, της Τουρκίας και της Συρίας και θα ήταν σύμμαχος των δυτικών στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, το σενάριο της αναγκαίας εξόδου στη θάλασσα του κράτους αυτού και της εξαγωγής του πετρελαίου του Κιρκούκ από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας, φαίνεται πιθανό ενδεχόμενο στο μέλλον.

Προκαλεί εντύπωση για τον λόγο αυτό η προτεραιότητα που δίνουν οι δυνάμεις του ISIL στη Συρία προς την κατεύθυνση της κουρδικής πόλεως Κομπανί, που είναι η τελευταία πολη πριν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας. Ενώ αντιμετωπίζουν τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς των αμερικανών και των συμμάχων τους, προελαύνουν με ισχυρές δυνάμεις προς την κουρδική πόλη Κομπανί. Υπάρχει κάποια μυστική συμφωνία με την τουρκική πλευρά που απαγορεύει αυτή την προτεραιότητα έναντι κάποιων ανταλλαγμάτων;
Εντύπωση προκαλεί επίσης η απελευθέρωση από το ISIL των 48 τούρκων ομήρων που κρατούνταν στη Μοσούλη. Ενώ αμερικανοί και άγγλοι δημοσιογράφοι αποκεφαλίζονται, οι τούρκοι όμηροι απελευθερώνονται.

Η διακριτική αυτή μεταχείριση οφείλεται απλώς στο γεγονός ότι οι όμηροι ήταν σουνίτες μουσουλμάνοι ή αποτελεί αντάλλαγμα για τον ρόλο που διαδραμάτισε και ενδεχομένως διαδραματίζει ακόμη η Άγκυρα στις επικοινωνίες, τον εφοδιασμό και την ενίσχυση του ISIL; Εντάσσεται δηλαδή στο ίδιο πλαίσιο των εξυπηρετήσεων που προσφέρονται στην Άγκυρα, όπως η προτεραιότητα της προελάσεως του ISIL κατά της κουρδικής πόλης Κομπανί;

Τεκτονικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή
Ο κίνδυνος ενός μεγάλου και ενιαίου κουρδικού κράτους δεν διαφαίνεται άμεσα για την Άγκυρα. Η επέλαση όμως του ISIL προς τη Μοσούλη και τα περίχωρα της Βαγδάτης και η απόπειρά του να προχωρήσει προς το πετρελαϊκό Κιρκούκ και την πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν Ερμπίλ, κινητοποίησε τη διεθνή αντίδραση για την ανάσχεσή του και την ενίσχυση της αυτονομίας του Ιρακινού Κουρδιστάν.

Οι επίσημες επισκέψεις στο Ερμπίλ διαδέχονται η μία την άλλη. Μεταξύ των επισήμων που επισκέφθηκαν το Ερμπίλ συγκαταλέγεται και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ. Αυξάνονται επίσης συνεχώς οι προσφορές όπλων για την ενίσχυση των Κούρδων «Πεσμεργκά» του Βορείου Ιράκ. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει την αυτονομία του Βορείου Ιράκ και τον πρώτο πυρήνα ενός μελλοντικού ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Προδιαγράφει επίσης τη διάσπαση του Ιράκ σε τρεις αυτόνομες περιοχές, μία κουρδική, μία σιιτική και μία σουνιτική. Η τελευταία εκπροσωπείται προς το παρόν, κατά μεγάλο μέρος από τους ακραίους ισλαμιστές της ISIL.

Θα διατηρηθεί η ενότητα του Ιράκ υπό συνομοσπονδιακή μορφή ή τελικά θα διασπασθεί σε τρία μικρότερα κρατίδια; Θα διατηρηθεί το λεγόμενο «Ισλαμικό Κράτος» του ISIL στο Συρία και στο Ιράκ ή ο συνασπισμός εναντίον του θα γίνει πρόσχημα για αμερικανική και δυτική επέμβαση στη Συρία;

Η αμερικανική πολιτική δεν φαίνεται να έχει διδαχθεί οτιδήποτε από το μύθευμα των δήθεν μετριοπαθών ισλαμιστών στη Συρία. Παρά τη δημιουργία του Φραγκεστάιν του ISIL εξακολουθεί να εξαγγέλλει ως πολιτική, παράλληλη με τους βομβαρδισμούς κατά του ISIL, την ενίσχυση των υποτιθέμενων «μετριοπαθών» ανταρτών κατά του Άσαντ. Είναι προφανής ο κίνδυνος οι απειλούμενοι από τους βομβαρδισμούς ισλαμιστές του ISIL να μεταμφιεστούν σε «μετριοπαθείς» αντάρτες κατά του Άσαντ.
Προς την κατεύθυνση αυτή τους παροτρύνουν και οι παλαιοί φίλοι, χορηγοί και συνεργάτες τους, Τουρκία, Κατάρ, Σαουδική Αραβία. Τουρκία και Σαουδική Αραβία συμμετέχουν, για το θεαθήναι, σε βομβαρδισμούς κατά του ISIL. Αυτό όμως δεν πρέπει να δημιουργεί ψευδείς εντυπώσεις για την πραγματική πολιτική τους και τις επιδιώξεις τους. Η Τουρκία, σε ότι αφορά τον κουρδικό παράγοντα, ακολουθεί πολιτική συνεργασίας με το Ιρακινό Κουρδιστάν, εκμεταλλευόμενη την ανάγκη του για εξαγωγή του πετρελαίου μέσω της Τουρκίας. Με την πολιτική αυτή προσπαθεί να αποφύγει την σύγκρουση με τις ΗΠΑ και να διαχωρίσει τους Κούρδους του Ιράκ από τους Κούρδους της Τουρκίας και της Συρίας. Διαβλέπει επίσης τα τεράστια οικονομικά οφέλη που μπορεί να έχει από τη συνεργασία με το πλούσιο σε πετρέλαιο Ιρακινό Κουρδιστάν.

Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν φιλοδοξεί, κατά τα άλλα, να δώσει μία λύση στο Κουρδικό, μέσα από μία πολιτική περιφερειακής αυτονομίας, με κοινό παρονομαστή ενότητας, όχι τη στενή εθνική αντίληψη του κεμαλικού κράτους, αλλά τη νέα ισλαμιστική αντίληψη, που μπορεί να συμβιβασθεί με αναγνώριση της χωριστής εθνικής ταυτότητας των Κούρδων.

Ελλάδα και Μέση Ανατολή
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μία ευαίσθητη θέση κοντά στη Μέση Ανατολή και εμπλέκεται εμμέσως στις εξελίξεις μέσα από τα προβλήματα που έχει με την Τουρκία.

Η τελευταία δεν αποκρύπτει τις υπερφίαλες φιλοδοξίες της να εξελιχθεί σε αυτόνομη περιφερειακή δύναμη, γεγονός που ενισχύει τις αμερικανικές υποψίες για τον πραγματικό ρόλο και την πολιτική της. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό για να αναθεωρήσουν οι ΗΠΑ τις βασικές τους πολιτικές σε σχέση με την Τουρκία, σε συνδυασμό με την Ελλάδα, την Κύπρο την περιοχή κα τους δεσμούς της Τουρκίας με τη Δύση.

Χρειάζεται εκ μέρους της Ελλάδας μεγαλύτερη επαγρύπνηση, τόσο στα εθνικά θέματα και την άμυνά της όσο και στις ασύμμετρες απειλές που δημιουργούνται με τα ανοιχτά σύνορα και την ανεξέλεγκτη ουσιαστικά είσοδο στη χώρα χιλιάδων ανθρώπων από τη Μέση Ανατολή, με την κάλυψη της ευρωπαϊκής οδηγίας για το πολιτικό άσυλο.

Πηγή περιοδικό Crash


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση