Ο «σουλτάνος» έχει «απασφαλίσει»
Γράφει ο Νίκος Μελέτης
Με κατά μέτωπο επίθεση εναντίον της διεθνούς κοινότητας συνολικά ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δείχνει πια όχι μόνο να χάνει την ψυχραιμία του, αλλά και να μετατρέπει την Τουρκία σε μέρος του προβλήματος και παράγοντα αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και της Μαύρης Θάλασσας. Έχοντας επιλέξει τον ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου στη σύγχρονη, «ισλαμική» εκδοχή του, ο Ταγίπ Ερντογάν εκθέτει πλέον την ίδια του τη χώρα, ενώ εξαντλεί τα όρια της υπομονής και της ανοχής της διεθνούς κοινότητας και προς το πρόσωπό του, κατορθώνοντας να ενοχλεί πλέον όχι μόνο τη Μόσχα, την Ουάσιγκτον και τον αραβικό κόσμο, αλλά και το Ισραήλ, τη στιγμή, μάλιστα, που κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα τις πολύ εύθραυστες ισορροπίες με το κουρδικό στοιχείο.
Η τυχοδιωκτική πολιτική του τούρκου Προέδρου, που αποτυπώνει μία αλαζονική νεοθωμανική αντίληψη εξωτερικής πολιτικής, θέτει πολλούς στόχους ταυτόχρονα, για τους οποίους, ωστόσο, η Άγκυρα δεν έχει πρόθεση να ρισκάρει το οτιδήποτε. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ταγίπ Ερντογάν είδε την κρίση στη Συρία σαν ευκαιρία για να απαλλαγεί από έναν (πρώην φίλο και σύμμαχο) ισχυρό παίκτη – τοποτηρητή της επιρροής του σιιτικού Ιράν στην περιοχή, τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, με την ελπίδα ότι έτσι η Τουρκία θα κέρδιζε το παιχνίδι εξουσίας στη Μέση Ανατολή έναντι του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, με σύμμαχο τους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Αιγύπτου και της Συρίας. Με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα ευελπιστούσε να εξοντώσει και κάθε ριζοσπαστικό στοιχείο στους κόλπους των Κούρδων της Συρίας αλλά και του Ιράκ, οπότε κατόπιν θα ήταν πολύ πιο εύκολο να τιθασεύσει πολιτικά το κουρδικό κίνημα στο εσωτερικό της.
Όμως σχεδόν όλα πήγαν ανάποδα. Η Τουρκία του Ερντογάν το πρώτο διάστημα ενίσχυσε απροκάλυπτα ακραίες ομάδες στους κόλπους της συριακής αντιπολίτευσης, που σταδιακά εξελίχθηκαν στην αιχμή του δόρατος του Τζιχάντ με τη συγκρότηση της Αλ Νούσρα και κατόπιν του ISIS. Οι τζιχαντιστές τώρα πια απειλούν και την ίδια τη Βαγδάτη, ενώ ο Πρόεδρος Άσαντ ακόμη επιβιώνει. Οι δε αδελφοί Μουσουλμάνοι εκπαραθυρώθηκαν στην Αίγυπτο και οι Κούρδοι της Συρίας, αυτοί που ο Ερντογάν χαρακτηρίζει και αντιμετωπίζει ως τρομοκράτες, είναι πλέον ο πιο αξιόπιστος συνομιλητής των αμερικανών στη Συρία. Η πολιορκία του Κομπάνι αποτέλεσε κομβικό σημείο για την Τουρκία, καθώς η προκλητική αδιαφορία της για να παρέμβει ή να επιτρέψει την παρέμβαση άλλων δυνάμεων ώστε να αποκρουστεί η μεγάλη επίθεση των τζιχαντιστών και να αποφευχθεί η σφαγή των Κούρδων της Συρίας, άνοιξε νέα, πολύ πιο δύσκολα μέτωπα για την Άγκυρα.
Εναντίον φίλων και εχθρών
Τα οργισμένα ξεσπάσματα του Ερντογάν μάλλον προκαλούν παρά συγκινούν τους συμμάχους της Τουρκίας. Η αναφορά του σ’ εκείνους που «βομβαρδίζουν στη Συρία και το Ιράκ (σ.σ. στόχους του ISIS) και αποβλέπουν όχι στην ειρήνη, αλλά στα πετρέλαια», καθώς και οι δηλώσεις του για τους «σύγχρονους Λόρενς της Αραβίας», με τις οποίες κατηγορούσε δημοσιογράφους, ανθρωπιστικές οργανώσεις αλλά και ξένους συμμάχους ότι ουσιαστικά απεργάζονται νέο διαμοιρασμό της Μέσης Ανατολής όπως είχε πράξει ο πραγματικός Λόρενς της Αραβίας, συνεγείροντας τους Άραβες εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι διατυπώσεις επιθετικές προς τη Δύση.
Ακόμη και τον Πρόεδρο Πούτιν φρόντισε να περιλάβει ο Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνοντας αρχικά ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται το status qup που έχει επιβάλει στην Κριμαία η Μόσχα, ενώ μόλις το Σάββατο φρόντισε να επιτεθεί στη Ρωσία επειδή εξακολουθεί να στηρίζει το καθεστώς Άσαντ στη Συρία.
Όμως η στάση της γείτονος και προσωπικά του Ερντογάν έναντι των Αμερικανών ήταν ακόμη πιο ακραία και προκλητική. Ο κ. Ερντογάν ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν σχεδόν να πανηγυρίσουν για την ατυχία ορισμένα από τα πακέτα εφοδίων που έριξαν αμερικανικά αεροσκάφη στο Κομπάνι να καταλήξουν στα χέρια των τζιχαντιστών. Κριτική από τον ηγέτη μίας χώρας που εδώ και σχεδόν δύο μήνες παρακολουθεί αμέτοχη τη φωτιά του πολέμου στα σύνορά της…
Παιχνίδια με τους τζιχαντιστές
Το μεγάλο παζάρι που επιχείρησε η Άγκυρα δεν είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Ένας από τους στενότερους συνεργάτες και συμβούλους του τούρκου Προέδρου, ο Ιμπραήμ Καλίν, σε άρθρο του στην εφημερίδα «Σαμπάχ» αποκάλυπτε τι ακριβώς ζητήθηκε από την Τουρκία: Να στείλει δυνάμεις στο Κομπάνι, να εφοδιάσει με όπλα το συριακό – κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης PYD και να επιτρέψει στους άνδρες του ΡΚΚ να περάσουν τα σύνορα για να ενισχύσουν την άμυνα του Κομπάνι.
Η ατζέντα ήταν πολύ βαριά για να τη δεχτεί ένας ηγέτης όπως ο Ταγίπ Ερντογάν… Ο τούρκος Πρόεδρος εξήγησε ότι το ΡΚΚ και το PYD είναι το ίδιο και το αυτό, χαρακτηρίζοντας τους Σύρους και Κούρδους υπερασπιστές του Κομπάνι τρομοκράτες. Ήταν προφανής η επιλογή της Τουρκίας να περιμένει οι εχθροί της σας σύνορά της να αλληλοεξοντωθούν. Τo ISIS να συγκρούεται με τους Κούρδους του PYD, να αποδυναμώνονται έτσι και οι Κούρδοι του ΡΚΚ και οι Αμερικανοί να αναλάβουν να βομβαρδίσουν το καθεστώς Άσαντ.
Η Ουάσιγκτον, βέβαια, με το τηλεφώνημα του Μπάρακ Ομπάμα στον Ταγίπ Ερντογάν, με τελεσιγραφικό τρόπο εξήγησε ότι είτε η Άγκυρα θα συμμετάσχει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του ISIS στη Βόρεια Συρία είτε η ίδια θα κινηθεί μονομερώς. Κι αυτό ακριβώς έγινε με τη ρίψη εφοδίων από τις αμερικανικές δυνάμεις, αφού προηγουμένως είχε υπάρξει πλήρης στρατιωτικός συντονισμός μεταξύ ΗΠΑ και PYD.
Την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος, ο Πρόεδρος της Τουρκίας δέχτηκε να ανοίξει τα σύνορα για να διέλθουν περίπου διακόσιοι πεσμεργκά (Κούρδοι μαχητές από το Βόρειο Ιράκ) με βαρύ οπλισμό για να ενισχύσουν την άμυνα του Κομπάνι. Είναι γνωστές οι αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του κουρδικού έθνους και η προσπάθεια του Αρμπίλ να επιβληθεί και πολιτικά σε όλους τους Κούρδους –και σε αυτούς του ΡΚΚ και σε εκείνους του PYD.
Έτσι η Τουρκία περιμένει και πάλι να αποκομίσει οφέλη χωρίς να κάνει το παραμικρό, προσβλέποντας στην «τιθάσευση» των πιο ριζοσπαστικών στοιχείων του PYD από τους «ρεαλιστές» του Αρμπίλ. Αυτός, εξάλλου, ήταν και ο λόγος που με «γενναιοδωρία» ο Ταγίπ Ερντογάν επέτρεψε τη μετακίνηση των πεσμεργκά μέσω τουρκικού εδάφους προς το Κομπάνι.
Σε αυτή τη γενικότερη στροφή του τούρκου Προέδρου σε μία όλο και πιο τυχοδιωκτική και εν πολλοίς καιροσκοπική πολιτική, εντάσσεται και η «πολιτική πειρατείας» που θέλει να επιβάλει στη Μεσόγειο εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως δεν δείχνει να αξιολογεί σωστά τα γεγονότα. Η Κύπρος είναι μεν μικρή χώρα, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν και άλλες δυνάμεις όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα, που δεν πρόκειται να αποδεχτούν με σταυρωμένα χέρια να εφαρμόζεται ο «νόμος του Ταγίπ» με το «Μπαρμπαρός» και τις τουρκικές κορβέτες.
Προ δύο εβδομάδων, με έκπληξη ίσως το καθεστώς Ερντογάν είδε να απορρίπτεται η υποψηφιότητα της Τουρκίας για μία θέση μη μονίμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, παρά τη διπλωματική ικανοποίηση που είχε προηγηθεί και τα μεγάλα ποσά που είχαν δαπανηθεί. Η διεθνής κοινότητα βρήκε την ευκαιρία να στείλει ένα πρώτο μήνυμα αποδοκιμασίας στον ρόλο που διεκδικεί για τη χώρα του ο Ταγίπ Ερντογάν. Τα όσα ακολούθησαν δείχνουν ότι μάλλον ο Τούρκος ηγέτης δεν μπορεί να αντιληφθεί πόσο αναξιόπιστος και ενοχλητικός γίνεται ακόμη και για τους συμμάχους.
Κι αυτό είναι κάτι που στο τέλος πληρώνεται…
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 261
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...