Τα ρίσκα ανεβαίνουν καθώς μειώνεται η δύναμη των ΗΠΑ

• Πόσο εκτεθειμένες είναι οι δυτικές οικονομίες στις εστίες της γεωπολιτικής έντασης
• Οι τζιχαντιστές με τη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους, που αυξάνει την επιρροή του, είναι μία από τις εστίες αναταραχής που επισημαίνει η γερμανική τράπεζα
• Μία ανάλυση της Deutche Bank που προειδοποιεί για τους επερχόμενους κινδύνους στη ροή χρήματος

Γράφει ο Παναγιώτης Μπουσμπουρέλης

Ο γεωπολιτικός παράγοντας είναι αυτός που παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομία και αυτό φαίνεται από την αρνητική πορεία της γερμανικής οικονομίας το τελευταίο διάστημα. Ο ίδιος ο Άξελ Βέμπερ, πρώην μέλος της ΕΚΤ και τώρα πρόεδρος της UBS, απέδωσε την πτώση της γερμανικής παραγωγής στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Οι ίδιοι οι Γερμανοί, όμως, τολμούν μία ενδιαφέρουσα ανάλυση σε μία από τις τελευταίες αναλύσεις της Deutche Bank. Έτσι, αναφέρουν ότι τα ρίσκα στην παγκόσμια σκακιέρα θα ανέβουν καθώς η μεγάλη Αμερική θα αρχίσει να χάνει μέρος της υπερδύναμής της.

Παρατηρούν ότι οι Αμερικανοί δεν θέλουν να παρέμβουν στο εξωτερικό με τη δυναμική που οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζες θα ανέμεναν και κυρίως δεν χρησιμοποιούν την πολεμική μηχανή τους όπως άλλοτε.

Το γεωπολιτικό εκτόπισμα των ΗΠΑ μειώνεται σύμφωνα με τη σχετική έκθεση καθώς η ισχύς της Κίνας πολλαπλασιάζεται. Η δύναμη της Αμερικής υποχωρεί και σε σχετικούς όρους, σε σχέση με το υπόλοιπο σύστημα, ενώ ως ένας από τους βασικούς λόγους αναφέρεται και η εσωτερική κατάσταση των ΗΠΑ.

Αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί, το κόστος δανεισμού της χώρας μας, όταν εδραιώσει την επιστροφή της στις αγορές, δεν θα είναι ποτέ τόσο ευνοϊκό όσο ήταν και αυτό σίγουρα θα δυσκολέψει την προσπάθεια επιστροφής σε μία διατηρήσιμη ανάκαμψη.

Οι 4 εστίες
Η ανάλυση εντοπίζει τα αυξημένα ρίσκα στους εξής τομείς:
- Στην εξέλιξη της Αραβικής Άνοιξης, που αν και δημιούργησε πολλές ελπίδες, έχει αφήσει τελικά την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής πιο ασταθή από πριν. Η πιο σκληρή έκφραση της νέας τάξης πραγμάτων είναι ο εμφύλιος της Συρίας όπου έχασαν τη ζωή τους 200.000 άτομα.
- Η αστάθεια αυτή οδήγησε στην έκρηξη του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο κατέλαβε κρίσιμα εδάφη στη Συρία και το Ιράκ, οδηγώντας στη δημιουργία Χαλιφάτου με ζώνες επιρροής μέχρι τη Νιγηρία.
- Η ουκρανική κρίση οδήγησε στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, που μπορεί μεν να κατηγορήθηκε από το ΝΑΤΟ και για τις εσωτερικές διαμάχες στην Ουκρανία, τελικά όμως δεν επιλύθηκε επί της ουσίας απολύτως τίποτε. Οι αγορές κλυδωνίστηκαν.
- Μία τέταρτη εστία κινδύνου είναι η Κίνα. Οι εντάσεις στην Ανατολική και τη Νότια Κίνα έχουν να κάνουν με το ότι ο Κόκκινος Δράκος εγείρει απαιτήσεις για νησιά και πελάγη που δεν του ανήκουν, με αποτέλεσμα να ανατροφοδοτούνται εντάσεις.

Η περίοδος μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όπως αναφέρεται, μπορεί να μην διακρίθηκε ιδιαίτερα από γεωπολιτική σταθερότητα, ωστόσο ποτέ δεν υπήρξε τόσο μεγάλη αστάθεια όσο σήμερα. Οι δυτικές οικονομίες εμφανίζονται απόλυτα εκτεθειμένες στους 4 παραπάνω παράγοντες. Το ζήτημα είναι αν αυτό είναι προσωρινό ή δομικό, Αν πάντως ισχύει το δεύτερο, τότε οι αγορές δεν έχουν λάβει υπόψη τους τα πραγματικά γεωπολιτικά ρίσκα.

Ο ισχυρός δανειζόταν πάντα φθηνά
Σε μία ιστορική αναδρομή, η ανάλυση αναφέρεται στην αστάθεια που επικράτησε μετά τη διαδοχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που εξισορρόπησε με την κυριαρχία της Ρώμης, η οποία είχε τότε περισσότερο από το 25% του παγκοσμίου ΑΕΠ, όσο δηλαδή στον προηγούμενο αιώνα οι ΗΠΑ. Μία άλλη χαρακτηριστική περίοδος είναι η Pax Britannica, που ξεκινά από το 1815 και κρατά μέχρι το 1914. Στην περίοδο αυτή το κόστος μακροπρόθεσμου δανεισμού της Βρετανίας πέφτει από 18% στις αρχές του 1800 στο 4% το 1840 και δεν διαταράσσεται ουσιαστικά παρά μόνο κατά το «κραχ» του 1920. Ο ισχυρός δανείζεται πάντα φθηνά.

Οι ΗΠΑ παίρνουν τη σκυτάλη και πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν την ίδια με τη Βρετανία συμμετοχή στο παγκόσμιο ΑΕΠ (18%), την ώρα που Κίνα, Γερμανία και μέλλουσα Σοβιετική Ένωση ισορροπούν περί το 8%. Το 1940 οι ΗΠΑ έχουν ξεχωρίσει έχοντας πάνω από 20%, ενώ οι Σοβιετικοί πλησιάζουν το 10%, αναπτύσσοντας για τα επόμενα χρόνια δυσανάλογα ισχυρό γεωπολιτικό εκτόπισμα σε σχέση με την περιορισμένη οικονομική δυναμική τους.

Ο κόσμος δεν αλλάζει πολύ το 1950, καθώς οι αμερικανοί ξεπερνούν το 25%, ενώ οι Κινέζοι, που σήμερα τους φτάνουν, βρίσκονται μόλις στο 5%. Ακόμα και το 1991 η διαφορά Αμερικανών και Κινέζων παραμένει μεγάλη. Το 2008, όμως, οι αμερικανοί βρίσκονται κάτω από το 20% και οι Κινέζοι πάνω από το 16%.

Οι ΗΠΑ δεν θα καταρρεύσουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Δεν είναι πια όμως μόνες τους και αυτό οδηγεί σε νέες ισορροπίες –κατά τη γερμανική τράπεζα- που εγκυμονούν αστάθεια η οποία προσλαμβάνει δομικό χαρακτήρα.

Πηγή εφημ. «Πρώτο Θέμα»


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση