Αντιμέτωπη με την καχυποψία των συμμάχων η Άγκυρα

Του Κώστα Ράπτη

Η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης την περασμένη Πέμπτη με την οποία δόθηκε το «πράσινο φως» για την εμπλοκή της Τουρκίας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στο βόρειο Ιράκ και τη βόρεια Συρία, παρά τω πλευρό του υπό τις ΗΠΑ διεθνούς συνασπισμού που μάχεται το Ισλαμικό Κράτος, αποτελεί άλλο ένα, ίσως το μεγαλύτερο, βήμα απομάκρυνσης από την κληρονομιά του Kemal Atatürk.

Επί δεκαετίες, η Τουρκική Δημοκρατία έμενε, κατά τις υποθήκες του δημιουργού της, επιδεικτικά ξένη προς τις εξελίξεις και τις συγκρούσεις του μεσανατολικού της περίγυρο, όντας πεισματικά στραμμένη προς τη Δύση. Όμως σε μια συγκυρία κατά την οποία ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Barack Obama παρατηρεί ότι καταλύεται η μυστική γαλλο-βρετανική συμφωνία Sykes-Picot (1916), που χάραξε τα σύνορα της Μέσης Ανατολής μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν είναι απίθανο και η «μετα-κεμαλική» Τουρκία να δελεάζεται από σενάρια αναθεώρησης προς Ανατολάς της ταπεινωτικής Συνθήκης των Σεβρών (1920) και της οριστικής απώλειας της Μοσούλης (1926). Άλλωστε, ο ίδιος ο Erdogan προβάλλει χρόνια τώρα την εικόνα του μεγάλου προστάτη των σουνιτικών πληθυσμών της περιοχής, είτε συνηγορώντας υπέρ της άρσης του αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας, είτε πρωτοστατώντας στην καταγγελία του «σφαγέα» Assad. Το κενό που δημιουργεί ο κατακερματισμός κρατών όπως το Ιράκ και η Συρία, δεν υπάρχει αραβική δύναμη που να μπορεί να το καλύψει.

Εξ ου και οι φιλοδοξίες της Άγκυρας δεν συναντούν τη συμπάθεια ούτε των κρατών της περιοχής, αλλά ούτε και του υπερατλαντικού ηγεμόνα, που δεν έχει προφανώς αποφασίσει ως ποιο σημείο θα ανεχθεί την προβολή τουρκικής ισχύος. Ο σκληρός φραστικός πόλεμος που επί καθημερινής βάσεως διεξάγεται ανάμεσα στο Κάιρο και την Άγκυρα είναι ένας μόνο δείκτης της καχυποψίας που γεννά η τουρκική πολυπραγμοσύνη στις χώρες του «σουνιτικού τόξου» - ιδίως αφότου η Μουσουλμανική Αδελφότητα, «υπαρξιακή απειλή» στα μάτια της Σαουδικής Αραβίας και των δορυφόρων της, εγκατέστησε την ηγεσία της στην Τουρκία. Το επεισόδιο, πάλι, ανάμεσα στον Αμερικανό αντιπρόεδρο Joe Biden και τον Tayyip Erdoğan είναι αποκαλυπτικό του τι πραγματικά σκέφτεται η Ουάσιγκτον.

Μιλώντας στο πανεπιστήμιο του Harvard, ο Joe Biden υποστήριξε ότι στην πρόσφατη συνάντησή τους ο Τούρκος πρόεδρος παραδέχθηκε εμμέσως ότι η Άγκυρα συνετέλεσε στη γιγάντωση του Ισλαμικού Κράτους, αφήνοντας «πολλούς ανθρώπους» να διασχίσουν τα σύνορα προς τη Συρία, τα οποία πλέον επιχειρεί να σφραγίσει. «Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι οι σύμμαχοί μας στην περιοχή. Τώρα ξαφνικά όλοι έχουν ξυπνήσει με αυτό που συνέβη» ανέφερε ο Biden, σε μια έκρηξη ειλικρίνειας και εκ των υστέρων ανακτημένης αθωότητας.

Οι δηλώσεις Biden προκάλεσαν βέβαια την οργισμένη αντίδραση των Erdoğan και Davutoğlu, που υποστήριξαν ότι κανένας ένοπλος δεν διέσχισε τα σύνορα εν γνώσει της Άγκυρας, ότι η Τουρκία προσφέρει καταφύγιο σε 180.000 Σύρους πρόσφυγες και ότι η κλιμάκωση της κρίσης δεν θα είχε επέλθει, αν είχαν εισακουσθεί εγκαίρως οι τουρκικές συστάσεις (κοινώς, αν είχε επισπευσθεί η επιχείρηση «αλλαγής καθεστώτος στη Δαμασκό). Εντέλει, η εκπρόσωπος του Biden ζήτησε συγγνώμη για τις εντυπώσεις που ενδεχομένως δημιουργήθηκαν και πρόσθεσε ότι ο Αντιπρόεδρος εκτιμά ιδιαζόντως τις θυσίες και τη δέσμευση των συμμάχων στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Ωστόσο, η είσοδος της Τουρκίας στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους (υπό μορφήν, πιθανότατα, δημιουργίας «προστατευόμενης ζώνης» στη βόρεια Συρία») δεν είναι της αυτής τάξεως με την εμπλοκή λ.χ. της Αυστραλίας – όπως και στις μέρες του Kemal o υπέρ πάντων αγώνας δεν αφορούσε τις μακρινές ευρωπαϊκές δυνάμεις που είχαν αποσπάσει τμήματα της οθωμανικής επικράτειας, αλλά πρωτίστως το εκστρατευτικό σώμα της γειτονικής Ελλάδας.

Κυρίως, όμως η «ανταπόκριση της Τουρκίας στα απελπιστικά δεινά των λαών της περιοχής» κάθε άλλο παρά είναι ειλικρινής. Το καταδεικνύει αυτό η δήλωση του Erdoğan ότι για την Άγκυρα το Ισλαμικό Κράτος και το ΡΚΚ αποτελούν εφάμιλλες τρομοκρατικές απειλές, όπως και οι πιέσεις που δέχθηκε ο ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) των Κούρδων της Συρίας Salih Muslim κατά τις επαφές του το Σάββατο με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες στην Άγκυρα να αποστασιοποιηθεί από το ΡΚΚ και να συνταχθεί με την («μετριοπαθή ισλαμιστική») ένοπλη αντιπολίτευση στον Assad.

Όλα αυτά, την ώρα που η πόλη Kobanê σφυροκοπείται από τους τζιχαντιστές υπό τα αδιάφορα όμματα των τουρκικών δυνάμεων ακριβώς στην άλλη πλευρά των συνόρων, και ενώ ο έγκλειστος ηγέτης του ΡΚΚ Abdullah Öcalan προειδοποιηθεί ότι αν το προπύργιο αυτό των Κούρδων της Συρίας αφεθεί να πέσει, τότε θα έχει σημάνει και το τέλος της διαδικασίας ειρηνικής επίλυσης του Κουρδικού εντός της Τουρκίας. Και δεν έχουν μιλήσει ακόμη η Μόσχα και η Τεχεράνη, μεγάλοι σύμμαχοι του Assad, αλλά μέχρι τούδε σημαντικοί οικονομικοί και πολιτικοί εταίροι της ίδιας της Άγκυρας…

Πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση