Ο Ερντογάν και ο σύνθετος γρίφος του "Ισλαμικού Κράτους"

Επιμέλεια- Μετάφραση: OnAlert
Πηγή: Rudaw

Σύμφωνα με την κουρδική ενημερωτική ιστοσελίδα Rudaw, η Άγκυρα πρέπει να λύσει έναν γρίφο σχετικά με το πως θα χειριστεί την ευαίσθητη κατάσταση στα νότια σύνορα της με την Συρία και το Ιράκ. Ο Μουσταφά Γκουρμπούζ, διεθνής αναλυτής και μέλος του Rethink Institute, στην Ουάσιγκτον, δίνει μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία για την πρόσφατη τοποθέτηση Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών, κατά την πρώτη επίσκεψη του στις ΗΠΑ με την ιδιότητα του προέδρου της Τουρκίας.

“Ο κ. Μπαρτζάνι και εγώ δεν είχαμε κάποια συζήτηση αναφορικά με την ανεξαρτησία των Κούρδων. Τασσόμαστε κατά του διαμελισμού του Ιράκ.” δήλωσε ο Ρετζέπ Τγίπ Ερντογάν από τις ΗΠΑ.

Αυτό που ο Ερντογάν δεν ανέφερε, ωστόσο, ήταν πως η τουρκική κυβέρνηση είχε σιωπηρά δεσμευτεί να υπερασπιστεί την περιοχή του Κουρδιστάν όταν οι πεσμεργκά δέχθηκαν επίθεση, αλλά “αθέτησαν την υπόσχεση τους”, αφού το “Ισλαμικό Κράτος” κατέλαβε περιοχές στο ιρακινό Κουρδιστάν. Το γεγονός αυτό κατήγγειλε σημαντικό στέλεχος του επιτελείου του προέδρου Μασσουντ Μπαρτζάνι κατά τη διάρκεια εισήγησης στην Ουάσιγκτον, σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Ειρήνης των ΗΠΑ.

Η απογοήτευση της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν (KRG) από την στάση της Άγκυρας έρχεται την ώρα που το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) αναβαθμίζεται ως σύμμαχος του Συνασπισμού κρατών στον πόλεμο κατά του “Ισλαμικού Κράτους”. Η στρατηγική σημασία μεταξύ Άγκυρας και του Ερμπίλ (διοικητικού κέντρου των Κούρδων) είχε προκύψει από την συριακή κρίση και αναμενόταν να ενισχυθεί περαιτέρω λόγω της κρίσης στο Ιράκ.

Η πρόσφατη υποβάθμιση της διμερούς εμπιστοσύνης μεταξύ Τούρκων και Κούρδων ωστόσο, εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Ερμπίλ και Άγκυρας. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο εκτιμούν βαθύτατα την οικονομική τους συνεργασία, τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με το PKK κρύβει μια κρίσιμη δυναμική που θα επηρεάσει την στρατηγική της μακροπρόθεσμης ασφάλειας της Άγκυρας.

Η Τουρκία βρίσκεται τώρα σε σταυροδρόμι. Στην Ουάσιγκτον, η απροθυμία της Άγκυρας να συνεργαστεί ενάντια στο “Ισλαμικό Κράτος” αντιμετώπισε έντονη κριτική, ιδιαίτερα μετά την απελευθέρωση των Τούρκων ομήρων που κρατούνταν στη Μοσούλη επί μήνες. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου έχει τώρα υποσχεθεί να εμπλακεί στις προσπάθειες των ΗΠΑ να περικόψουν τις πηγές εσόδων των εξτρεμιστών, ειδικά μέσω του λαθρεμπορίου πετρελαίου που διακινείται μέσω Τουρκίας.

Στην Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία είναι ανοικτή να ενισχύσει την στρατιωτική συνεργασία κάνοντας μια βαρύπομπη δήλωση: "Εμείς θα συνεχίσουμε να δρούμε εναντίον της Αλ-Κάιντα στην περιοχή και η ISIS είναι μια απόφυση της Αλ-Κάιντα ...Δεν είμαστε αδύναμοι. Έχουμε πολεμήσει τους τρομοκράτες. "

Ωστόσο, η Άγκυρα αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου πρόκληση, καθώς οι δύο εχθροί της, το κουρδικό PKK και το Ισλαμικό Κράτος, στρατολογούν νέους υποστηρικτές από την Τουρκία για να πολεμήσουν στην Συρία. Η έκκληση του ΡΚΚ για δράση κατά του Ισλαμικού Κράτους ενισχύει όχι μόνο την οργανωτική βάση του, αλλά και την παγκόσμια νομιμοποίηση του.

Κάποιοι δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι είναι μόνο θέμα χρόνου προτού οι κυβερνήσεις της Δύσης (όπως οι ΗΠΑ), οι οποίες έχουν επισήμως χαρακτηρίσει το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση, καταργήσουν αυτόν τον χαρακτηρισμό και ξεκινήσουν την σύναψη επισήμων σχέσεων με το PKK, παρά τις αντιρρήσεις της Τουρκίας. Το κυβερνητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας (AKP) μάλιστα, ξεκίνησε εκ νέου ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το ΡΚΚ μετά την εκλογική νίκη του Ερντογάν. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις σηματοδοτούν έναν ανώμαλο δρόμο μέχρι την επίτευξη συμφωνίας.

Δύο στοιχεία φαίνονται κρίσιμα για την επίλυση του “γρίφου” που καλείται να λύσει η Τουρκία: η δημιουργία μιας ασφαλούς ζώνης στη βόρεια Συρία και η χρήση της αεροπορικής βάσης Ιντσιρλίκ (της Τουρκίας) στις στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Μια νεκρή ζώνη θα μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση για την Τουρκία, η οποία φιλοξενεί πάνω από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, έναν αριθμό που αυξάνεται ραγδαία και δημιουργεί εντάσεις στις παραμεθόριες πόλεις. Ενώ ο Ερντογάν πιέζει για αυτήν τη λεγόμενη «ασφαλή ζώνη», οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να βρουν τρόπους για να πείσουν την Τουρκία να επιτρέψει στον στρατό των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν Ιντσιρλίκ.

Δεδομένου όμως ότι το “Ισλαμικό Κράτος” πιστεύεται ότι έχει μυστικούς τζιχαντιστές στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας, παραμένει μια τεράστια εγχώρια απειλή για τη χώρα. Η δημιουργία μιας ασφαλούς ζώνης με την Συρία θα μπορούσε να οδηγήσει την τουρκική κυβέρνηση να επιτρέψει στις ΗΠΑ ή σε άλλες δυνάμεις να χρησιμοποιούν τη βάση του Ιντσιρλίκ. Μια ισχυρότερη τουρκική εμπλοκή στον πόλεμο της Συρίας θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της κουρδικής περιοχή της Συρίας, ένα βασικό παράγοντα για τη μακροπρόθεσμη καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους.

Αμερικανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, ανησυχούν για το συνολικό όραμα του Ερντογάν για την περιοχή. Πέρα από την κρίση με το Ισλαμικό Κράτος και την προσφορά ανθρωπιστικής προστασίας, μια ουδέτερη ζώνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ένα έδαφος εκπαίδευσης για δυνάμεις που τάσσονται κατά του σύριου προέδρου Άσαντ.

Οι ΗΠΑ και η Τουρκία έχουν από καιρό αποκλίνουσες θέσεις σχετικά με το μέλλον της Συρίας, ιδιαίτερα για το πώς θα έπρεπε να οπλιστούν ομάδες της αντιπολίτευσης και να πραγματοποιηθούν οι διπλωματικές διεργασίες. Η νεκρή ζώνη είναι πιθανό να απορριφθεί από το Ιράν, την Ρωσία και την Κίνα, και δεν θα είναι εύκολο για τους Αμερικανούς να την εφαρμόσουν μονομερώς.

Η απελευθέρωση των Τούρκων ομήρων παρέχει μια μεγάλη ευκαιρία για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να εντάξουν την Τουρκία στο Συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους. Στόχος του Ερντογάν, είναι να κρατήσει την κυβέρνηση του ΑΚΡ ισχυρή, πριν από τις εθνικές εκλογές του 2015 και αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την προθυμία του να συνεργαστεί.

Ο τρόπος κατά τον οποίο θα ελιχθεί ο Ερντογάν κάτω από αυτές τις σύνθετες συνθήκες, θα είναι αντίστοιχος με το όραμα που έχει για την Μέση Ανατολή. Αν δεν πείσει τους διπλωμάτες των ΗΠΑ πως δεν έχει εμμονή με την καθαίρεση του καθεστώτος του Άσαντ στην Συρία, η περιοχή θα παραμείνει έυφλεκτη. Όπως διθυραμβικά δήλωσε ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Τζον Κέρρι, "Η απόδειξη θα είναι στην πουτίγκα."

Επιμέλεια- Μετάφραση: OnAlert
Πηγή: Rudaw


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση