Ρωσικό «εμπάργκο», εθνική κυριαρχία και εξωτερική πολιτική

Γράφει ο Γιάννης Τόλιος 
Διδάκτορας Οικονομικών

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και η επιβολή κυρώσεων από ΗΠΑ – Ε.Ε. στη Ρωσία, με αντίστοιχα αντίμετρα (εμπάργκο) εκ μέρους της τελευταίας στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, κυρίως στις χώρες της Ε.Ε. –μαζί και στην Ελλάδα-, έφεραν στο προσκήνιο κρίσιμα ζητήματα εθνικής κυριαρχίας και αποτελεσματικότητας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Ροδάκινα και «ασχετοσύνη»
Ο τρόπος θεώρησης του «εμπάργκο» από την ελληνική κυβέρνηση είναι τουλάχιστον απαράδεκτος. Ενδεικτική η δήλωση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου Σ. Βούλτεψη (11.8.2014), στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «μία υπεύθυνη πολιτεία δεν καθορίζει την εξωτερική της πολιτική με βάση κάποια φορτία ροδάκινων» και ότι… «η Ελλάδα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τις συμμαχίες της στο δυτικό στρατόπεδο».
Η συγκεκριμένη δήλωση δείχνει όχι μόνο «ασχετοσύνη» για τις άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του «εμπάργκο» σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά και μία παρωχημένη αντίληψη εξωτερικής πολιτικής, συνέχεια του πάλαι ποτέ δόγματος «ανήκομεν εις την Δύσιν»!

Αξίζει να δούμε συνοπτικά τις συνέπειες του «εμπάργκο» στα αγροτικά προϊόντα, ως απάντηση στις «κυρώσεις» των ΗΠΑ – Ε.Ε. στη Ρωσία. Οι εξαγωγές ανέρχονται σε 12 δις. € και μεγάλο μέρος αποτελούν ευπαθή προϊόντα (φρούτα, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρια κ.α.). Οι εξαγωγές της Ελλάδας φθάνουν τα 410 εκατ., ενώ από το εμπάργκο κατά της Ρωσίας οι απώλειες της Ελλάδας σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Εμπορίου, θα ανέλθουν σε 240 εκατ. από τα οποία 140 εκατ. από φρούτα (ροδάκινα, νεκταρίνια, ακτινίδια, σταφύλια). Τα αδιάθετα φρούτα λόγω του «εμπάργκο» θα φθάσουν τους 150.000 τόνους, από τους οποίους 70.000 είναι τα ροδάκινα. Πάνω από 25.000 παραγωγοί βρίσκονται στον «αέρα», ενώ 5 κλάδοι της αγροτικής παραγωγής έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, καθώς και κλάδοι μεταποίησης (χυμοποίησης), μεταφοράς, εμπορίας κ.α.
Οι υποσχέσεις για αποζημιώσεις παραγωγών εκ μέρους της Ε.Ε. εξαντλούνται μέχρι στιγμής στην αύξηση του ποσοστού «απόσυρσης» (χωματερές) από 5% σε 10%, ενώ οι αόριστες υποσχέσεις της κυβέρνησης για εθνικές ενισχύσεις έχουν εντείνει την αγωνία και τα αδιέξοδα των παραγωγών. Από την άλλη, για το «χτίσιμο θέσεων» στη ρωσική αγορά χρειάστηκαν 10 χρόνια, ενώ για την επανάκτηση θα χρειαστούν τουλάχιστον 5 χρόνια. Από τη Ρωσία εισάγουμε κυρίως πετρέλαιο κα φυσικό αέριο (5 δις.) και εξάγουμε αγροτικά (34% του συνόλου), γουναρικά (45% του συνόλου), ενώ η αυξανόμενη ροή ρώσων τουριστών αφήνει στη χώρα πολύτιμο συνάλλαγμα (800 δολάρια κατά κεφαλήν δαπάνη!...).

Η συμμετοχή της Ελλάδας στο εμπάργκο κατά της Ρωσίας και τα αντίμετρα της τελευταίας, έχουν φέρει σε δεινή θέση όχι μόνο τους παραγωγούς, αλλά και την προοπτική των ελληνικών προϊόντων στη ρωσική αγορά, από την οποία επωφελείται η Τουρκία και άλλες χώρες.
Προφανώς η ελληνική οικονομία και ο ελληνικός λαός δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από αυτή την πολιτική, ντυμένη μάλιστα με το μανδύα της «συμμαχικής αλληλεγγύης». Αντίθετα, υπονομεύουν καίρια την παρουσία ελληνικών προϊόντων σε μία μεγάλη αγορά και οι απώλειες θα είναι μεγάλες σε βάθος χρόνου αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική.
Είναι χαρακτηριστική η απάντηση της Κομισιόν σε επιστολή του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδας για τους κινδύνους του «εμπάργκο» στα ελληνικά προϊόντα, η οποία αναφέρει ότι η εμπορική συμφωνία (27.6.2014) μεταξύ Ε.Ε. και Ουκρανίας, Μολδαβίας, Γεωργίας για εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων θα είναι επωφελής για την Ε.Ε! Χωρίς αμφιβολία για τις ισχυρές βιομηχανικές χώρες θα είναι, αλλά για την Ελλάδα οι απώλειες θα είναι δίπλευρες (βιομηχανικά και αγροτικά).

Γεωπολιτική και ενέργεια
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι παρά τις απώλειες στο αγροτικό, κερδίζουμε αλλού, π.χ. ενεργειακά. Δυστυχώς, οι εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι διαχρονικό «θύμα» των γεωπολιτικών στρατηγικών επιδιώξεων ΗΠΑ – Ε.Ε. και έχει απολέσει ουσιαστικά την εθνική της κυριαρχία.
Να θυμίσουμε ότι πριν από μερικά χρόνια (επί Κώστα Καραμανλή) είχε συμφωνηθεί η συμμετοχή της στην κατασκευή του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, αλλά επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, με τις πιέσεις των Αμερικανών, η Ελλάδα αποσύρθηκε, χάνοντας την ευκαιρία συμμετοχής στο ευρύτερα ενεργειακά δίκτυα Ευρώπης – Ρωσίας.
Επίσης, πριν από δύο χρόνια, με την επιβολή «εμπάργκο» από την Ε.Ε. στο ιρανικό πετρέλαιο, η Ελλάδα, δέσμια της λογικής του «αγκιστρωμένου ψαριού», συναίνεσε στην επιβολή «εμπάργκο», με αποτέλεσμα την απώλεια δυνατότητας αγοράς πετρελαίου σε χαμηλές τιμές και με πίστωση, σε μία περίοδο βαθιάς κρίσης.

Η λογική της «παθητικής» προσαρμογής στις γεωπολιτικές στρατηγικές των κυρίαρχων ελίτ, Ουάσιγκτον – Βρυξελλών – Βερολίνου, μόνο δεινά έχει σωρεύσει στον ελληνικό και κυπριακό λαό. Από την άλλη δεν υπήρξε καμία θετική εξέλιξη στα λεγόμενα «εθνικά θέματα» (FYROM, ελληνοτουρκικά, Κυπριακό), ενώ οι δανειακές συμβάσεις και η επιβολή των μνημονίων της τρόικας έχουν φέρει τη μεγάλη πλειονότητα του ελληνικού λαού στα πρόθυρα του Άδη!
Η κυβερνώσα ελληνική ελίτ και η οικονομική ολιγαρχία δείχνουν «αθεράπευτη» υποτέλεια και ξενοδουλεία, προκειμένου να διασφαλίσουν στενά ταξικά συμφέροντα, απεμπολώντας ακόμα και την εθνική κυριαρχία.

Πολυδιάστατη και ενεργητική
Το «εμπάργκο» στα αγροτικά προϊόντα φέρνει στο προσκήνιο το κρίσιμο ζήτημα του προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής και των διεθνών οικονομικών σχέσεων. Αντί θέσης «κολαούζου» και «παθητικής» αποδοχής τετελεσμένων, η Ελλάδα έχει ανάγκη μιάς ενεργητικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, με κύριο άξονα την ανάπτυξη σχέσεων με όλες τις χώρες, στη βάση της ισότιμης συνεργασίας και του αμοιβαίου οφέλους.
Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να διαχωρίσει τη θέση της από τις «κυρώσεις» των ΗΠΑ – Ε.Ε. κατά της Ρωσίας (χάριν του ακροδεξιού καθεστώτος της Ουκρανίας), οι οποίες εξυπηρετούν επιθετικές γεωπολιτικές στρατηγικές και καλλιεργούν νέο «ψυχρό πόλεμο» εις βάρος λαών και εργαζομένων της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Να συμβάλει, επίσης, στο μέτρο του δυνατού, στην ειρηνική επίλυση των διαφορών στην Ουκρανία, υπολογίζοντας την βούληση των λαών, τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ενδεχόμενη κλιμάκωση του «εμπάργκο» με τη Ρωσία θα επιφέρει μεγάλα πλήγματα σε πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας (ενέργεια, αγροτικά, γούνα, τουρισμός κ.α.) και πολλαπλά διαφυγόντα κέρδη, σε σχέση με την ανάπτυξη της συνεργασίας με μία μεγάλη αγορά, στην οποία η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα (γεωπολιτικά, πολιτιστικά, ιστορικά, θρησκευτικά κ.α.), αντί όλα να θυσιαστούν στα κούφια ιδεολογήματα μιάς αφηρημένης και επιβλαβούς «συμμαχικής αλληλεγγύης».

Πηγή «Ελευθεροτυπία»


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση