Εκλογές και πολιτική επιπολαιότητα

Μία άλλη ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων της προηγούμενης Κυριακής

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός

Από αυτές εδώ τις στήλες έχουμε εγκαίρως επισημάνει ότι η επιλογή της Κουμουνδούρου να ορίσει κατά κανόνα κομματικά στελέχη ως υποψηφίους για τις περιφέρειες και τους μεγάλους δήμους θα της προσκόμιζε ποσοστά μεσαίου κόμματος. Τα αποτελέσματα της περασμένης Κυριακής επιβεβαίωσαν εκείνη την πρόβλεψη. Σαν να μην έφθανε το πρώτο λάθος, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ διέπραξε και δεύτερο. Προσπάθησε να μετατρέψει και τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε δημοψήφισμα για την ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά, ενώ από τη φύση τους δεν προσφέρονται γι’ αυτό τον σκοπό.

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές δεν έχουν την πολιτική φόρτιση που συνδέεται με το Μνημόνιο. Το σημαντικότερο είναι ότι επηρεάζονται καθοριστικά από την προσωπικότητα των υποψηφίων και βεβαίως από τις τοπικές αντιθέσεις. Οι «γαλάζιοι» και «πράσινοι» υποψήφιοι για τον πρώτο και δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης είναι κατά κανόνα πιο προβεβλημένοι, συχνά έχουν ασκήσει τοπική εξουσία και κυρίως διαθέτουν τοπικά δίκτυα επιρροής.

Το αντίθετο ακριβώς ισχύει για τους υποψηφίους της Κουμουνδούρου. Στο επίπεδο των πολιτικών εντυπώσεων ο ΣΥΡΙΖΑ διασώθηκε από τα ποσοστά της Δούρου στην περιφέρεια Αττικής και του Σακελλαρίδη στον δήμο Αθηναίων. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η ψήφος στο πολυπληθές Λεκανοπέδιο ήταν πολύ πιο πολιτική από ότι στην επαρχία.

Όπως έχουμε επανειλημμένως υπογραμμίσει το 27% που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο 2012 έχει μία ιδιαιτερότητα. Ο σκληρός πυρήνας της εκλογικής βάσης του είναι μόνο 4-6%. Οι υπόλοιποι είναι εκλογικοί πρόσφυγες, κυρίως κεντροαριστεροί, αλλά και κεντροδεξιοί που κατέφυγαν εκλογικά στο κόμμα του Τσίπρα, λόγω της καταστροφής των σταθερών του βίου τους. Το 27% του 2012 δεν προέκυψε επειδή οι ψηφοφόροι είδαν ξαφνικά το φως το αληθινό! Ο λόγος που αυτή η κατηγορία ψηφοφόρων το 2012 ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι επειδή ασπάσθηκε τις ιδεολογικές αντιλήψεις του. Ψήφισε για να απαλλαγεί από την κυβέρνηση Σαμαρά και από τις μνημονιακές πολιτικές της. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές, όμως, είχαν την άνεση και ψήφισαν με άλλα κριτήρια.

Αυτό δεν ίσχυε όταν κυριαρχούσε ο λεγόμενος δικομματισμός. Τότε, ο σκληρός πυρήνας της εκλογικής βάσης και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ ήταν τουλάχιστον 35%. Ήταν η εποχή που το χρίσμα της Χαριλάου Τρικούπη και της Ρηγίλλης ήταν σίγουρο διαβατήριο για τον δεύτερο γύρο και εφαλτήριο για την κατάκτηση του δήμου ή της περιφέρειας. Αντιθέτως, τώρα, ακόμα και οι κομματικοί υποψήφιοι έκαναν προεκλογική εκστρατεία σαν ανεξάρτητοι! Η τάση μετατόπισης από τους στενά κομματικούς υποψηφίους προς σχετικά αυτόνομες προσωπικότητες, άλλωστε, είχε εκδηλωθεί και στις εκλογές του 2010.

Στην Κουμουνδούρου πίστεψαν ότι η ψήφος του Ιουνίου 2012 ήταν ψήφος εκλογικής προσχώρησης στον ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό και υποτίμησαν την τάση αυτονόμησης των ψηφοφόρων, παρότι είναι πολύ εντονότερη στους εκλογικούς πρόσφυγες. Με άλλα λόγια, το 27% του 2012 δεν ήταν η εκλογική βάση του και στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Γι’ αυτό και ήταν λάθος ο ορισμός κομματικών υποψηφίων. Αναμφίβολα, οι κομματικοί υποψήφιοι ευνοήθηκαν από το γενικό ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ στο εκλογικό σώμα. Το είδαμε κυρίως στις περιπτώσεις του Σακελλαρίδη και της Δούρου, επειδή, όπως προαναφέραμε, στο μητροπολιτικό κέντρο του Λεκανοπεδίου η ψήφος ήταν περισσότερο πολιτική απ’ όσο στην επαρχία.

Η σοδειά του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν πολύ πιο πλούσια εάν είχε στηρίξει προσωπικότητες υψηλού κύρους, ικανές αφενός να εκφράσουν το γενικό αντιμνημονιακό αίσθημα, αφετέρου να ικανοποιούν τα αυτοδιοικητικά κριτήρια. Τέτοιοι υποψήφιοι θα συσπείρωναν τους εκλογικούς πρόσφυγες και ως εκ τούτου θα αποσπούσαν υψηλότερα ποσοστά στον πρώτο γύρο. Λόγω της ευρύτερης απήχησής τους, μάλιστα, στον δεύτερο γύρο θα ήταν φαβορί για την κατάκτηση περιφερειών και μεγάλων δήμων.

Ο λόγος που η Κουμουνδούρου δεν επέλεξε προσωπικότητες ευρύτερης αποδοχής οφείλεται στην τάση του παραδοσιακού κομματικού μηχανισμού να διατηρεί τον έλεγχο. Όσοι έχουν συσσωρεύσει κομματικά ένσημα αντιμετωπίζουν τα κοινωνικά στελέχη που εκφράζουν τους κεντροαριστερούς εκλογικούς πρόσφυγες περίπου σαν επίδοξους εισβολείς!

Την περασμένη Κυριακή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επιβεβαίωσε και στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ότι είναι μεγάλο κόμμα εξουσίας. Αυτό, όμως, δεν είναι πρόκριμα για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Το αντίθετο μάλιστα. Τα ευνοϊκά για τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αποτελέσματα του πρώτου γύρου είναι πολύ πιθανόν να εξωθήσουν προς τον ΣΥΡΙΖΑ πολλούς μικρομεσαίους ψηφοφόρους. Εκείνους που φοβούνται ότι εάν από τις ευρωκάλπες δεν προκύψει μία καθαρή καταδίκη της κυβέρνησης Σαμαρά, οι μνημονιακές πολιτικές θα ενταθούν. Γι’ αυτό και επιπολαίως έσπευσαν να εξάγουν πολιτικά συμπεράσματα η Συγγρού και κυρίως η Χαριλάου Τρικούπη.

Πηγή περιοδικό Επίκαιρα, Πέμπτη 22-5-2014

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση