Ο πλανήτης "αγριεύει" με τους πλούσιους

Γράφει ο Gideon Rachman

Ποτέ δεν είναι καλό σημάδι όταν οι πολιτικοί αρχίζουν να προσφεύγουν στον πατριωτισμό των φορολογούμενων. Υπερασπιζόμενος την πρόσφατη απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να αυξήσει τον ανώτατο φόρο εισοδήματος στο 75%, ο υπουργός Οικονομικών Pierre Moscovici είπε στην Le Monde: "Δεν είναι τιμωρία, είναι πατριωτικό μέτρο". Οι πλούσιοι, εξήγησε, έχουν την ευκαιρία να έχουν μια «εξαιρετική συμβολή» στην επίλυση των προβλημάτων της χώρας. Είμαι σίγουρος ότι νοιώθουν ευγνώμονες.

Η Γαλλία σίγουρα παίρνει μεγάλο ρίσκο ανεβάζοντας τους φόρους τόσο υψηλότερα από των γειτόνων της. Αλλά θα ήταν λάθος να εμφανίσουμε την κυβέρνηση Hollande ως δεινόσαυρους Σοσιαλιστές. Η αλήθεια είναι ότι η γαλλική κυβέρνηση βρίσκεται στο άκρο μιας νέας διεθνούς επίθεσης κατά των πλουσίων, που ξανασχεδιάζει την πολιτική από την Ευρώπη, μέχρι τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Ο κ. David Cameron, ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει προσφερθεί να απλώσει το κόκκινο χαλί για τους Γάλλους φορολογικούς εξόριστους. Ακόμη όμως και στην Βρετανία, όπου ο ανώτατος φόρος είναι 45%, επικρατεί μια νέα ανταγωνιστική διάθεση κατά των πλουσίων. Ούτε οι συντηρητικοί πολιτικοί δεν τολμούν πλεον να υπερασπιστούν τους μισθούς των τραπεζιτών.

Στις ΗΠΑ εν τω μεταξυ, ο Barack Obama δηλώνει στην προεκλογική εκστρατεία του ότι θα αυξήσει τους φόρους «στους εκατομμυριούχους και δισεκατομμυριούχους». Είναι αλήθεια ότι οι αυξήσει φόρων που θέλει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αστείες σε σχέση με τα γαλλικά στάνταρ. Ο κ. Obama θέλει απλώς να αυξήσει τον ανώτατο φόρο από το 35% στο 39,6% καθώς και να αυξήσει τους φόρους στα κέρδη κεφαλαίου και μερίσματα.

Όμως η φιλοσοφία του Προέδρου απηχεί από την επιτυχή εκστρατεία του Hollande στην Γαλλία. Η τακτική του μπορεί να είναι ριψοκίνδυνη γιατί οι Αμερικανοί παραδοσιακά θεωρείται ότι θαυμάζουν τον πλούτο, αντί να τον φθονούν. Όμως οι υπεύθυνοι του Obama διαβάζουν τις δημοσκοπήσεις. Με διαφορά 64% έναντι 33%, οι Αμερικανοί τάσσονται υπέρ της αύξησης φόρων σε όσους κερδίζουν πάνω από 250.000 δολάρια.

Οι πολιτικές ευαισθησίες για το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους υπόλοιπους, δεν περιορίζονται στην δύση. Ο τρόπος ζωής των πλούσιων και ισχυρών είναι σήμερα το πιο ευαίσθητο κι επικίνδυνο θέμα στην κινεζική πολιτική.

Το website του Bloomberg News πρόσφατα κόπηκε στην Κίνα, προφανώς ως τιμωρία για την δημοσίευση άρθρου για τον οικογενειακό πλούτο του Xi Jinping, που σύντομα θα αναλάβει νέος Πρόεδρος της Κίνας. Σε ένα άλλο περιστατικό, κατά την διάρκεια διαμαρτυρίας για την μόλυνση σε μεγάλη πόλη, ο κόσμος στράφηκε εναντίον τοπικού συμβούλου, απαιτώντας να μάθει τι μάρκα κουστούμι φορούσε. «Όταν ανακάλυψαν ότι είναι μια ακριβή ιταλική μάρκα, τον έγδυσαν μέχρι τα εσώρουχα», όπως μεταδίδει το BBC.

Γιατί συμβαίνουν όλ’αυτά; Όπως γράφει πρόσφατα η Zanny Minton Beddoes στον The Economist: «η πλειοψηφία των πολιτών του πλανήτη ζουν σήμερα σε χώρες όπου το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους υπόλοιπους είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσο ήταν μια γενιά πριν». Η τάση είναι πολύ πιο ακραία στην δύση. Όπως τονίζει η κα Minton Beddoes, στις ΗΠΑ «το ποσοστό του εθνικού εισοδήματος που κατευθύνθηκε στο πλουσιότερο 1% τριπλασιάστηκε από το 8% στην δεκαετία του 1970 στο 24% το 2007”.

Εντέλει, αυτού του είδους η αλλαγή τάσης θα προκαλέσει πολιτική μεταστροφή. Το έναυσμα για αυτή την αντίδραση είναι η Μεγάλη Ύφεση, που έχει αυξήσει τις πιέσεις στο βιοτικό επίπεδο των κοινών θνητών, ενώ παράλληλα εξέθεσε τις καταχρήσεις στην κορυφή.

Οι πολιτικοί της δύσης, από τον Barack Obama στον François Hollande προσπαθούν να αντιληφθούν και να καθοδηγήσουν αυτή την νέα τάση. Στην Ασία, που δεν υπέφερε τόσο από την κρίση, το internet και τo microblogging έχουν διευκολύνει την μετάδοση πληροφοριών και ενισχύουν την αγανάκτηση για την ψαλίδα ανάμεσα στους σκληρά εργαζόμενους και τους πολύ πλούσιους.

Αν αυτή η νέα τάση δυναμώσει, θα φέρει το τέλος μιας εποχής με χαμηλότερους φόρους, απορύθμιση και αύξηση της ανισότητας που άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, με την ανάδειξη της Margaret Thatcher και του Ronald Reagan στην δύση και του Deng Xiaoping στην Κίνα. Όταν η Lady Thatcher ανέλαβε το 1979, ο ανώτατος φόρος εισοδήματος στην Βρετανία ήταν 83%. Το μείωσε πρώτα στο 60% και μετά στο 40% όπου έμεινε μέχρι την κρίση. Ο Reagan κληρονόμησε ανώτατο φόρο 70% και το μείωσε στο 50% και εντέλει στο 28%. Στην Κίνα ο Deng Xiaoping συνέλαβε το πνεύμα των καιρών με την φράση «Είναι μεγαλειώδης ο πλουτισμός».

Τώρα έρχεται μια νέα παγκόσμια ψυχολογία. Στην Κίνα οι πολιτικοί ηγέτες έχουν κόψει τον ειλικρινή θαυμασμό του πλούτου. Στην δύση, οι άφραγκες κυβερνήσεις πολύ θέλουν να αυξήσουν τους φόρους στους, αντιδημοφιλείς πλέον, πλούσιους. Το ερώτημα είναι αν αυτό γίνεται μέσα στην παγκοσμιοποίηση. Όπως σημειώνει ο κ. Cameron χωρίς κανένα τακτ, οποια κυβέρνηση αυξήσει τους φόρους πολύ και γρήγορα, κινδυνεύει να διώξει κεφάλαια και επιχειρήσεις. Οι υπερ-πλούσιου έχουν κινητικότητα και πολύ καλούς συμβούλους.

Οσοι απλώς την βγάζουν καλά, όμως, πιθανότατα θα δυσκολεύονται όλο και πιο πολύ να αποφύγουν την νέα πίεση για υψηλότερους φόρους σε όλη την δύση. Ο James Callaghan, τον οποίο νίκησε η Σιδηρά Κυρία το 1979, σχολίασε: «Υπάρχουν φορές, ίσως κάθε 30 χρόνια, που γίνεται τεράστια μεταβολή στην πολιτική». Κοντά 30 χρόνια μετά την εποχή Thatcher-Reagan, μια άλλη τεράστια αλλαγή γίνεται πάνω μας.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση