Πώς βλέπουν οι Γερμανοί την κρίση...

Του Gideon Rachman

Χθες ήμουν στο Βερολίνο, όπου η θερμοκρασία ήταν -9 βαθμοί Κελσίου. Σήμερα βρίσκομαι στην Μόσχα, με -19. Ούτε η θερμοκρασία ούτε η Ρωσία έχουν σχέση με το θέμα που θέλω να θίξω, αλλά είχα ανάγκη να τα μοιραστώ. Το θέμα είναι ότι πέρασα δύο πολύ ενδιαφέρουσες ημέρες στο Βερολίνο, αμέσως μετά την σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. και θέλω να συνοψίσω της εντυπώσεις μου για το πώς σκέφτεται η Γερμανία για την κρίση χρεών στην ευρωζώνη.

1. Οι Γερμανοί είναι αρκετά ικανοποιημένοι με το πώς έγινε το θέμα του δημοσιονομικού συμφώνου. Κανείς δεν το θεωρεί μια ολοκληρωμένη λύση, αλλά θεωρείται απαραίτητο βήμα για να αποκατασταθεί η ευρωπαϊκή δημοσιονομική κατάσταση. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η πειθαρχία θα ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία, οπότε θα είναι δυσκολότερο να αγνοηθεί.

2. Επικρατεί αρκετός εκνευρισμός με την γραμμή Lagarde-Cameron-Geithner, ότι η Γερμανία πρέπει να δώσει κι άλλα χρήματα, χτίζοντας μεγαλύτερα οχυρωματικά και επανισορροπώντας το εμπόριό της. Οι Γερμανοί εκτιμούν ότι το πρόβλημα δεν θα λυθεί με «μπαζούκα» ή «οχυρώματα» αλλά με ανάπτυξη, που μακροπρόθεσμα μόνο με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να έλθει. Οι Γερμανοί έχουν επίσης την πικρή πείρα ότι οι αγορές δεν ικανοποιούνται εύκολα: Τους δίνεις μεγαλύτερο «μπαζούκα», ζητούν ακόμη μεγαλύτερο. Και δεν πιστεύουν ότι ο Νότος δεν θέλει τα λεφτά μόνο για να τρομάξει τις αγορές, αλλά για να τα χρησιμοποιήσει.

3. Ορισμένοι Γερμανοί διπλωμάτες νοιώθουν άσχημα με το σχέδιο της Merkel να συνταχθεί με τον Sarkozy στην προεκλογική του εκστρατεία. Φάνηκε σαν να παρασύρθηκε από τον Sarkozy. Και, σε κάθε περίπτωση, οι Γάλλοι θεωρείται ότι βρίσκονται στο «αντίπαλο» στρατόπεδο από το γερμανικό όσον αφορά τον χειρισμό της κρίσης.

4. Επικρατεί μεγάλη ανησυχία για την επιστροφή της αντι-γερμανικής φιλοσοφίας και της αντιμετώπιση του «κακού Γερμαναρά.» Οι διπλωμάτες λένε ότι το σχέδιο για την υπερ-επίτροπο στην Ελλάδα προέκυψε από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, που δεν ιδρώνει το αυτί του με τέτοιες ευαισθησίες.

5. Όμως η πρόταση του επιτρόπου, πράγματι άγγιξε ένα ουσιώδες πρόβλημα. Κι αν οι Ελληνες δώσουν υποσχέσεις αλλά για μια ακόμη φορά δεν καταφέρουν να τις υλοποιήσουν; Κανείς δεν μπορεί να πει ότι θελει να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ. Κάποιοι σημειώνουν όμως ότι αυτή είναι μια απόφαση που θα την λάβει η ίδια η Ελλάδα, δηλαδή «η πόρτα είναι ανοιχτή».

6. Τέλος, οι Γερμανοί απελπισμένα προσπαθούν να ξεχωρίσουν εντελώς την Ελλάδα από την Πορτογαλία. Μου είπαν ότι οι πορτογαλικές τράπεζες είναι πιο εύρωστες, το προφίλ του χρέους της δεν είναι κακό και, πάνω από όλα, «οι Πορτογάλοι έχουν διαβάσει τα μαθήματά τους», δηλαδή έχουν πάρει τις μεταρρυθμίσεις στα σοβαρά.

Μπορεί να είναι έτσι. Όμως το πρόβλημα είναι ότι (αν και είμαι πολύ πιο ευνοϊκός απέναντι τις γερμανικές απόψεις απ’ όσο οι συνάδελφοί μου (Martin) Wolf και Wolfgang (Munchau), δεν πιστεύω ότι η κρίση χρεών είναι απλώς και μόνο θέμα διδασκαλικής επιμέλειας.