Η καταστροφή των ελληνο-ρωσικών σχέσεων

• Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Αν η κυβέρνηση κριθεί ως ελληνική κυβέρνηση που επιχειρεί να λύσει τα προβλήματα του ελληνικού λαού και να αναβαθμίσει τη χώρα, άνετα διεκδικεί τις χειρότερες επιδόσεις σε όλη την ελληνική ιστορία. Αν όμως κριθεί ως φορέας καταστροφής των βασικότερων προϋποθέσεων ύπαρξης της Ελλάδας, τότε παίρνει άριστα με τόνο! Δεν υπάρχει τομέας πολιτικής που να μην έχει πλήρως αποδομηθεί.

Η Ρωσία συνιστά το σημαντικότερο δυνητικό αντέρεισμα της Ελλάδας στις εξωτερικές πιέσεις. Αυτή είναι μια πραγματικότητα επιβεβαιωμένη από τέσσερις αιώνες ιστορικής εμπειρίας, έστω κι αν και η Ρωσία, όπως κάθε ξένη δύναμη, ακόμα και η πιο φιλική, δεν πρέπει να εξιδανικεύεται. Αυτό είναι μια πραγματικότητα σαφής από τον καιρό ακόμα του Καποδίστρια και του Κολοκοτρώνη. Δεν είναι τυχαίο ότι πολιτικοί τόσο διαφορετικοί όσο ο Μαρκεζίνης, ο Μακάριος και ο Λυσσαρίδης, οι δύο Καραμανλήδες, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, στη Μόσχα στράφηκαν για να στηριχτούν έναντι των δυτικών πιέσεων. Μόνο μια χώρα μέλος του Σ.Α. του ΟΗΕ υποστηρίζει μονίμως τις κυπριακές θέσεις και είναι διατεθειμένη να προσφέρει στην Κύπρο τα όπλα που χρειάζεται: η Ρωσία.

Ακριβώς επειδή η Ρωσία μπορεί να διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες ανεξάρτητης πολιτικής της Αθήνας, μόνιμη και κεντρική επιδίωξη της Βρετανίας, των ΗΠΑ, των Ισραήλ (που θέλει να μας εντάξει σε δική του σφαίρα επιρροής) και της αναδυόμενης υπερδύναμης, που είναι το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο, είναι η «αποκοπή» της Ελλάδας από τη Μόσχα.
Η άνοδος της κυβέρνησης Παπανδρέου είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθούν στο «σημείο μηδέν» οι ελληνορωσικές σχέσεις, στο χειρότερο σημείο που έχουν βρεθεί εδώ και δεκαετίας, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον σχεδιασμένα περιφρονητικό τρόπο με τον οποίο το Κρεμλίνο ακύρωσε, στο πάρα πέντε, και άνευ αποχρώντος λόγου, την επίσκεψη Λαμπρινίδη στη Μόσχα.

Ηδη άλλωστε από καιρού, ο Πρωθυπουργός Πούτιν φέρεται, σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές στη ρωσική πρωτεύουσα, να έχει δηλώσει στους στενότερους συνεργάτες του: «Mε τον τρόπο που πολιτεύεται η Ελλάδα σήμερα, μας σπρώχνει αναγκαστικά στην αγκαλιά της Τουρκίας, δεν έχουμε άλλη επιλογή».

Η ακύρωση της επίσκεψης του κ. Λαμπρινίδη στη ρωσική πρωτεύουσα επιβεβαιώνει ότι η Μόσχα έπαυσε πλέον να τηρεί και τα προσχήματα, σύμφωνα με πεπειραμένους αναλυτές. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν έχει λόγους να διατηρεί μια επίφαση ομαλότητας, αλλά επιθυμεί αντίθετα να δείξει τη δυσφορία της τόσο για το ουσιαστικό πάγωμα των διμερών σχέσεων, όσο και για τον ανοίκειο τρόπο που φέρεται συχνά η Αθήνα, εκ προθέσεως ή όχι. Για πρώτη φορά, κατά τρόπο μάλλον σπάνιο στη ρωσική και σοβιετική διπλωματική παράδοση, η Μόσχα δείχνει επίσης να εισάγει μια διαφοροποίηση ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τη γενικότερη έννοια της «Eλλάδας», η ιδέα της οποίας έχει σημαντική, πολύ θετική φόρτιση στην ιδεολογία της Ρωσίας εν γένει και του ρωσικού κρατισμού ειδικά.

Μια σειρά ουσιαστικών και συμβολικών πράξεων, έχουν προκαλέσει ιδιαίτερη ψυχρότητα στη Μόσχα έναντι της Αθήνας, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες. Στη Ρωσία έχουν καταλήξει ότι υπάρχει ένα “αμερικανικό κόμμα” στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και το κράτος, πολύ ισχυρότερο από αυτό που αντιμετωπίζουν αίφνης σε χώρες όπως η Ιταλία, η Τουρκία και η Γερμανία, με τις οποίες διατηρούν πολύ στενές σχέσεις. ‘Ετσι, όποτε πάει να γίνει κάτι σπουδαίο μεταξύ Αθήνας και Μόσχας, αρχίζει αμέσως ο πόλεμος εναντίον του και το οδηγεί σε ματαίωση. Αναφέρουν σχετικά τους S300, την προσέγγιση Πούτιν-Καραμανλή, την αγορά ρωσικών θωρακισμένων, το σχέδιο Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, μεταξύ άλλων.

Μια «αόρατη χειρ» επεμβαίνει κάθε φορά που συμφωνείται κάτι μεταξύ Μόσχας και Αθήνας και ματαιώνει τελικά τα σχέδια. Μετά από έναν αρχικό “αιφνιδιασμό”, δυνάμεις μέσα στο πολιτικό σύστημα ενεργοποιούνται και ανακαλύπτουν όλα τα τρωτά των ελληνορωσικών συμβάσεων και μόνο αυτών. Μπορεί τα γερμανικά υποβρύχια να γέρνουν ή τα αμερικανικά F-16 να μην μπορούν να πολεμήσουν, αφού δεν έχουν σύστημα αυτοπροστασίας, μόνο όμως τα ρωσικά πρότζεκτ γίνονται «φύλλο και φτερό» και ανακαλύπτονται τα κάθε είδους πραγματικά ή φανταστικά τους μειονεκτήματα.

Μερικές φορές μάλιστα η Ελλάδα το πράττει με μειωτικό για τη Ρωσία τρόπο. ‘Όταν η κυβέρνηση Καραμανλή άρχισε να «κάνει νερά» στην υλοποίηση της σύμβασης για τα θωρακισμένα, που η ίδια υπέγραψε ο τότε Υπουργός ‘Αμυνας βρήκε την παγκοσμίως πρωτότυπη μέθοδο να μην βγαίνει στο τηλέφωνο του τότε Ρώσου Πρέσβη και να μην του κλείνει ραντεβού, για να μη βρεθεί σε δύσκολη θέση! Τελικά η σύμβαση ματαιώθηκε από τον επόμενο Υπουργό κ. Βενιζέλο, παρά την επίσημη ρωσική πρόταση να πληρωθούν τα οχήματα με ελληνικά αγροτικά προϊόντα.

Ο νέος Πρέσβης που τοποθετήθηκε στην Αθήνα στις αρχές του 2009 ζήτησε, όπως είθισται στην παγκόσμια πρακτική, να συναντήσει τον αρχηγό της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Παπανδρέου. Δεν τον είδε ποτέ, συνάντησε τελικά, μετά από πολλούς μήνες τον κ. Δρούτσα. Σε όλες τις χώρες του κόσμου, των ΗΠΑ περιλαμβανομένων, είναι θέμα ελάχιστου χρόνου για τον Πρέσβη της Ρωσίας να συναντήσει όποιον ζητήσει. Δεν γνωρίζουμε ποιος εισηγήθηκε στον κ. Παπανδρέου μια τέτοια συμπεριφορά, αυτός που τόκανε όμως προφανώς επεδίωκε να τορπιλίσει, με μια ακραία προκλητική πράξη, τις ελληνορωσικές σχέσεις.

Μόνο στην Ελλάδα μπορεί να συμβούν τέτοια πράγματα. Η Ελλάδα ανήκει επίσης στις λίγες χώρες του κόσμου όπου όλο το Υπουργικό Συμβούλιο συνωστίζεται στις εκδηλώσεις της αμερικανικής Πρεσβείας, ενώ η Αστυνομία της χώρας, κυβερνήσεις έρχονται κυβερνήσεις φεύγουν, απαγορεύει την κυκλοφορία και απομακρύνει τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα σε τεράστια απόσταση γύρω από την κατοικία του Πρέσβη, όπως ταιριάζει στους διοικούντες ενός προτεκτοράτου που θέλουν με κάθε τρόπο να επιδεικνύουν τη δουλοπρέπειά τους. Γενικότερα, η όλη κατάσταση στην περιοχή της Πρεσβείας θυμίζει κατεχόμενη πόλη. ¨Ενας Υφυπουργός και μόνον τίμησε αντίθετα δια της παρουσίας του τη δεξίωση της ρωσικής πρεσβείας για την εθνική της επέτειο.

Η τοποθέτηση Παπανδρέου εναντίον του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και ο χαρακτηρισμός των συμφωνιών με τη Ρωσία ως λεόντειων υπέρ αυτής, κατά την προεκλογική περίοδο του 2009, δεν ξεχάστηκε ποτέ στη Μόσχα. Παρά τις μεταγενέστερες διορθωτικές κινήσεις, θεωρήθηκε εχθρική ενέργεια, δηλωτική προθέσεων. Οι Ρώσοι παρακολουθούν επίσης με ιδιαίτερη προσοχή τη σημαίνουσα διαδοχική δραστηριοποίηση του κ. Ρόντος στη Γιουγκοσλαβία, τη Γεωργία, τη Βουλγαρία και την Ουκρανία, όπου έπαιξε βασικό ρόλο στην υπονόμευση των ρωσικών συμφερόντων. Στενός συνεργάτης του ‘Ελληνα Πρωθυπουργού, συνδεόμενος στενά με ισχυρές δυνάμεις του παγκόσμιου κατεστημένου, ο Ρόντος συνυπέγραψε με τον Μπρζεζίνσκι ένα κείμενο που αμφισβήτησε τη σημασία της σοβιετικής νίκης επί του Χίτλερ, ενώ χρησιμοποίησε το όνομα Παπανδρέου για να ανοίξει πολλές πόρτες στη Μέση Ανατολή που, κανονικά, θα του έμεναν ερμητικά κλειστές. Υποστηρικτής του σχεδίου Ανάν, θεωρείται από ορισμένους ο αρχιτέκτονας
σημαντικών πρωτοβουλιών του Παπανδρέου, όπως η «προσέγγιση» με την πιο ακροδεξιά και διεθνώς απομονωμένη κυβέρνηση στην ισραηλινή ιστορία.

Δεν έχει διαφύγει της προσοχής της ρωσικής διπλωματίας και το γεγονός ότι, ενώ καρκινοβατούν οι ελληνορωσικές σχέσεις, αν και εδράζονται σε ένα σημαίνον ιστορικό υπόβαθρο αιώνων, η Αθήνα πήρε πολύ θεαματικές πρωτοβουλίες συγκαλώντας ή προτιθέμενη να συγκαλέσει κοινές συνεδριάσεις Υπουργικών Συμβουλίων με την Τουρκία και το Ισραήλ, και δημιουργώντας ad hoc όργανα συνεργασίας με αυτές τις χώρες, που, εξ αντιδιαστολής, θεωρήθηκαν επίσης ενέργειες που αντανακλούν τις στρατηγικές προτεραιότητες της Αθήνας.

Και στα «ήσσονα» άλλωστε θέματα, μόνο καλά δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν τα πράγματα. Η ρωσική Τράπεζα Εξωτερικού Εμπορίου και το Ταμιευτήριο (Σμπερμπάνκ) περιμένουν έξη μήνες την έκδοση άδειας για τη λειτουργία υποκαταστημάτων τους στην Αθήνα. Δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα εμπόδια συναντούν επίσης μία επένδυση του Ρώσου μεγιστάνα Ρομάν Αμπράμοβιτς και δύο επενδύσεις στη Χαλκιδική και την Κρήτη. Τέλος, δεν έγινε τίποτα για τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Μόσχας που είχε εξαγγελθεί.

Σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την τύχη της Ελλάδας, η Ρωσία δεν μοιάζει να είναι καν στο «ραντάρ» της Αθήνας και η Αθήνα μοιάζει παραδόξως μάλλον να θέλει να το δείχνει. Η σημερινή κατάσταση θυμίζει έντονα την περίοδο 1989-93. Τότε, βοηθούσης και της πολιτικής αστάθειας στην Αθήνα, η Ρωσία εγκαταλείφθηκε από την ελληνική διπλωματία, που ξύπνησε απότομα μόνο όταν η Μόσχα αναγνώρισε τα Σκόπια. Τότε άρχισαν να τρέχουν στη ρωσική πρωτεύουσα οι ‘Ελληνες Υπουργοί, ήταν όμως πολύ αργά.

Eπίκαιρα, 14.7.2011

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση