Τρία σενάρια για το μέλλον της Λιβύης

Καταθέτοντας ενώπιον επιτροπής του κογκρέσου χθες, ο στρατηγός Carter Ham, διοικητής της Africa Command, επιβεβαίωσε πως η κατάσταση στη Λιβύη εξελίσσεται σε αδιέξοδο.

Οι επαναστάτες δεν αποτελούν οργανωμένη πολεμική δύναμη. Ούτε όμως ο Καντάφι μπορεί να τους αποτελειώσει, αφού φοβάται τις αεροπορικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, και η αφοσίωση των μονάδων του άρχισε ήδη να φθίνει.

Συνεπώς, τι μέλλει γενέσθαι; Οι ειδικοί αναλυτές προτείνουν τρία πιθανά σενάρια:

- Παρατεταμένο αδιέξοδο. Η κατάσταση μπορεί να παραμείνει ως έχει σήμερα, με την αντιπολίτευση να ελέγχει τη Βεγγάζη, την Αζαμπίγια, και μέρος της ακτογραμμής, ενώ ο Καντάφι θα ελέγχει την υπόλοιπη χώρα.

Οι αναλυτές μιλάνε για μια κατάσταση η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε ντε φάκτο διχοτόμηση της χώρας, με μια αδύναμη και ανοργάνωτη ανατολική Λιβύη των επαναστατών, που θα αποτελούσε καταφύγιο και εφαλτήριο για διάφορες εγκληματικές, παραστρατιωτικές ομάδες, ικανές να εξάγουν τη βία και την αναστάτωση σε άλλες περιοχές της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής.

Κάποιοι μιλάνε και για τη χειρότερη δυνατή εξέλιξη, όπου τα αδιέξοδα συνεχίζονται για χρόνια, όπως έγινε με τον Saddam Hussein, που παρέμεινε στη θέση του 10 χρόνια μετά τη «καταιγίδα της ερήμου».

- Συμφωνία. Πολλοί ειδικοί θεωρούν πως ο χρόνος λειτουργεί εναντίον του Καντάφι. Οι επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ φθείρουν τις δυνάμεις του, ενώ παράλληλα οι αντάρτες δέχονται υποστήριξη και εφόδια από τα ξένα κράτη. Οι αντικαθεστωτικοί έχουν πρόσβαση στα έσοδα του πετρελαίου, και ίσως και στις παγωμένες καταθέσεις του Καντάφι, ενώ από την άλλη, οι κυρώσεις σφίγγουν το καθεστώς.

Μη μπορώντας να πληρώσει τους μισθοφόρους του, και χάνοντας τον έλεγχο, ο Καντάφι θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί, ή κάποιοι «πιστοί» σε αυτόν μπορεί να τον ανατρέψουν και να προχωρήσουν οι ίδιοι σε διαπραγματεύσεις.

Όπως και να έχει, το αποτέλεσμα μιας διαπραγμάτευσης είναι ανοιχτό σε εκτιμήσεις. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ενδιάμεση κυβέρνηση που θα ετοιμάσει τη χώρα για εκλογές, ή αν τα αδιέξοδα συνεχιστούν για πολύ, να οδηγήσει σε μια πιθανή διχοτόμηση της Λιβύης.

- Νίκη του ενός από τους δυο. Το καθεστώς του Καντάφι μπορεί να καταρρεύσει. Αυτό είναι το σενάριο που θέλουν οι περισσότεροι. Η κατάρρευση μπορεί να έρθει αν ο στρατός του Καντάφι λυγίσει εξαιτίας των επιδρομών του ΝΑΤΟ, ή αν οι συνεργάτες του αυτομολήσουν ομαδικά. Σε μια τέτοια περίπτωση οι επαναστάτες θα πάρουν τη Τρίπολη.

Το να το πετύχουν μέσω των συγκρούσεων είναι κάτι το πολύ δύσκολο. Όπως εξηγεί ο Λίβυος δημοσιογράφος Fadel Al Ameen, «Δεν νομίζω να είναι ικανοί να προελάσουν από την Βεγγάζη έως τη Τρίπολη. Ακόμη κι αν το καταφέρουν, μια εισβολή στη πρωτεύουσα θα αποτελούσε ανθρωπιστική τραγωδία, αφού ο Καντάφι και οι στρατιώτες του θα έσπερναν τον όλεθρο στους αμάχους της πόλης».

Η άλλη πιθανότητα είναι να επικρατήσει ο Καντάφι, και να κερδίσει τον έλεγχο όλης της χώρας. Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, και μάλλον απίθανο. Θα έπρεπε η προσοχή της υφηλίου να στραφεί μακριά από τη Λιβύη, προκειμένου να μπορέσει ο Καντάφι να κερδίσει πλήρως.

Άρα τι γίνεται; Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν πως αργά ή γρήγορα, ο Καντάφι θα πρέπει να φύγει.

Ότι και να γίνει, το κρίσιμο ερώτημα είναι το τι θα συμβεί την επόμενη μέρα; Οι περισσότερες χώρες που έχουν περάσει από εμφύλιες συγκρούσεις, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση, παρά την όποια εξωτερική βοήθεια. Συνήθως κυριαρχεί η διαφθορά.

Στη περίπτωση της Λιβύης υπάρχουν δυο αδυναμίες: Τα τεράστια έσοδα από το πετρέλαιο, και η απουσία μιας ικανής γραφειοκρατίας που θα μπορούσε να διανείμει δίκαια τους πόρους στη κοινωνία της χώρας.

Υπάρχει όμως και ένα θετικό στοιχείο. Το μορφωτικό επίπεδο της Λιβύης είναι υψηλό. Δεν πρόκειται για το Αφγανιστάν, ούτε για το Ιράκ που μαστίζεται από θρησκευτικές διαφορές.

Η Λιβύη εξάλλου, διαθέτει πολλούς φυσικούς πόρους, που θα τη βοηθήσουν να ανακάμψει γρήγορα.

Το μέλλον της δεν είναι και τόσο άσχημο.

S.A

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση