Οι ισορροπίες της ΕΕ για την Τουρκία, οι όροι και η «ανακωχή» μέχρι τον Ιούνιο

Παρά τους «ύμνους» της Άνγκελα Μέρκελ για τη σχέση με την Τουρκία, αποτέλεσμα και των εκβιασμών του Τ. Ερντογάν με μοχλό το προσφυγικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε μια ισορροπημένη απόφαση που αποτυπώνει την προσέγγιση της Έκθεσης Κομισιόν-Μπορέλ με αναφορά τόσο στη θετική όσο και στην αρνητική ατζέντα.

Και μάλιστα παραπέμπει τις αποφάσεις για την ενεργοποίηση της θετικής ατζέντας τον επόμενο Ιούνιο, ενώ στο μεσοδιάστημα θα είναι υπό διαρκή παρακολούθηση η Άγκυρα προκειμένου να αποδείξει ότι η αποκλιμάκωση έχει διάρκεια και αποκτά σταθερό χαρακτήρα, αλλά και ότι δεν συνεχίζει τη διολίσθηση σε ένα αυταρχικό καθεστώς με τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Σε μια από τις γνωστές «ισορροπίες» της ΕΕ, προσφέρεται στην Τουρκία το κίνητρο για να αλλάξει στάση, κάτι που θεωρείται αμφίβολο λόγω των στρατηγικών επιλογών που έχει κάνει ο Τ. Ερντογάν αλλά και της ανάγκης του να επιβιώσει στο δύσκολο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό και συγχρόνως αφαιρείται κάθε άλλοθι στην περίπτωση που επιλέξει να επιστρέψει στην πολιτική των προκλήσεων.

Η Αθήνα είχε ικανοποιηθεί από το δεύτερο προσχέδιο που είχε παρουσιαστεί από τον Σαρλ Μισέλ, ενώ η Λευκωσία έδωσε το πράσινο φως στο τέταρτο προσχέδιο που προτάθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης, καθώς μέχρι τότε δεν υπήρχαν ισχυρές αναφορές στο Κυπριακό.

Η ΕΕ, παρά το γεγονός ότι χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, την έναρξη συνομιλιών Ελλάδας-Τουρκίας και την προοπτική σύγκλησης Πενταμερούς για το Κυπριακό, καλεί την Άγκυρα να απέχει από νέες προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και επιβεβαιώνει την «αποφασιστικότητα του Συμβουλίου σε περίπτωση τέτοιων ενεργειών να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα που διαθέτει για να προασπίσει τα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της καθώς και την περιφερειακή σταθερότητα.

Το Κείμενο Συμπερασμάτων επισημαίνει ότι δεδομένου ότι παρούσα αποκλιμάκωση θα είναι βιώσιμη και η Τουρκία είναι εποικοδομητική, τότε με βάση τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, η ΕΕ θα εμπλακεί με την Τουρκία σε συνομιλίες με «αναλογική και αναστρέψιμη» διαδικασία, για θέματα κοινού ενδιαφέροντος με τις αποφάσεις να παραπέμπονται για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.

Η Κομισιόν θα αρχίσει συνομιλίες με την Τουρκία για τα προβλήματα εφαρμογής της Τελωνειακής Ένωσης «διασφαλίζοντας την πλήρη εφαρμογή προς όλα τα κράτη μέλη» (επομένως και προς την Κύπρο την οποία η Τουρκία δεν αναγνωρίζει) και το Συμβούλιο θα διαπραγματευθεί την εντολή για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης. Επίσης για τον Ιούνιο παραπέμπονται οι αποφάσεις για τις επαφές ΕΕ-Τουρκίας και της ανταλλαγής επαφών προσώπων.

Για την Κύπρο το Συμβούλιο εκφράζει πλήρη στήριξη στην επιδίωξη λύσης βάσει των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ και δηλώνει ότι η ΕΕ θα έχει ενεργό ρόλο στις συνομιλίες για το Κυπριακό διορίζοντας ειδικό απεσταλμένο στην Ομάδα του ΟΗΕ

Ειδικές αναφορές υπάρχουν για το μεταναστευτικό όπου η ΕΕ δεσμεύεται για συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και στην Ιορδανία, τον Λίβανο και σε άλλες χώρες της περιοχής, ενώ γίνεται απλώς αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας με την Τουρκία στο πλαίσιο της Συμφωνίας του 2016.

Αρκετά άνευρη είναι όμως η αναφορά στο Κράτος Δικαίου και στα ανθρώπινα δικαιώματα όπου απλώς επισημαίνεται ότι η στοχοποίηση πολιτικών κομμάτων και των ΜΜΕ και άλλες πρόσφατες αποφάσεις συνιστούν μείζονες υποχωρήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και καθιστούν υπόλογη την Τουρκία έναντι της υποχρέωσης της για σεβασμό της Δημοκρατίας του Κράτους Δικαίου καθώς ο διάλογος αυτών των θεμάτων αποτελεί «αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας».

Η κα Μέρκελ, πριν ξεκινήσει η Σύνοδος σε συνεδρίαση του Γερμανικού Κοινοβουλίου, είχε θελήσει να «ξεπλύνει» την Τουρκία.

Εξάλλου ο κ. Ερντογάν λίγα εικοσιτετράωρα πριν τη Σύνοδο Κορυφής είχε φροντίσει να επικοινωνήσει με την Α. Μέρκελ και τον πρωθυπουργό της Ιταλίας ζητώντας στήριξη των τουρκικών θέσεων και «συγκεκριμένα βήματα» (σ.σ. «δώρα») από την ΕΕ.

Η Γερμανίδα καγκελάριος το μόνο που δεν θα ήθελε λίγους μήνες πριν από τις κρίσιμες εκλογές όπου ήδη τo CDU αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και κάμψη των ποσοστών του, μια νέα προσφυγική κρίση ή ένα μέτωπο με τους τουρκικής καταγωγής ψηφοφόρους. Έτσι βεβαίως απλώς θυσιάζει την υστεροφημία της, μια και η ισχυρότερη ευρωπαϊκή χώρα δείχνει εκβιαζόμενη και απειλούμενη από τον Τ. Ερντογάν.

Η Γερμανίδα καγκελάριος έσπευσε να χαιρετίσει τα βήματα της Τουρκίας για αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο και να εκφράσει την υποστήριξη της στις συνομιλίες για το μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και για το Κυπριακό. «Στο τελευταίο Συμβούλιο συμφωνήσαμε ότι εάν η Τουρκία συμβάλει στην αποκλιμάκωση θα προσφέραμε περαιτέρω επιλογές για την ενίσχυση της συνεργασίας …».

Η κα Μέρκελ είπε στους βουλευτές ότι είναι αναγκαία η ενίσχυση του διάλογου και της συνεργασίας με την Τουρκία «παρά τις πολιτικές διαφορές τόσο σε διάφορα διεθνή ζητήματα όσο και στα εσωτερικά θέματα»

Πάντως γενικά απουσιάζουν οι αναφορές τόσο στο casus belli όσο και στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων κάτι που θα επιθυμούσε η Αθήνα.

Από την ΕΕ χρησιμοποιείται η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλαδή η διακοπή της πρωτοφανούς πρόκλησης και επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας, για να θεωρηθεί ότι πλέον είναι λευκό χαρτί το «μητρώο» της έναντι της Ελλάδας.

Όμως η αποστολή του Oruc Reis είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία. Ο πυρήνας της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς την οποία οφείλει να αντιμετωπίσει η ΕΕ είναι ο αναθεωρητισμός, ο μη σεβασμός των διεθνών συνθηκών, το casus belli, οι γκρίζες ζώνες, το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και σε ό,τι αφορά στην Κύπρο είναι η συνεχιζόμενη κατοχή εδάφους ενός κράτους-μέλους.

Δεν αρκεί η απόσυρση των ερευνητικών που παράνομα έστειλε στην ελληνική υφαλοκρηπιδα και στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε η έναρξη των άτυπων διερευνητικών επαφών και της άτυπης Πενταμερούς για το Kυπριακό για να πάρει συγχωροχάρτι και να απαιτεί και ανταλλάγματα μάλιστα τα οποία σπεύδουν ορισμένοι Ευρωπαίοι να προσφέρουν με γενναιοδωρία.

Νίκος Μελέτης
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση