Τα σενάρια για το μέλλον της σχέσης Κατάρ - Τουρκίας

Μετά την επίτευξη συμφωνίας για την αποκατάσταση των σχέσεων ανάμεσα στο Κατάρ και τις υπόλοιπες χώρες του Κόλπου με πρώτες τις Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ένα από τα πρώτα ερωτήματα που προέκυψαν ήταν το κατά πόσον θα επηρεαστεί η συμμαχία της Ντόχα με την Άγκυρα.

Ως γνωστόν, η Τουρκία και το Κατάρ υποστήριξαν την Αραβική Άνοιξη θεωρώντας ότι έτσι θα υπονόμευαν τις μοναρχίες στις χώρες του Κόλπου και αυταρχικά καθεστώτα στην Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, διευρύνοντας έτσι την δική τους επιρροή. Σύμμαχος της Τουρκίας και του Κατάρ αναδείχθηκε το κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων -ανάθεμα για τους μονάρχες του Κόλπου-, το οποίο μάλιστα μέσω του Μόρσι κατόρθωσε να πάρει την εξουσία στην Αίγυπτο πριν ανατραπεί από τον Στρατηγό Αλ Σίσι.

Έτσι λοιπόν, η στήριξη στην Αραβική Άνοιξη και η άρνηση του Κατάρ να πάρει αποστάσεις από το Ιράν, οδήγησε στο εμπάργκο του 2017. Τότε, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και η Αίγυπτος ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, οδηγώντας το σε πλήρη απομόνωση.

Η μοναδική χώρα που έσπευσε να στηρίξει έμπρακτα το Κατάρ ήταν η Τουρκία, κάτι που η Ντόχα δεν ξέχασε, ανταποδίδοντας με πολλούς τρόπους τα επόμενα χρόνια.

Πιο χαρακτηριστική απόδειξη αυτού είναι ίσως η ανακοίνωση του Μαΐου του 2020, οπότε το Κατάρ επέκτεινε τη συμφωνία για συναλλαγματικό swap με την Τουρκία στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια, δίνοντας μια κρίσιμη ανάσα την ώρα που η Άγκυρα έβλεπε τα συναλλαγματικά αποθέματα να μειώνονται σημαντικά.

Με φόντο τα παραπάνω, τα σενάρια για το μέλλον της σχέσης της Τουρκίας με το Κατάρ και τα υπόλοιπα αραβικά κράτη δίνουν και παίρνουν.

Ένα εξ αυτών, φέρει την Τουρκία να απομονώνεται σταδιακά από τα κράτη του Κόλπου. Το αραβικό κουαρτέτο ελπίζει ότι η αποκατάσταση των σχέσεων με το Κατάρ θα συμβάλει στο να απομονωθεί η Τουρκία. Σε αυτή την κατεύθυνση, χαρακτηριστική ήταν η πρόσφατη δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΑΕ, Ανουάρ Γκαργκάς ο οποίος είπε «για πόσο καιρό θα ανεχόμαστε την τουρκική παρουσία στον Κόλπο. Υπάρχουν ζητήματα όπως αυτό που θα πρέπει να τα δούμε». Από την άλλη πλευρά, οι αξιωματούχοι της Ντόχα δηλώνουν ότι οι σχέσεις με την Τουρκία δεν θα αλλάξουν.

Το έτερο σενάριο φέρει το Κατάρ να παίζει ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Τουρκία, ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία. Αναλυτές τονίζουν ότι οι διαφορές της Τουρκίας με τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ δεν ξεκίνησαν με τον αποκλεισμό του Κατάρ και δεν θα τελειώσουν με την άρση του. Σε αυτή τη περίπτωση, το τίμημα για την Άγκυρα θα μπορούσε να είναι να μετριάσει την επεκτατική της πολιτική σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο και να δείξει αυτοσυγκράτηση στη Λιβύη, τη Συρία και το Ιράκ.

Σε κάθε περίπτωση, σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις θα παίξουν και εξωτερικοί παράγοντες όπως η νέα αμερικανική κυβέρνηση και το Ισραήλ οι οποίοι δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν...

Γιάννης Μαντζίκος
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση