Χθες το βράδυ, ο Εμανουέλ Μακρόν θύμωσε με την Τουρκία, κατηγορώντας την ότι διεξάγει ένα "επικίνδυνο παιχνίδι στη Λιβύη". Στη Λιβύη, όπου συνεχίζεται εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, του Φαγέζ αλ-Σάρατζ, με την υποστήριξη της Τουρκίας, και του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, υπό τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, με τη στήριξη της Ρωσίας. Αλλά το Παρίσι, που δίνει μαθήματα για τη Λιβύη, ίσως δεν θα έπρεπε.
Παίζει η Τουρκία ένα επικίνδυνο παιχνίδι στη Λιβύη; Η απάντηση είναι ναι.
Πρώτον από νομική άποψη: όπως σημειώνει ο Εμανουέλ Μακρόν, η Τουρκία παραβιάζει, σε πλήρη συμφωνία όλων των απόψεων, το εμπάργκο όπλων σε μαχητές στη χώρα. Αποστέλλοντας εμφανώς στην κυβέρνηση Σάρατζ, στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, συστήματα επικοινωνίας και μπλοκαρίσματος επικοινωνίας, και ειδικά drone, το Bayraktar και τo Anka που γέρνουν την πλάστιγγα του πολέμου.
Στη συνέχεια, η Τουρκία διατρέχει τον κίνδυνο η "πυρκαγιά" που καίει στη Λιβύη να εξαπλωθεί στην περιφέρεια. Θέλοντας να κυνηγήσει τα όνειρα για το μεγαλείο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τη νοσταλγία του γι' αυτήν και την αδιαμφισβήτητη υποστήριξή του προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο, που υποστηρίζουν τον στρατάρχη Χαφτάρ. Το Κάιρο εξαπολύει ακόμη και την απειλή του πολέμου. Η μικρή Τυνησία, γείτονας της Λιβύης, έχει δίκιο να φοβάται.
Τέλος, αυτή η παρέμβαση αυξάνει τους κινδύνους μιας "συριοποίησης": πλήρης κατάρρευση της χώρας, ισλαμιστική τρομοκρατία, κρίση μετανάστευσης. Σε όλα αυτά ας προστεθούν οι επιβεβαιωμένα παρόντες αντικαθεστωτικοί της Συρίας, που πληρώνονται από το καθεστώς του Ερντογάν, όπως η ταξιαρχία Al Mutasim ή η Sultan Murad. Όλα αυτά είναι επικίνδυνα όχι μόνο στα λόγια.
Το χάος που εξαπέλυσε η Γαλλία
Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το σχόλιο δεν είναι σωστό όταν βγαίνει από το στόμα της Γαλλίας. Γιατί; Ας ξεκινήσουμε με το διεθνές δίκαιο. Εάν υπάρχει ένας που πρέπει να παραμείνει σιωπηλός σχετικά με τον νόμο στη Λιβύη, είναι το Παρίσι.
Πρώτον αξίζει απλά να θυμηθούμε ότι το "προπατορικό αμάρτημα" στη Λιβύη είναι γαλλικό. Ήταν το Παρίσι, σε αυτή την περίπτωση ο Νικόλας Σαρκοζί, το 2011, που ξεκίνησε το Λιβυκό χάος, πηγαίνοντας πολύ πέρα από το ψήφισμα του ΟΗΕ για το θέμα. Με στρατιωτική επέμβαση που στόχευσε στην εκκαθάριση του Μοαμάρ Καντάφι, χωρίς να έχει προετοιμάσει το έδαφος για το πιθανό αποτέλεσμα.
Δεύτερον και πιο πρόσφατο, το Παρίσι πρέπει επίσης να είναι σιωπηλό σχετικά με την παραβίαση του εμπάργκο όπλων. Δεδομένου ότι πολλές ενδείξεις μαρτυρούν τη γαλλική στρατιωτική βοήθεια στον στρατάρχη Χαφτάρ: ο θάνατος στη Βεγγάζη τριών μελών των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών, το 2016 και η ανακάλυψη επί τόπου αμερικανικών πυραύλων, που πωλούνταν αποκλειστικά από το Παρίσι.
Τρίτον και τελευταίον, η γαλλική διπλωματική υποστήριξη την οποία μόλις και μετά βίας προσπάθησε να αποκρύψει ο Χαφτάρ τα τελευταία χρόνια, εγείρει ερωτήματα. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση που αναγνωρίζεται ως νόμιμη από τον ΟΗΕ, είναι η άλλη, η κυβέρνηση Σάρατζ, αυτή που υποστηρίζεται από τους Τούρκους. Έτσι, για αυτόν τον λόγο, η Άγκυρα φαίνεται πιο νόμιμη από το Παρίσι. Και ειρωνικά μπορεί να πει:
"Είναι μάλλον η Γαλλία που παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι στη Λιβύη", όπως και είπε.
Αμφίβολοι σύμμαχοι
Κάποιος μπορεί να αντιπαραβάλει ότι ο νόμος είναι κάτι δευτερεύον και ότι στην πολιτική, μετράνε μόνο τα αποτελέσματα, όπως έμμεσα κινείται και πράττει η Τουρκία. Ας το δεχτούμε. Η Γαλλία σε αυτόν τον τομέα (των αποτελεσμάτων) δεν έχει να επιδείξει τίποτα. Στο γήπεδο, "πόνταρε" σε λάθος άλογο. Στοιχημάτισε στον Χαφτάρ επειδή ήθελε έναν ισχυρό άνδρα στην Τρίπολη, μπροστά στις απειλές για τζιχάντ από το Σαχέλ και πιο συγκεκριμένα, τη Νιγηρία, τον Νίγηρα, το Τσαντ και το Μάλι. Το Παρίσι δεν έκανε σωστό υπολογισμό.
Επιπλέον, η Γαλλία έχει μπλέξει με αμφίβολους εταίρους, τους υποστηρικτές του Χαφτάρ: Ίσως με τα Εμιράτα να μπορεί να υπάρξει συνεννόηση. Όμως οι Ρώσοι μισθοφόροι της Wagner και ο στρατάρχης αλ-Σίσι στην Αίγυπτο, δεν θεωρούνται και υποδείγματα αρετής. Δεν είναι επουδενί κοντά η μέρα που ένας τέτοιος συνασπισμός θα φέρει μια δημοκρατική αλλαγή στη Λιβύη, ή σε οποιαδήποτε χώρα.
H Ευρώπη παραμένει "μια παραφωνία" στο θέμα της Λιβύης, καθώς άλλοι δεν εκφράζουν άποψη, άλλοι όπως η Γαλλία στήριξαν τον Χαφτάρ και άλλοι όπως η Ιταλία στάθηκαν εναντίον του Χαφτάρ.
Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία και η Ρωσία κινούν τώρα τα νήματα στη Λιβύη. Όπως και στη Συρία, η Ευρώπη βρίσκεται απ' έξω, με κίνδυνο να χάσει ακόμη και τους οικονομικούς της στόχους, στα πετρελαϊκά πεδία της ερήμου ή στα πολυπόθητα πεδία φυσικού αερίου στη Μεσόγειο.
Εν ολίγοις, μέχρι στιγμής, αυτή η Λιβυκή πολιτική της Γαλλίας είναι κάθε άλλο παρά θρίαμβος. Δεν υπάρχει λόγος να είναι κάποιος περήφανος γι' αυτό. Η Ευρώπη για άλλη μια φορά αργεί και ο κίνδυνος να ενδυναμωθούν κι άλλο ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι κάτι παραπάνω από σίγουρος.
Πέτρος Κράνιας
Capital
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...