Η υπόθεση της τουρκικής Halkbank και τα αναπάντητα ερωτήματα

Του Γιάννη Μαντζίκου

Η υπόθεση της τουρκικής τράπεζας Halkbank που λαμβάνει χώρα στις ΗΠΑ έχει εξελιχθεί σε ένα μακρόσυρτο σήριαλ με πολλά επεισόδια που προκαλεί και ερωτήματα δεδομένης της επιμονής του Ερντογάν να σταματήσουν οι διώξεις

Αυτό άλλωστε περιλαμβάνεται και στο βιβλίο του πρώην συμβούλου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον, το οποίο έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα New York Times και στο οποίο αναφέρεται ότι ο Ερντογάν τηλεφώνησε κάποια στιγμή στον Τραμπ έχοντας ένα ασυνήθιστο αίτημα. Τον ρώτησε εάν θα μπορούσε να παρέμβει ώστε να σταματήσει μια έρευνα για την Halkbank, μια από τις μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες της Τουρκίας, η οποία βρισκόταν υπό έλεγχο από τις αμερικανικές αρχές για πιθανή παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν.

Και ενώ οι αμερικανικές αρχές ερευνούν ενδελεχώς την υπόθεση προ ημερών, Ομοσπονδιακό εφετείο των ΗΠΑ εξέδωσε προσωρινή διαταγή ασφαλιστικών μέτρων με την οποία παύει η δίωξη της τουρκικής τράπεζας, τουλάχιστον μέχρι οι δικαστές να αξιολογήσουν «άλλα αιτήματα» που έχει υποβάλλει.

Προηγουμένως η Halkbank είχε επιδιώξει την απόρριψη της υπόθεσης, αρνούμενη να δηλώσει αν είναι ένοχη ή αθώα, ωστόσο το αίτημά της απορρίφθηκε. Έτσι η τράπεζα προχώρησε σε έφεση και τώρα το τριμελές δευτεροβάθμιο εφετείο θα κληθεί να αποφασίσει σύντομα για την τύχη της.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί αντιδράσεις. Ο Γερουσιαστής Ρρ. Γουάιντεν με επιστολή του κατηγορεί τον Ντόναλντ Τραμπ ότι παρενέβη υποστηρίζοντας πως «Οι αναφορές δείχνουν ότι ο Πρόεδρος Τραμπ υποσχέθηκε στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα χρησιμοποιήσει την εξουσία του για να σταματήσει τυχόν περαιτέρω ενέργειες κατά της τράπεζας και έτσι ο Αμερικανός πρόεδρος ανέθεσε στον Υπουργό Δικαιοσύνης Ουίλιαμ Μπαρ και τον υπουργό Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν να παρέμβουν στο θέμα».


Η υπόθεση Halkbank

Η υπόθεση ξέσπασε το 2017, όταν οι αμερικανικές αρχές συνέλαβαν τον Μεχμέτ Ατιλα τότε υψηλόβαθμο στέλεχος της τράπεζας με την κατηγορία ότι συνωμότησε με τον τουρκοϊρανό έμπορο χρυσού Ρεζά Ζαράμπ (που ήδη είχε συλληφθεί) ώστε να παρακάμψουν τις κυρώσεις.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Ζαράμπ– έγινε μάρτυρας κατηγορίας εναντίον του Ατίλα, (έπειτα από συμφωνία που σύναψε με τους Αμερικανούς εισαγγελείς) και αποκάλυψε ότι από τον Μάρτιο 2012 έως τον Μάρτιο 2013 δωροδόκησε με περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ τον πρώην υπουργό Οικονομίας της Τουρκίας, Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν.

Αυτό του επέτρεψε να επιβληθεί ως ο βασικός ενδιάμεσος σ' ένα περίπλοκο αλλά κερδοφόρο περιφερειακό λαθρεμπόριο που επέτρεπε στο Ιράν, μέσω της δημόσιας τουρκικής τράπεζας Halkbank, να διοχετεύει στο διεθνές τραπεζικό κύκλωμα δισεκατομμύρια ευρώ από εισπράξεις για υδρογονάνθρακες, παρά τις αμερικανικές κυρώσεις οποίες απαγόρευαν το εμπόριο με την Τεχεράνη.

Ο Ερντογάν, τον οποίο ο Ζαραμπ ενέπλεξε στην υπόθεση, είχε απορρίψει τη δίωξη ως μια διαδικασία με πολιτικά κίνητρα που έχει σκοπό την υπονόμευση της κυβέρνησής του, κατηγορώντας ευθέως τις ΗΠΑ. Παράλληλα ζητούσε την άμεση παράδοση τόσο του Ατιλα όσο και του Ζαραμπ.

Εν τέλει, ο τελευταίος, μετά την κατάθεσή του τέθηκε σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων, ενώ ο Μεμέτ Χακάν Ατίλα, απελευθερώθηκε και τέθηκε επικεφαλής του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης.

Οι Αμερικανοί νομοθέτες άρχισαν παράλληλα να μελετούν ενδελεχώς την υπόθεση, αφού ένας από τους δικηγόρους του Ζαραμπ ήταν ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης και δικηγόρος του Τραμπ, Ρούντι Τζουλιάνι.

Τον Οκτώβριο του 2019, το Δικαστήριο της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης απήγγειλε κατηγορίες για απάτη, και νομιμοποίηση εσόδων που προήλθαν από την παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων εναντίον του Ιράν. Αποφασίστηκε το πρόστιμο να διπλασιάζεται σε εβδομαδιαία βάση.

H υπόθεση Halkbank παρά την τελευταία εξέλιξη δείχνει να έχει πολλά κεφάλαια ακόμη ανοιχτά.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση