Το «γιαταγάνι» του Ερντογάν έχει δύο κόψεις – στρατό και οικονομία

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Τα παραδοσιακά γιαταγάνια έχουν μία κόψη – αυτό που έχει στη ζώνη του ο «σουλτάνος» Ταγίπ Ερντογάν, όμως, διαθέτει δύο: Τον στρατό και την οικονομία. Δεν διστάζει, μάλιστα, να τις χρησιμοποιεί αμφότερες, πότε για να πληγώνει τους «εχθρούς» της Τουρκίας και πότε για να τρομάζει τους φίλους και τους συμμάχους της.

Για τον στρατό δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Εκτός από το γεγονός ότι ο Ερντογάν τον χρησιμοποιεί κάθε φορά που του χρειάζεται για να ικανοποιήσει τις επιδιώξεις και τις φιλοδοξίες του, χωρίς να το πολυσκεφτεί και γράφοντας τις εντός και εκτός συνόρων αντιδράσεις στα παλαιότερα των υποδημάτων του, στα 18 χρόνια της διακυβέρνησής του έχει φροντίσει να αναπτύξει μια ισχυρή πολεμική βιομηχανία, που καλύπτει ένα ολοένα μεγαλύτερο μέρος των αναγκών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.

Για την οικονομία, όμως, χρειάζεται να διευκρινίσουμε ορισμένα πράγματα. Κυρίως επειδή έχουν γραφεί και ακουστεί πολλά – ειδικά μετά την πρόσφατη μίνι ύφεση που βίωσε – αναφορικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, καθώς και για το πόσο ετοιμόρροπη είναι.


Χρέος και ισοζύγιο

Παρατήρηση πρώτη, λοιπόν: Αν και είναι γεγονός ότι το «θαύμα» που έχει συντελεστεί και είχε ως αποτέλεσμα τον υπερτριπλασιασμό του (ονομαστικού) ΑΕΠ της Τουρκίας στηρίχτηκε, σε μεγάλο βαθμό, στο άφθονο φθηνό χρήμα που κυκλοφορούσε στις διεθνείς αγορές και τις ξένες επενδύσεις, δεν είναι απολύτως αληθής η διαπίστωση ότι η οικονομία της γειτονικής χώρας στηρίζεται σε πήλινα πόδια.

Αξίζει να σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το συνολικό χρέος της Τουρκίας, κρατικό και ιδιωτικό, φτάνει στο 144% του ΑΕΠ της, κάτι που σημαίνει ότι είναι σαφώς χαμηλότερο τόσο σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (κάπου 320%) όσο και, κυρίως, με το αντίστοιχο των ανεπτυγμένων οικονομιών (ΗΠΑ, ευρωζώνης, Ηνωμένου Βασιλείου και Ιαπωνίας). Παράλληλα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που θεωρούνταν ως η αχίλλειος πτέρνα της Τουρκίας και το 2018 έφτασε στο 3,5% του ΑΕΠ, πέρυσι έκλεισε με πλεόνασμα, για πρώτη φορά μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Παρατήρηση δεύτερη: Παρά τις παραπάνω διαπιστώσεις, η τουρκική οικονομία εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στην κατηγορία των αναπτυσσόμενων και παραμένει ευάλωτη απέναντι σε διεθνείς αναταράξεις. Ωστόσο, ο ασφυκτικός πολιτικός έλεγχος που έχει επιβάλει ο Ερντογάν στην κεντρική τράπεζα και τη διοίκησή της τον διευκολύνει να αντιμετωπίσει τις όποιες κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης παρουσιαστούν, ευθυγραμμίζοντας πλήρως την νομισματική πολιτική με τις γενικότερες επιδιώξεις και κατευθύνσεις του.

Υπηρεσίες και μεταποίηση

Παρατήρηση τρίτη: Οι σχετικά καλοί δείκτες δεν είναι ουρανοκατέβατοι ούτε ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του ικανοποιούνται με αυτούς. Έτσι, φροντίζουν να ενισχύσουν περαιτέρω όλους τους κλάδους της οικονομίας, τόσο δηλαδή τις υπηρεσίες όσο και τη μεταποίηση.

Για του λόγου το αληθές, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατηγικής και Προϋπολογισμού της Τουρκίας, η χώρα θεωρεί ρεαλιστικό τον στόχο – και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να τον πιάσει – να υποδεχθεί το 2023 περισσότερους από 75 εκατομμύρια ξένους τουρίστες, που θα αποφέρουν έσοδα της τάξης των 65 δισ. δολαρίων. Σημειώνεται, προκειμένου να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, ότι πέρυσι επισκέφθηκαν την Τουρκία κάπου 45 εκατομμύρια τουρίστες, αριθμός που αντιπροσωπεύει μια αύξηση της τάξης του 14,5% σε σύγκριση με το 2019 – ενώ τα έσοδα παρουσιάζονται αυξημένα κατά πάνω από 20%.

Σε επίπεδο μεταποίησης, την ίδια στιγμή, αναπτύσσεται επίσης έντονη δραστηριότητα, με βάση (όπως όλα δείχνουν) συγκεκριμένο σχεδιασμό. Έτσι, ανάμεσα στα άλλα, τον Μάιο αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία της η πρώτη πλήρως εγχώρια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, που θα έχει δυναμικότητα 175.000 μονάδων μόλις ολοκληρωθεί. Είναι δε προφανές ότι θα στοχεύσει τόσο την κάλυψη των εσωτερικών αναγκών όσο και τις διεθνείς αγορές, ειδικά τις ασιατικές, ποντάροντας στην σαφώς πιο εκλυστική τιμή σε σύγκριση με τα δυτικά και ιαπωνικά μοντέλα.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση