Η «πειρατική» πολιτική Ερντογάν και το αδιέξοδο στην Ανατ. Μεσόγειο

Του Νίκου Μελέτη

Σε σημείο μηδέν βρίσκεται το φιλόδοξο και πολυέξοδο σχέδιο του Ταγίπ Ερντογάν να ανατρέψει αυτά που θεωρεί ως Κυπριακά τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο και να κερδίσει ρόλο στην διαχείριση των φυσικών πόρων θαλάσσιων ζωνών, τις οποίες η Τουρκία κατά παράβαση των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας και του Διεθνούς Δικαίου διεκδικεί.

Σχεδόν δέκα χρόνια πριν και ενώ η Κύπρος έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές κινήσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ της με Αίγυπτο και Ισραήλ, η Τουρκία αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να κινηθεί άμεσα προκειμένου να μην βρεθεί εκτός ενεργειακού παιγνιδιού στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όταν το Σχέδιο Ανάν που θα της εξασφάλιζε ρόλο μέσω των Τουρκοκυπρίων απέτυχε, κινήθηκε αρχικά επιδιώκοντας να εκφοβίσει τις ξένες εταιρίες και αφού ούτε αυτή η προσπάθεια ευδοκίμησε άρχισε να κτίζει τον δικό της στόλο ερευνητικών σκαφών και γεωτρύπανων ώστε χωρίς εξαρτήσεις από ξένες χώρες και εταιρίες να επιχειρήσει να επιβάλει δικά της τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όμως έχοντας ξεκινήσει ήδη από το 2014 τις παράνομες έρευνες με το Barbaros εντός της κυπριακής ΑΟΖ και έχοντας δαπανήσει περισσότερα από 1 δις δολάρια για την αγορά σκαφών και δεκάδες εκατομμύρια για να χρηματοδοτήσει τις έρευνες και τις απόπειρες γεωτρήσεων ο απολογισμός, εάν κάνει σήμερα «ταμείο» ο κ. Ερντογάν, μάλλον είναι απογοητευτικός.


Η Τουρκία ήδη από το 1974 δεν αναγνωρίζει καν την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν αναγνωρίζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της σε θαλάσσιες ζώνες όχι μόνο επειδή αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά επειδή προβάλει την μονομερή και αυθαίρετη ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου ότι τα νησιά δεν έχουν παρά μόνον χωρικά ύδατα (δηλαδή καμία θαλάσσια ζώνη πέραν των 12 ν.μ. που είναι το απώτατο όριο χωρικών υδάτων).

Η αποστολή ερευνητικών σκαφών στην Κύπρο και δυο πλωτών γεωτρύπανων από την Τουρκία είναι προφανές ότι μέχρι στιγμής δεν έχει επιτύχει τίποτε περισσότερο από την επαναβεβαίωση και επικαιροποίηση της ήδη γνωστής αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ίδιας της υπόστασης της. Βεβαίως αυτό γίνεται με έμπρακτο τρόπο (που έχει γίνει και στο παρελθόν) αλλά με συστηματικότητα η οποία δημιουργεί προβλήματα φυσικά αλλά δεν είναι κίνηση που ανατρέπει τα δεδομένα.

Με το Fatih η Τουρκία αμφισβητεί την κυπριακή υφαλοκρηπίδα καθώς στο σημείο που επιχειρεί την παράνομη γεώτρηση -που παρατάθηκε μέχρι τουλάχιστον την 1η Νοεμβρίου- είναι μεν κυπριακή υφαλοκρηπίδα (η Λευκωσία μάλιστα κατέθεσε και στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της στο σημείο εκείνο) αλλά δεν υπάρχει οριοθετημένη ΑΟΖ.

Με το Yavuz η Τουρκία θέλησε να αμφισβητήσει τα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας ,σε περιοχή όμως που δεν ασκεί προσωρινά την κυριαρχία της ,λόγω της τουρκικής κατοχής.

Με το Barbaros η Τουρκία αμφισβητεί την οριοθετημένη ΑΟΖ (με διμερείς συμφωνίες της Κύπρου με Αίγυπτο και Ισραήλ) καθώς και αδειοδοτημένα σε ξένες πετρελαϊκές εταιρίες Οικόπεδα.

Η πρόκληση στην οποία ακόμη δεν έχει προχωρήσει η Τουρκία προκειμένου να συμπληρωθεί όλη η «βεντάλια» ,είναι η αποστολή γεωτρύπανου εντός είτε οριοθετημένου Οικοπέδου στην Κυπριακή ΑΟΖ είτε εντός των χωρικών υδάτων σε περιοχή που ασκεί κανονικά την κυριαρχία της η Κυπριακής Δημοκρατία. Μια τέτοια κίνηση θα συνιστά σοβαρότατη κλιμάκωση που ίσως υποχρεώσει την Κυπριακή Δημοκρατία να κινηθεί πλέον και στην κατεύθυνση του ΣΑ του ΟΗΕ.

Πέραν των σοβαρών προβλημάτων που προκαλεί αυτή η συστηματική προσπάθεια της Τουρκίας ,καθώς εμφανίζει την Κυπριακή Δημοκρατία να παρακολουθεί ,χωρίς να μπορεί να εμποδίσει την συστηματική παραβίαση και αμφισβήτηση κυριαρχικών αρμοδιοτήτων και δικαιωμάτων της, είναι σαφές ότι δεν είναι εύκολο να δημιουργηθούν συνθήκες νομιμοποίησης των τετελεσμένων που ίσως επιδιώκει η Τουρκία. Και η ευθύνη πλέον θα αφορά τους χειρισμούς του κ. Αναστασιάδη στο πλαίσιο της επανάληψης των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Αν ο κ. Ερντογάν επεδίωκε με το ενεργειακό πρόγραμμα του να εξασφαλίσει ερήμην των άλλων χωρών της περιοχής απευθείας πρόσβαση σε κοιτάσματα φυσικού αερίου , είναι προφανές ότι με τα προβλήματα που έχουν αντιμετωπίσει τα δυο γεωτρύπανα( το Fatih παραμένει στο σημείο μάλλον για επικοινωνιακούς λόγους, ενώ και το Yavuz δυσκολεύεται να πραγματοποιήσει κανονικη γεώτρηση και στο βάθος που θα μπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη φυσικού αερίου) η προσπάθεια αυτή είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

Ακόμη κι αν στις παράνομες γεωτρήσεις που πραγματοποιεί η Τουρκία εντοπισθεί κοίτασμα μικρό η και μεσαίο ακόμη, ούτε την υποδομή διαθέτει η Τουρκία ούτε θα είναι οικονομικά βιώσιμη η επιχείρηση έναρξης γεωτρήσεων και εξόρυξης και μεταφοράς στην τουρκική ακτή ή στα Κατεχόμενα…

Στην Κύπρο και για να διαφυλάξει το κύρος της χώρας και το δικό του και για να συνεχισθεί η τόνωση του εθνικού φρονήματος ,με την ελπίδα ότι όπως έκανε με το Barbaros το 2014, θα διαμορφώσει εκβιαστικά ευνοϊκό για τις επιδιώξεις του πλαίσιο συνομιλιών για το Κυπριακό, ο Τ. Ερντογάν θα συνεχίσει να διατηρεί έστω και με κόστος τα τουρκικά σκάφη στις κυπριακές θαλάσσιες ζώνες...

Παρά τα σενάρια που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα για το ενδεχόμενο ο Τ. Ερντογάν να στείλει το Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα ,νότια του Καστελόριζου ,μια τέτοια κίνηση δεν έχει να προσφέρει κανένα χειροπιαστό όφελος στον Τούρκο ηγέτη. Ολόκληρη η περιοχή αυτή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι ουσιαστικά «ουδετεροποιημένη» η Αθήνα δεν έχει προχωρήσεις ούτε έχει εκφράσει πρόθεση να προβεί σε έρευνες η ακόμη περισσότερο σε αδειοδοτήσεις Οικοπέδων στην συγκεκριμένη περιοχή και έτσι οποιαδήποτε τουρκική κίνηση θα αποτελεί μονομερή επιθετική ενέργεια . Μια επιθετική ενέργεια που είναι σαφές ότι θα προκαλέσει ,όπως επανειλημμένα έχει δηλωθεί και από την προηγούμενη και την νέα ελληνική κυβέρνηση, δυναμική αντίδραση με σοβαρές συνέπειες και για την Τουρκία.

Αλλά και μια σοβαρή κρίση με την Ελλάδα και μάλιστα εάν προκληθεί με απροκάλυπτο τρόπο νότια από το ελληνικό νησί και ενώ η Ελλάδα έχει αποφύγει μονομερείς ενέργειες απλώς θα στρέψει το ενδιαφέρον του διεθνούς παράγοντα στα ελληνοτουρκικά με τρόπο που κάθε άλλο παρά θα ευνοεί τις τουρκικές θέσεις. Γιατί ακόμη κι αν στην φάση απεμπλοκής και αποκλιμάκωσης υπάρξουν μεσολαβητικές παρεμβάσεις δεν θα μπορούν να οδηγήσουν σε τίποτε περισσότερο από μια αναβίωση των διερευνητικών επαφών οι οποίες δεν έχουν ευδοκιμήσει εδώ και σχεδόν 17 χρόνια λόγω ακριβώς των μαξιμαλιστικών διεκδικήσεων της Τουρκίας.

Η πρόκληση μιας τέτοιας διάστασης κρίσης όμως στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τις επιδιώξεις της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και η Κύπρος θα αποκτήσει ακόμη περισσότερα επιχειρήματα για να πείσει για τον παραλογισμό της Τουρκίας…

Ο Τ. Ερντογάν δεν έχει λόγο να κατευθύνει το Ερευνητικό σκάφος στο Καστελόριζο ,εκτός εάν έχει αποφασίσει ότι θα οδηγήσει την περιοχή σε γενική αποσταθεροποίηση και ο ίδιος θα κουνήσει οριστικά το μαντίλι στην Δύση, ρισκάροντας σοβαρές απώλειες ,ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο μετά από εκείνο της Συρίας και της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με όλες τις περιφερειακές δυνάμεις να βρίσκονται απέναντι του...

Μέχρι να αποφασίσει το επόμενο βήμα θα συνεχισθούν οι «τρύπες στο νερό» της Ανατολικής Μεσογείου

Παρά τα σενάρια που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα για το ενδεχόμενο ο Τ. Ερντογάν να στείλει το Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα ,νότια του Καστελόριζου ,μια τέτοια κίνηση δεν έχει να προσφέρει κανένα χειροπιαστό όφελος στον Τούρκο ηγέτη. Ολόκληρη η περιοχή αυτή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι ουσιαστικά «ουδετεροποιημένη» η Αθήνα δεν έχει προχωρήσεις ούτε έχει εκφράσει πρόθεση να προβεί σε έρευνες η ακόμη περισσότερο σε αδειοδοτήσεις Οικοπέδων στην συγκεκριμένη περιοχή και έτσι οποιαδήποτε τουρκική κίνηση θα αποτελεί μονομερή επιθετική ενέργεια. Μια επιθετική ενέργεια που είναι σαφές ότι θα προκαλέσει ,όπως επανειλημμένα έχει δηλωθεί και από την προηγούμενη και την νέα ελληνική κυβέρνηση, δυναμική αντίδραση με σοβαρές συνέπειες και για την Τουρκία.

Αλλά και μια σοβαρή κρίση με την Ελλάδα και μάλιστα εάν προκληθεί με απροκάλυπτο τρόπο νότια από το ελληνικό νησί και ενώ η Ελλάδα έχει αποφύγει μονομερείς ενέργειες απλώς θα στρέψει το ενδιαφέρον του διεθνούς παράγοντα στα ελληνοτουρκικά με τρόπο που κάθε άλλο παρά θα ευνοεί τις τουρκικές θέσεις. Γιατί ακόμη κι αν στην φάση απεμπλοκής και αποκλιμάκωσης υπάρξουν μεσολαβητικές παρεμβάσεις δεν θα μπορούν να οδηγήσουν σε τίποτε περισσότερο από μια αναβίωση των διερευνητικών επαφών οι οποίες δεν έχουν ευδοκιμήσει εδώ και σχεδόν 17 χρόνια λόγω ακριβώς των μαξιμαλιστικών διεκδικήσεων της Τουρκίας.

Η πρόκληση μιας τέτοιας διάστασης κρίσης όμως στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τις επιδιώξεις της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και η Κύπρος θα αποκτήσει ακόμη περισσότερα επιχειρήματα για να πείσει για τον παραλογισμό της Τουρκίας…

Ο Τ. Ερντογάν δεν έχει λόγο να κατευθύνει το Ερευνητικό σκάφος στο Καστελόριζο, εκτός εάν έχει αποφασίσει ότι θα οδηγήσει την περιοχή σε γενική αποσταθεροποίηση και ο ίδιος θα κουνήσει οριστικά το μαντίλι στην Δύση, ρισκάροντας σοβαρές απώλειες ,ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο μετά από εκείνο της Συρίας και της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με όλες τις περιφερειακές δυνάμεις να βρίσκονται απέναντι του...

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση