Έρχονται «εκπλήξεις» από Ε.Ε. και Ερντογάν

Η κατάσταση της υγείας του προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν είναι ακόμα άγνωστο αν θα επιτρέψει την πραγματοποίηση όλων των προγραμματισμένων επαφών Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, αλλά ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως οι Βρυξέλλες αναζητούν -μάλλον αγωνιωδώς- κάποια μορφή νέας σχέσης με τη γειτονική χώρα.

Το κύριο συμπέρασμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντ. Τουσκ και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Κ. Γιούνκερ, που βέβαια δεν διακρίνονται για την πολιτική διορατικότητά τους ή την οξεία αντίληψή τους για τις ιδιομορφίες των Βαλκανίων και της ευρύτερης ΝΑ Μεσογείου, είναι ότι οι ενταξιακές συνομιλίες με την Αγκυρα έχουν φτάσει σε αδιέξοδο. Κατά τη δική τους λογική, οι «28» πρέπει να στραφούν σε μια μορφή ειδικής σχέσης ή συνεταιρισμού ή στρατηγικής συνεργασίας με την Τουρκία, ώστε κάποια στιγμή να ωφεληθούν και οι δύο πλευρές.

Εκ πρώτης όψεως, οι ιδέες Τουσκ και Γιούνκερ ίσως φαίνονται ρεαλιστικές, αφού η Τουρκία ασφαλώς και δεν είναι μέρος της Ευρώπης, αλλά -ειδικά για τα ελληνικά συμφέροντα- μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές. Οπως κι αν «βαπτιστεί» η πιθανή νέα δομή σχέσεων, γρήγορα θα εκφυλιστεί και θα περιοριστεί στο πεδίο των οικονομικών και των εμπορικών ανταλλαγών με μεγάλα κέρδη για τα ισχυρά μέλη της Ε.Ε., αλλά χωρίς την παραμικρή δέσμευση της Αγκυρας για πολιτική καλών γειτονικών σχέσεων στο Αιγαίο και στην Κύπρο και σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.

Επιπλέον, καθώς το νέο πλαίσιο συνεργασίας Ε.Ε. - ΝΑΤΟ θα απαιτήσει εξωτερική βοήθεια για την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης, η Τουρκία θα θελήσει να συνεισφέρει, δήθεν ανιδιοτελώς, με ποικίλα στρατιωτικά και αεροναυτικά μέσα, προσπαθώντας να μιμηθεί το μοντέλο που θα υιοθετηθεί για τη Βρετανία μετά το Brexit. Επίσης, θα ήταν τραγελαφικό η Τουρκία να διολισθαίνει προς τον ισλαμισμό και να υπονομεύει τη σταθερότητα από τον άμεσο περίγυρό της μέχρι και την Αίγυπτο, αλλά η Ευρώπη να κάνει πως δεν βλέπει, να μην επιβάλλει πολιτικά κριτήρια και να ικανοποιείται από το εμπορικό κέρδος.

Κατά τις ίδιες διπλωματικές πηγές, απέναντι σε αυτές τις σκέψεις των Τουσκ και Γιούνκερ και άλλων αξιωματούχων της Ε.Ε., ίσως είναι ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν που θα κάνει την έκπληξη!

Αν δεν υπάρξει αλλαγή της τελευταίας στιγμής (όπως προχθές στη σύνοδο του ΟΣΕΠ με τη ματαίωση της διμερούς συνάντησης Παυλόπουλου και Ερντογάν), ο Τούρκος πρόεδρος θα αξιοποιήσει τη μεθαυριανή Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ώστε να συναντηθεί -στο περιθώριό της- με τους κ. Γιούνκερ και Τουσκ, με αίτημα τη συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας του. Ενώ μάλιστα μια τέτοια συνάντηση εργασίας προβλέπεται από τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας για το Μεταναστευτικό (Μάρτιος 2016), ο κ. Ερντογάν αναμένεται να την παρουσιάσει σαν πανηγυρική Σύνοδο Κορυφής, σαν επιβράβευση της στάσης του στην προσφυγική κρίση και στη Συρία, και σαν αφετηρία ανοίγματος νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων.

Αν τελικά ο πρόεδρος Ερντογάν επαναβεβαιώσει, την Παρασκευή, την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του, η ελληνική διπλωματία ίσως απαλλαγεί από το βάρος άμεσης απόκρουσης των ανώφελων πρωτοβουλιών Τουσκ και Γιούνκερ, αλλά οι κίνδυνοι δεν θα εκλείψουν. Ακολουθεί, στις 22 και τις 23 Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κατά το οποίο θα αξιολογηθεί η συμφωνία με την Αγκυρα για το Μεταναστευτικό, ως λειτουργούσα και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό, παρότι οι -σαφώς λιγότερες- εισροές στα ελληνικά νησιά συνεχίζονται, ενώ οι επανεισδοχές στην Τουρκία είναι ελάχιστες.

Ως αντίβαρο των εγκωμίων, υπάρχουν εισηγήσεις στην Ε.Ε. για την επιβολή στην Αγκυρα ρήτρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως και ιδέες στη νέα κυβέρνηση της Γαλλίας για ρήτρα συνδρομής στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αλλά η προώθησή τους θα καθυστερήσει.

Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Πηγή "Δημοκρατία"


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση