Τέλος εποχής για την Ευρώπη που ξέραμε

Είχαμε το -μάλλον δυσάρεστο- προνόμιο να προαναγγείλει κατ’ αποκλειστικότητα από τις 22 Φεβρουαρίου, στην παρούσα στήλη και με τίτλο «Γερμανικές ανατροπές σε Ελλάδα και Ευρώπη», την ιστορική επιλογή που ανακοινώθηκε δημόσια στην προχθεσινή Σύνοδο των Βερσαλιών για δρομολόγηση της Ε.Ε. των «πολλών ταχυτήτων».

Οι κύριες αποκαλύψεις μας, με βάση ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές, τόνιζαν ότι «το Βερολίνο προγραμματίζει ριζική ανατροπή βασικών δομών της Ε.Ε., με άμεσο αντίκτυπο στην Ελλάδα και σε άλλους αδύναμους εταίρους, έχοντας αφετηρία τη Σύνοδο της Ρώμης στις 25 Μαρτίου και με άγνωστο χρόνο και τρόπο ολοκλήρωσης». Υπογραμμιζόταν, επίσης, πως αρχική πρόθεση της Γερμανίας ήταν η απόδοση πανηγυρικού χαρακτήρα στη σύνοδο (για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Ε.Ε.), αλλά επιλέχθηκε «η ταχύτερη οδός αλλαγών, λαμβάνοντας υπόψη τη μεταναστευτική - προσφυγική κρίση, τα εντεινόμενα προβλήματα της ευρωζώνης, το σκληρό Brexit και τη νέα υπερατλαντική σχέση επί προεδρίας Τραμπ».

Η καταληκτική δε επισήμανση ήταν ότι «σύμφωνα με τη γερμανική ερμηνεία, δεν θα χρειαστεί επίσημη αναθεώρηση των συνθηκών της Ε.Ε., ενώ το Βερολίνο έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου και παρόμοια στήριξη ίσως προκύψει από τη σύνοδο που συγκαλεί στις Βερσαλίες στις 6 Μαρτίου ο απερχόμενος πρόεδρος Φρ. Ολάντ με τη συμμετοχή της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας».

Επιγραμματικά, είμαστε ενώπιον της «νέας» Ε.Ε. διαφορετικών ταχυτήτων, στην οποία δεν θα συμμετέχουν όλοι κάθε φορά σε όλα τα βήματα της ενοποίησης. Αλλες χώρες θα είναι στην πρώτη ταχύτητα του ευρώ, άλλες στη δεύτερη και άλλες σε τρίτη ή τέταρτη. Οπως και άλλα μέλη θα έχουν μεγαλύτερες ευθύνες για την κοινή ασφάλεια και άλλες μικρότερες ή το αντίστροφο σε τομείς όπως η ενέργεια και η βιομηχανία.

Η συγκλονιστική αλλαγή είναι αμφίβολο αν έχει γίνει αντιληπτή από την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι με την ευκαιρία της συνόδου της 25ης Μαρτίου θα ακουστούν πάλι τα αφελή και παραπλανητικά συριζαίικα περί «μετώπου του Νότου κατά των ισχυρών του Βορρά» και η ρομαντική ελπίδα της Ν.Δ. περί επιστροφής στις ιδρυτικές αξίες της Ένωσης.

Όμως, καλώς ή κακώς, η εποχή της φιλικής - αδελφικής ΕΟΚ από την ένταξη του 1981 ή και της διπρόσωπης Ε.Ε. από την αρχή των Μνημονίων το 2010 (που, αν και μας χορηγεί τα μεγαλύτερα δάνεια στην παγκόσμια οικονομική Ιστορία, δείχνει ταυτόχρονα αδικαιολόγητη σκληρότητα) τελειώνει σε λίγες εβδομάδες. Διαχωρισμός Βορρά - Νότου δεν υπάρχει, καθώς αμφότεροι οι γεωγραφικοί χώροι αντιπροσωπεύτηκαν στις Βερσαλίες. Ούτε υφίσταται μεγάλη απόσταση μεταξύ χριστιανοδημοκρατών και σοσιαλδημοκρατών. Μεταβολές και λειάνσεις των απόλυτων προτάσεων του Βερολίνου θα υπάρξουν υπό την πίεση άλλων πρωτευουσών, αλλά η κεντρική επιλογή των «πολλών ταχυτήτων» δεν θα μεταβληθεί.

Υπό αυτά τα δεδομένα, είναι επείγον η Αθήνα να επανεξετάσει την πολιτική της. Σύμφωνα με τα ως τώρα διαθέσιμα στοιχεία, πρώτο πεδίο εφαρμογής των πολλών ταχυτήτων θα είναι η ασφάλεια και η άμυνα, ενώ το πεδίο της ευρωζώνης θα εξεταστεί αργότερα.

Υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα μας θα αποκτήσει σαφή στρατηγική ως προς το Μεταναστευτικό, τον προγραμματισμό εξοπλισμών και τις σχέσεις της με υπερεθνικές αμυντικές δομές (στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ), ίσως παρουσιαστούν μεγάλες ευκαιρίες. Αντίθετα, οι πολλές ταχύτητες της ευρωζώνης ίσως μας απαλλάξουν από τον κίνδυνο Grexit, αλλά σίγουρα θα μας καταδικάσουν, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον, στην τελευταία και πιο αργή από αυτές.

Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Πηγή "Δημοκρατία"


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση