Η Ευρωπαϊκή Ένωση στην Εποχή του Ντόναλντ Τράμπ

Πιστεύει ότι η Ε.Ε. είναι “όχημα του Βερολίνου”

Του Δημήτρη Γ. Απόκη

Καθώς μπαίνουμε στην τρίτη εβδομάδα της Προεδρίας του Ντόναλντ Τράμπ, είναι πολύ δύσκολο ανάμεσα στις κραυγές της αντιπολίτευσης στο εσωτερικό αλλά και διεθνώς, έναντι του Αμερικανού Προέδρου, να μπορέσει κανείς να διατυπώσει μια ρεαλιστική προσέγγιση και άποψη, σχετικά με την υπό διαμόρφωση πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Προς το παρόν τα αποκαλούμενα μέσα ενημέρωσης στο εσωτερικό των ΗΠΑ και διεθνώς, το βαθιά ενημερωμένο και έμπειρο σε θέματα πολιτικής και δημοκρατίας Χόλυγουντ, και οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα του οποίου η καφρίλα δεν επιτρέπει καμία σοβαρή συζήτηση.

Με κίνδυνο να γίνω δέκτης του μένους της Ιεράς Εξέτασης αυτών που έχουν μπερδέψει τη δημοκρατία και την έκφραση πολιτικής διαφωνίας και άποψης, με τις κενές ουσίας κραυγές και την παραπληροφόρηση, θα προσπαθήσω μέσα από τα γεγονότα ουσίας των δυο πρώτων εβδομάδων του Αμερικανού Προέδρου, να κάνω μια πρώτη εκτίμηση για τις εξελίξεις όσο αφορά την ΕΕ υπό την κυβέρνηση Τράμπ.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, με το καλημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του, συνάντησε στο Λευκό Οίκο, την Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, Τερέζα Μέι. Στόχος αυτής της συνάντησης ήταν να γίνει η πρώτη επαφή και η προετοιμασία έτσι ώστε να υπάρξει σύντομα μια εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών και να δοθεί το μήνυμα ότι η παραδοσιακή «Ειδική Σχέση» μεταξύ Ουάσιγκτον και Λονδίνου παίρνει πάλι την πρωτοκαθεδρία.

Στρατηγικά οτιδήποτε δένει τις ΗΠΑ με τη Μεγάλη Βρετανία είναι ωφέλιμο για την Ουάσιγκτον. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει το τρίτο πιο ισχυρό Ναυτικό στον κόσμο και σύντομα θα είναι η μόνη χώρα, εκτός των ΗΠΑ, που θα διαθέτει λειτουργικά σούπερ αεροπλανοφόρα. Το Λονδίνο παραμένει το δεύτερο πιο ισχυρό οικονομικό κέντρο του κόσμου, μέσω του οποίου διακινείται το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Η εμπειρία του Λονδίνου σε θέματα διεθνούς διπλωματίας είναι παροιμιώδης. Όλα αυτά καθιστούν τη Μεγάλη Βρετανία προνομιακό σύμμαχο των ΗΠΑ.

Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση, με έναν ενθουσιασμό ο οποίος δεν στηρίζεται από στοιχεία και δεδομένα, υποστηρίζει ότι διαμορφώνει ένα δικό της βηματισμό. Οι συζητήσεις μεταξύ του Προέδρου Τράμπ και της Πρωθυπουργού Μέι για μια διμερή εμπορική συμφωνία είναι τυπικά παράνομες με δεδομένο ότι η επίσημη διαδικασία για το Brexit δεν έχει ξεκινήσει ακόμη, οπότε το Λονδίνο δεν μπορεί να κάνει τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις. Παρόλα αυτά, τίποτα δεν είναι τυχαίο, και η βρετανίδα Πρωθυπουργός έχει ανακοινώσει παρόμοιες συζητήσεις με τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Τουρκία και την Ινδία.

Στις Βρυξέλλες οι στερούμενοι οποιασδήποτε σοβαρής, σε διεθνές επίπεδο, επιρροής θεσμοί, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν αρχίσει τις κενές περιεχομένου απειλές ότι αυτό δεν πρόκειται να επιτραπεί και άλλα τέτοια ευτράπελα. Η κ. Μέι έχει κάνει σαφές πλέον ότι προτίθεται να τα μαζέψει και να φύγει σκληρά και ωμά από το κλαμπ των Βρυξελλών στην περίπτωση που η συμφωνία που θα προκύψει από τη διαδικασία για το Brexit, δεν είναι προς το συμφέρον του Λονδίνου. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ΕΕ έχει κάποια ευελιξία έναντι της Μεγάλης Βρετανίας στον τομέα της οικονομίας, οπού υπάρχουν πολλές επιλογές. Ακόμα και αυτό δεν είναι εύκολο για τις Βρυξέλλες.

Η γερμανική ΕΕ, αντιμετωπίζει θανάσιμα προβλήματα. Αν και κανείς δεν το αναδεικνύει το δημογραφικό πρόβλημα της ΕΕ είναι τεράστιο. Το προβλήματα των κρατών μελών με τα ελλείματα αυξάνονται κάθε ημέρα που περνά. Η οικονομική ανάπτυξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η τραπεζική κρίση έρχεται όλο και πιο κοντά. Η Ρωσία γίνεται όλο και πιο επιθετική. Η Τουρκία του Ερντογάν, έχει απασφαλίσει. Τα κύματα προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική συνεχίζονται. Και ο χορός καλά κρατεί.

Εκεί λοιπόν που υποτίθεται ότι η ΕΕ θα έπρεπε να ασχολείται με τη σύσφιξη της Ένωσης, οι θεσμοί των Βρυξελλών ασχολούνται με αμπελοφιλοσοφίες και δεν βλέπουν το Τσουνάμι που βρίσκεται προ των πυλών. Το Λονδίνο έχει ήδη προχωρήσει και η ΕΕ θα ταλανίζεται για χρόνια να τακτοποιήσει τα απόνερα του Brexit. Από εδώ και στο εξής για τις Βρυξέλλες όλα θα είναι μια θεσμική κρίση.

Μετά από δεκαετίες όπου σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπήρξε μείωση στρατιωτικών και αμυντικών δαπανών οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, αποτελούν την αμυντική ασπίδα της Ευρώπης. Η κ. Μέι φρόντισε να διακηρύξει την προσήλωσή της στο ΝΑΤΟ, και κατάφερε να αποσπάσει μια χλιαρή δήλωση υποστήριξης από τον Πρόεδρο Τράμπ. Αλλά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος από την αρχή έχει ξεκαθαρίσει ότι το ΝΑΤΟ που μέχρι σήμερα ξέραμε εάν δεν υπάρξει ουσιαστική μεταρρύθμιση που να ικανοποιεί την νέα οπτική των ΗΠΑ, πολύ δύσκολα θα επιβιώσει.

Όσο λοιπόν η ΕΕ δεν μπορεί να χωνέψει το Brexit και να παίξει στο ρυθμό του Λονδίνου, είναι λάθος να περιμένει από την κ. Μέι να συνεχίσει να παίζει τον υποστηρικτή της ΕΕ στην Ουάσιγκτον. Είναι βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα δούμε μείωση των δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Το μοναδικό ερώτημα είναι εάν αυτό θα συμβαδίσει με την εξέλιξη των σχέσεων ΗΠΑ και Ρωσίας ή όχι.

Με βάση όλα αυτά που βρίσκεται η ΕΕ; Ο Πρόεδρος Τράμπ το προσδιόρισε με τον καλύτερο τρόπο όταν χαρακτήρισε την ΕΕ όχημα του Βερολίνου. Σίγουρα αυτό έτσουξε τη Γερμανία, αλλά και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ηγεσία που για δεκαετίες έχει ανδρωθεί και σιτίζεται από το γερμανοτραφές σύστημα των Βρυξελλών.

Παρόλα αυτά ας μιλήσουμε τη γλώσσα της αλήθειας. Το έχουμε ζήσει τη χρονιά που πέρασε; Είχαμε το Brexit. To NATO, όπως το ξέραμε, έχει πάει περίπατο. Πολιτική αναταραχή και κρίση σε Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Βέλγιο και Ολλανδία. Σε Ουγγαρία και Πολωνία, οδηγούμαστε σε αντιδημοκρατικές λογικές. Και όσο για την Ελλάδα, δεν είναι άστοχο να πει κανείς ότι βρίσκεται ένα βήμα πριν τα τάρταρα. Το μόνο που κρατάει στο κέντρο είναι η Γερμανία.

Και θέτω απλά ένα ερώτημα. Ιστορικά πότε έχει κρατήσει και είχε αίσιο τέλος ένα γερμανικό κέντρο στην Ευρώπη;

* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, και Δημοσιογράφος
Πηγή MIgnatiou



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου  

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση