Τουρκικού παραληρήματος συνέχεια και στο βάθος Αιγαίο και Κύπρος: Τα σχέδια του Ταγίπ

Του Γιώργου Δημητρακόπουλου

Λίγες μόνο ημέρες μετά τις προκλητικές δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας κ. Ταγίπ Ερντογάν, με τις οποίες όπως είναι γνωστό επέκρινε την Συνθήκη της Λωζάννης και ζητούσε την αναθεώρηση της, αποκαλύφθηκε και μία ακόμη κίνηση της Τουρκίας που αποσκοπεί στη δημιουργία τετελεσμένων που εξυπηρετούν την στρατηγική της για τον έλεγχο του Αιγαίου.
Πρόκειται για τις Τουρκικές ΝΟΤΑΜ με βάση τις οποίες η Γειτονική χώρα αφενός δέσμευε για την διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων , μεγάλες σε έκταση περιοχές μέσα στο F.I.R Αθηνών εγκλωβίζοντας με τον τρόπο αυτό ελληνικά νησιά όπως η Ικαρία, η Χίος και ο Αη- Στράτης (πρόκειται για την ΝΟΤΑΜ NAVTEX 626/16) αφετέρου επανέφερε τις γνωστές απαιτήσεις της για αποστρατικοποίηση ελληνικών νησιών (πρόκειται για την NOTAM A4 371).

Βέβαια οι αρμόδιες Ελληνικές Αρχές αντέδρασαν άμεσα και εξέδωσαν αντίστοιχες ΝΟΤΑΜ ακυρώνοντας τις Τουρκικές. Με δεδομένο ότι η Ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας είναι σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς συνθήκες η αρμόδια αρχή για την διαχείριση του F.I.R Αθηνών οι ελληνικές ΝΟΤΑΜ είναι και αυτές που τυπικά και επισήμως ισχύουν.

Το ζήτημα που βέβαια δεν είναι νέο – η πρακτική αυτή της Τουρκίας χρονολογείται από το 1974 τουλάχιστον –είναι πολύ σοβαρό και γιατί αποτελεί μέρος της σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου επεκτατικής στρατηγικής της Τουρκίας αλλά και γιατί παρά τις συνεχείς ενημερώσεις, από την πλευρά των ελληνικών και σε ορισμένες περιπτώσεις Κυπριακών αρχών, των αρμοδίων διεθνών Οργανισμών και φορέων ( NATO, ICAO,ΕΕ λόγω και του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και IATA)οι τελευταίοι δείχνουν με την «διαλλακτική» στάση τους να μην επιθυμούν να επέμβουν αποφασιστικά ώστε να λυθούν τα ζητήματα αυτά σύμφωνα με τα οριζόμενα από το διεθνές Δίκαιο και τις επί μέρους Διεθνείς Συνθήκες ,ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις κυρίως το ΝΑΤΟ στη διαδικασία σχεδιασμού των ασκήσεων έχει στο παρελθόν δείξει να αποδέχεται τις απόψεις της Τουρκίας και σε ότι αφορά στο εύρος του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου και σε ότι αφορά το καθεστώς αποστρατικοποίησης ορισμένων νησιών (βλ.υπόθεση Λήμνου).

Η δέσμευση μεγάλων σε έκταση περιοχών από την Τουρκία για την διεξαγωγή των στρατιωτικών ασκήσεων και η έκδοση σχετικής τουρκικής ΝΟΤΑΜ συνιστά παράβαση των κανόνων του F.I.R Αθηνών αρμόδια αρχή για την διαχείριση του οποίου είναι η Ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία η Τουρκία υποχρεούται να αποστείλει την σχετική ενημερωτική για την διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων εντός των διεθνών τμημάτων του F.I.R Αθηνών ΝΟΤΑΜ, στην ελληνική ΥΠΑ η οποία και προβαίνει στην έκδοση της σχετικής διεθνούς ΝΟΤΑΜ ώστε όλοι οι « χρήστες» του F.I.R Αθηνών (κυρίως αεροπορικές εταιρείες) να λάβουν υπόψη τους τις πληροφορίες και να προσαρμόσουν τα σχέδια πτήσης τους αναλόγως.

Σχετική παράβαση των κανόνων του F.I.R από την πλευρά της Τουρκίας είναι και άρνηση υποβολής σχεδίων πτήσεων η έστω ορισμένων στοιχείων των σχεδίων αυτών, των συμμετεχόντων στην άσκηση αεροσκαφών της, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών ατυχημάτων αφού χωρίς σχέδιο πτήσης είναι πολύ δύσκολος ο έγκαιρος εντοπισμός του αεροσκάφους και συνεπώς πολύ δύσκολη η έγκαιρη έκδοση των απαραίτητων σταθερών οδηγιών προς τις εταιρείες των διερχόμενων αεροσκαφών ( κάθε εταιρεία διαθέτει ομάδα ειδικών Flight Dispatchersπου καθημερινά σχεδιάζουν τα δρομολόγια των αεροσκαφών) με σκοπό τον σχεδιασμό της πτητικής πορείας τους και συνεπώς την καλύτερη δυνατή διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας και την πρόληψη ατυχημάτων.

Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι ούτε η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία διανοήθηκε ποτέ κάτι αντίστοιχο παρά τους κανόνες ασφαλείας και μυστικότητας που έχει υιοθετήσει για την προστασία των αεροσκαφών της ( τα αμερικανικά μαχητικά όταν, παλαιότερα, επρόκειτο να πετάξουν εντός ου F.I.R Αθηνών έδιναν στις ελληνικές αρχές τρία στοιχεία από τα 17 που περιλαμβάνει ένα σχέδιο πτήσης, ήτοι ώρα εισόδου στο F.I.R (time of entry), χρόνο παραμονής (time over target) και ,ένα κωδικό που συνέβαλλε στην διαπίστωση αν το αεροσκάφος είναι φιλικό η εχθρικό (IFF code / Identification friend or foe) διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό τον εντοπισμό τους και την λήψη αναγκαίων μέτρων για την διευκόλυνση της εναέριας κυκλοφορίας και την αποφυγή ατυχημάτων).

Παράλληλα τα γεωγραφικά στίγματα της δέσμευσης περιοχών είναι τέτοια ώστε να δημιουργείται ένα «δαχτυλίδι» γύρω από ορισμένα ελληνικά νησιά με αποτέλεσμα , κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των ασκήσεων η πρόσβαση σε αυτά να είναι δύσκολη ως αδύνατη με όλα όσα μια τέτοια κατάσταση συνεπάγεται, ενώ γίνονται δύσκολες ως αδύνατες και ορισμένες ενέργειες όπως ο πλευρικός διαχωρισμός των εισερχομένων στο F.I.R Αθηνών αεροσκαφών στις οποίες η Ελληνική ΥΠΑ προβαίνει προκειμένου να διευκολυνθεί η εναέρια κυκλοφορία.

Η επιμονή της Τουρκίας και η εκ νέου ανακίνηση του θέματος της αποστρατικοποίησης ορισμένων ελληνικών νησιών επίσης δεν είναι καινούργιο ζήτημα – χρονολογείται τουλάχιστον από το 1974- οφείλεται προφανώς στη νέα στρατηγική συνολικής επαναφοράς των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο.

Είναι δε ενδεικτικό της Τουρκικής τακτικής το γεγονός ότι επικαλείται την Συνθήκη της Λωζάννης την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος «κατακεραύνωσε» με τις γνωστές δηλώσεις του ενώ αναφέρεται και στην Συνθήκη των Παρισίων του 1947 που όριζε την επιστροφή των Δωδεκανήσων και του Καστελόριζου από την Ιταλία στην Ελλάδα γεγονός για στο οποίο η Τουρκία δεν μπορεί να παραπέμπει αφού όταν τα Δωδεκάνησα είχαν παραχωρηθεί στην Ιταλία δεν είχε εγείρει καμμία απαίτηση η αξίωση.

Το ζήτημα της αποστρατικοποίησης όμως είχε τεθεί κατά πολύ έντονο τρόπο την περίοδο 1981-1985 επί Κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου όταν το ΝΑΤΟ με Γενικό Γραμματέα τότε τον υποστηρικτή της Τουρκίας Γιόζεφ Λούνς είχε αρνηθεί αφενός στη διαδικασία διάθεσης εθνικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Συμμαχία( διαδικασία σύνταξης Country Chapters στη Νατοϊκή ορολογία)να δεχθεί ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις που στάθμευαν στη Λήμνο, αφετέρου στη διαδικασία σχεδιασμού των ασκήσεων να συμπεριλάβει το νησί ως περιοχή προς υπεράσπιση (territory to be defended στη Νατοϊκή ορολογία). Η Ελληνική κυβέρνηση είχε τότε υπενθυμίσει και στην Τουρκία και στο ΝΑΤΟ ότι η επαναστρατικοποίση τα Λήμνου και ης Σαμοθράκης είχαν γίνει αποδεκτές από την Τουρκία στα πλαίσια της Σύμβασης του Montreux, ως λογική συνέπεια της επαναστρατικοποίησης της Ιμβρου και της Τενέδου. Πράγμα ο οποίο είχε επειβεβαιώσει και ο τότε Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Ρουσδή Αράς μιλώντας για την Σύμβαση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση.

Η Ελληνική Κυβέρνηση είχε τότε επισημάνει ότι η δήλωση του Τούρκου υπουργού είναι δεσμευτική με βάση τα προβλεπόμενα από το Διεθνές Δίκαιο και τα νομικά προηγούμενα σχετικά με την δεσμευτική ισχύ των μονομερών δηλώσεων( Πρόκειται για την απόφαση του Διαρκούς Διεθνούς Δικαστηρίου της Κοινωνίας των Εθνών ου 1933 σχετικά με την διένεξη Δανίας Νορβηγίας για το κυριαρχικά δικαιώματα τους στη Γροιλανδία που έγινε γνωστή ως Ihlen Declaraion από το όνομα του Νορβηγού Υπουργού Εξωτερικών που είχε κάνει τις δεσμευτικές, όπως απεφάνθη το Δικαστήριο για την Νορβηγία δηλώσεις) , χωρίς ωστόσο θεαματικά πρακτικά αποτελέσματα με συνέπεια να υπάρξουν αρκετά προβλήματα στη διεξαγωγή των Νατοϊκών ασκήσεων αφού η Ελλάδα έπρεπε να λάβει μέτρα για την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

Η Τουρκία βέβαια είχε παράλληλα προσπαθήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα και σε ότι αφορά ο F.I.R Λευκωσίας θέλοντας να νομιμοποιήσει το αεροδρόμιο που είχε κατασκευάσει στα κατεχόμενα με την προσέλκυση πτήσεων . Η ελληνική αντίδραση ήταν άρνηση εισόδου στο F.I.R Αθηνών οποιουδήποτε αεροσκάφους δήλωνε τόπο προέλευσης το αεροδρόμιο στα κατεχόμενα. Όμως το θέμα των Τουρκικών επιδιώξεων στο Κυπριακό F.I.R παραμένει σοβαρό και λόγω των διεργασιών για επιβολή λύσης του Κυπριακού αλλά και λόγω κάποιων πληροφοριών ότι οι ΗΠΑ προτίθενται να χρησιμοποιήσουν την βάση της Σούδας στην Κρήτη για τις μελλοντικές επιχειρήσεις στη Συρία μετά την εκεί ενίσχυση των Ρωσικών Δυνάμεων πράγμα που συνεπάγεται μεταξύ άλλων και συχνή χρήση από την αμερικανική πολεμική αεροπορία των F.I.R Αθηνών και Λευκωσίας. Δεν θα πρέπει να θεωρείται απίθανη μια παρέμβαση της Τουρκίας για υπερπτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών με προορισμό την Συρία πάνω από τα κατεχόμενα και μέσα από αυτήν μία προσπάθεια παρεμβολής της στη διαχείριση του F.I.R Λευκωσίας με απώτερο στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων.

Με αυτά ως δεδομένα απαιτείται προσοχή στα επόμενα βήματα και μάλλον πιο επιθετική τακτική στην προστασία των θεσμοθετημένων διεθνώς δικαιωμάτων μας.

Πηγή MIgnatiou


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση