Το όραμα μιας ελκυστικής ΕΕ

Του Σπυρίδωνος Τσάλλα

Μία ένωση πληθυσμιακών οντοτήτων με διαφορετική ιστορία μπορεί να έχει κοινή στοχοθεσία απορρέουσα από ένα καθολικά αποδεκτό όραμα. Μπορεί να υπάρξει τέτοιο στην ΕΕ;

Οι τρεις αρχές επί των οποίων μπορεί να χτιστεί μια κοινή στοχοθεσία είναι, εύλογα, η θεμελιωδώς σταθερή αφετηρία, η στοιχειωδώς ισόρροπη μεγέθυνση, και η δικαιοσύνη.

Ο χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ αναγνωρίζει μία σειρά προσωπικών, αστικών, πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών και μόνιμων κατοίκων της EE, τα οποία καθιερώνει στη νομοθεσία της EE. Μπορεί, λοιπόν, να αποτελέσει μια σαφή και ξεκάθαρη σχέση συνδιακύμανσης του ελαχίστων επιπέδων διαβίωσης των ανθρώπων, εάν και εφόσον εφαρμοστεί χωρίς εξαιρέσεις, λ.χ. λόγω μνημονιακών όρων διασφάλισης αποπληρωμής χρεών σε όσες χώρες βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης.

Θάτσερ και Μυτεράν είχαν –ορθώς– συμφωνήσει στην προσωρινή επανένωση συνιστωσών της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης υπό την προϋπόθεση ότι μεγάλος μέρος από τα παραγωγικά πλεονάσματα του προσωρινού μορφώματος θα μοιράζονταν με σκοπό την διατήρηση ενός αρκούντως υψηλού ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης για όλους εντός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των γειτνιαζόντων χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. Ιστορικά αποδείχθηκε ότι δεν υπήρξε τέτοιος μηχανισμός, ούτε καν άτυπα. Αντιθέτως, το κοινό νόμισμα έκανε ακόμα πιο αυστηρή την υφιστάμενη θεσμικά προστατευμένη μεταφορά παραγωγικών πλεονασμάτων από τους αδύναμους στο προσωρινό μόρφωμα, ενώ θεσμοθετήθηκε και η αυτοματοποιημένη θεσμική τιμωρία στους αδύναμους που δεν μπορούν, πλέον, να βοηθούν άλλο τον “νεοσσό”.

Στοιχειωδώς ισόρροπη μεγέθυνση λοιπόν δεν υπήρξε, ούτε υπάρχει βούληση να υπάρξει. Το κράτος-εταιρία “Γερμανική Ομοσπονδία” υφίσταται ως οντότητα με σκοπό την προώθηση της διεθνούς ειρήνης και ευημερίας. Δεν επανήλθε στην πρότερη μορφή του ούτε έγινε ξανά έθνος-κράτος. Δημιουργήθηκε με συναίνεση πολλών, υποστηρίχθηκε οικονομικά από όλους, αλλά, δυστυχώς για άλλη μια φορά, λειτουργεί για την εξυπηρέτηση συμφερόντων των ιδιωτών που χρηματοδότησαν και καθοδήγησαν την Δημοκρατία της Βαϊμάρης στο αιματοκύλισμα του Β’ ΠΠ. Έκτοτε, ο στόχος ένταξης των ευρωπαϊκών κρατών υπό κοινή (γερμανική) διαχείριση απλά άλλαξε τη σύσταση του μίγματος των εφαρμοζόμενων εργαλείων πολέμου.

Ας υποτεθεί ότι από αύριο οι ηγέτες της ΕΕ αποφασίζουν (και επιβάλλουν στην πράξη) την πλήρη εφαρμογή του χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ και μηχανισμού αυτόματης ανακατανομής παραγωγικών πλεονασμάτων. Ποιές ενέργειες θα διασφάλιζαν μια θεμελιωδώς σταθερή αφετηρία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει την ικανή συνθήκη υιοθέτησης ενός καθολικά αποδεκτού οράματος μιας ελκυστικής ΕΕ;

Με σκοπό την προσήλωση σε πολιτικούς και δημοσιονομικούς κανόνες αμοιβαίου σεβασμού και αξιοκρατίας, κράτη-μέλη με δημοσιονομικό εκτροχιασμό θα έπρεπε να στερούνται δικαιώματος ψήφου σε όλες τις αποφάσεις της ΕΕ.

Πριν από την εφαρμογή του σημείου (1), η Γερμανική Ομοσπονδία θα έπρεπε να καταβάλλει το σύνολο των οφειλών της προς την Ελληνική Δημοκρατία, η οποία, σύμφωνα με την αρμόδια Επιτροπή, ξεπερνά, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους από την αρπαγή αρχαιολογικών θησαυρών, τα 2 τρις ευρώ. Αυτομάτως η Γερμανική Ομοσποδία –και όχι μόνο– θα εκτροχιαζόταν δημοσιονομικά.

Η ΕΕ θα έπρεπε να απαιτήσει την καταβολή συντάξεων από τη Ρωσική Ομοσπονδία στους πολίτες της ΕΕ που προσέφεραν, αυτοί ή οι οικογένειές τους, ασφαλιστικές εισφορές στην εν λόγω χώρα. Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο θα αποκατασταθεί η δικαιοσύνη αλλά και το ασφαλιστικό σύστημα της ΕΕ θα διασωθεί. Παράλληλα, το σύνολο των Ελλήνων επιχειρηματιών που έχουν συνάψει πρόσφατα πλήθος συμφωνιών με παράγοντες της Ρωσικής Ομοσπονδίας, κυρίως στην ενέργεια και στη ναυτιλία, καθώς και όσους έχουν καλλιεργήσει τις διαχρονικές σχέσεις που μας συνδέουν με τους αδελφούς πληθυσμούς της περιοχής, κυρίως μέσω οργανώσεων Ποντίων, θα έβαζαν ως πρώτη προτεραιότητα –θα μπορούσε να θεωρήσει ευλόγως κανείς– το συμφέρον των Ελλήνων, και κατ’επέκταση της ΕΕ, και θα ασκούσαν την αναγκαία επιρροή προς την ταχύτερη υλοποίηση των προβλεπομένων από την Ρωσική Ομοσπονδία. Ομοιοτρόπως, και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ θα έπρατταν αντιστοίχως το αυτό.

Η Ελληνική Δημοκρατία –και όσες άλλες χώρες είχαν δικαίωμα ψήφου– θα έπρεπε να επιταχύνει τη συγκρότηση πολυπληθούς ευρωστρατού, ο οποίος θα αναλάμβανε αμέσως αυτόνομες επιχειρήσεις θωράκισης των υφιστάμενων συνόρων της ΕΕ, ήτοι χωρίς ενδοιασμό ή πρόσθετη πολιτική απόφαση, αλλά αποκλειστικά και μόνο με επιχειρησιακό συντονισμό με το εκάστοτε κράτος-μέλος.

Η ΕΕ θα έπρεπε να επιβάλλει πολιτικά και διπλωματικά την οριοθέτηση των –ανακηρυγμένων με βάση τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας– ΑΟΖ των κρατών-μελών.

Κοινό βιβλίο ιστορίας των ευρωπαϊκών λαών θα έπρεπε να γραφτεί και να διδάσκεται σε όλους τους μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της ΕΕ, ξεκινώντας ιστορικά από την αρχή της ύπαρξης πρώτων πληθυσμών στην ευρωπαϊκή ήπειρο έως και το 1946, ακόμα και αν για τις πρώτες τάξεις δημοτικού και γυμνασίου τα κεφάλαια περιέγραφαν την ιστορία ενός μόνο κράτους-μέλους.

Νέο όραμα για μια ελκυστική ΕΕ μπορεί λοιπόν να υπάρξει. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει το αναγκαίο επίπεδο ευρωπαϊκής ηγεσίας για να το υιοθετήσει, μιας και η στοχοθεσία δεν πρόκειται να αλλάξει βάση συμφερόντων. Χωρίς ρεαλιστικό όραμα δεν μπορεί να διαφωτιστεί ο κοινός μας οίκος και, μοιραία, θα εγκαταληφθεί.

* Ο Σπυρίδων Τσάλλας Πρόεδρος του Ιδρύματος Κοινωνικής Μηχανικής & Ανάπτυξης
Δημοσιεύτηκε στην "Εστία"

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση