Μένουμε ή φεύγουμε από το ευρώ;

Νομίζετε ότι αυτό το ερώτημα έχει απαντηθεί οριστικά; Ας δούμε κατ’ αρχήν τι είναι το ευρώ πραγματικά. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι το ευρώ είναι ένα νόμισμα για το σύνολο της Ευρωζώνης, όπως είναι τα εθνικά νομίσματα για τα κράτη και ότι θα πρέπει να κάνουμε κάθε θυσία για να μην το χάσουμε. Όχι λοιπόν, δεν είναι έτσι. Το ευρώ για παράδειγμα, δεν είναι το ίδιο στην Ελλάδα και στη Γερμανία, όπως ήταν η δραχμή στην Πάτρα και στην Αθήνα.

Το ευρώ στην πραγματικότητα είναι ένας μηχανισμός κλειδωμένων νομισματικών ισοτιμιών των νομισμάτων των συμμετεχόντων ανεξάρτητων κρατών. Όμως, για να μπορεί να είναι βιώσιμη αυτή η ισοτιμία, θα πρέπει να υπάρχει η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δυνατή σύγκλιση των δημοσιονομικών επιδόσεων των χωρών – μελών της Ένωσης, σύμφωνα με τα κριτήρια που έθεσε η συμφωνία του Maastricht. Αυτός ο μηχανισμός, δυστυχώς αποδείχτηκε τοξικός για μερικά κράτη.

Η Ελλάδα μπήκε σε αυτή την ισοτιμία με 340,75 δραχμές το ευρώ. Έκτοτε όμως, τόσο οι δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας, όσο και το δημόσιο χρέος έχουν ξεφύγει κατά πολύ και προφανώς σήμερα αυτή η ισοτιμία δεν υπάρχει. Ενδεχομένως σήμερα αυτή η ισοτιμία (αν προσπαθούσε τώρα να μπει η Ελλάδα στο ευρώ) να ήταν ίσως και 1500 δραχμές ανά ευρώ ή και παραπάνω.

Τα διάφορα μνημόνια τι κάνουν ακριβώς; Προσπαθούν να φέρουν τις δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας και το δημόσιο χρέος περίπου στα επίπεδα που είχε η χώρα όταν η ισοτιμία ήταν 340,75 δραχμές το ευρώ.

Αυτό είναι αδύνατον να γίνει πλέον. Τα πράγματα έχουν ξεφύγει πάρα πολύ. Μάλιστα σε μια οικονομία όπου ο τριτογενής τομέας της κατέχει το 83%, δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί.

Μέσα σ’ αυτή την Ένωση, υπήρξαν δύο ειδών κράτη. Αυτά που γνώριζαν από την αρχή που θα πάει το πράγμα και φρόντισαν να μείνουν κοντά στα αυστηρά δημοσιονομικά κριτήρια, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα και οικονομική ανάπτυξη (Γερμανία και άλλες βόρειες χώρες), την ίδια ώρα που άλλα κράτη (Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου) βρήκαν ένα σκληρό νόμισμα και άρχισαν να το σκορπούν ασυλλόγιστα. Όπως ήταν επόμενο, αυτός ο μηχανισμός των σκληρών ισοτιμιών λειτούργησε υπέρ των πρώτων κρατών, αφού την ίδια στιγμή η διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων ήταν ελεύθερη.

Έτσι σήμερα, τα πρώτα κράτη εμφανίζονται ως οικονομικά ισχυρά, τραβώντας πάνω τους ακόμα μεγαλύτερα πλούτη και τραπεζικές καταθέσεις. Αντίθετα, τα δεύτερα κράτη εμφανίζουν μεγάλα ελλείμματα, η δε Ελλάδα, έμεινε χωρίς ένα ευρώ στις τράπεζές της.

Η Ελλάδα λοιπόν εκ των πραγμάτων εξακολουθεί να έχει μπροστά της δύο επιλογές. Τίποτε δεν λύθηκε οριστικά. Είτε θα συνεχίσει να μένει σε αυτόν τον μηχανισμό των ισοτιμιών, είτε θα φύγει από αυτόν.

Αν μείνει, θα πρέπει να συνεχίσει να ζει με σκληρά προγράμματα που δεν οδηγούν πουθενά, εκτός και αν συμβεί κάποιο θαύμα και η Ελλάδα πλουτίσει ξαφνικά.

Αν φύγει, θα πρέπει να προβεί σε μεγάλη υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος, μεγάλο κούρεμα του εξωτερικού χρέους και φυσικά να αλλάξει τάχιστα τα εσωτερικά ποσοστά των τομέων της οικονομίας. Το ποσοστό του 83% στον τριτογενή τομέα (υπηρεσίες, εμπόριο, τουρισμός), θα πρέπει να σπάσει στέλνοντας μεγάλο ανθρώπινο δυναμικό και κεφάλαια στη φάμπρικα, στις κατασκευές και στη γεωργία. Αυτό δεν θα γίνει από τη μία μέρα στην άλλη, γι’ αυτό και θα υπάρξει μεγάλη δυστυχία στην αρχή. Όταν όμως γίνει (όμως με αυτό το σύστημα που έχουμε δεν θα γίνει), μόνο τότε η Ελλάδα θα μπορεί να κοιτάξει κατάματα τα άλλα κράτη. Αν αντιθέτως προσπαθήσει να διατηρήσει το μέχρι τώρα παραγωγικό της και καταναλωτικό της μοντέλο, μέσα στο ίδιο πελατειακό σύστημα, απλά θα διαλυθεί.

ΥΓ. Tα κριτήρια του Maastricht είναι τα ακόλουθα:

• Ο πληθωρισμός δεν πρέπει να είναι υψηλότερος απο 1,5 ποσοστιαίες μονάδες απο το μέσο πληθωρισμό των τριών χωρών με τη καλύτερη απόδοση.
• Τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις δυο ποσοστιαίες μονάδες απο το μέσο όρο των τριών χωρών με τη καλύτερη απόδοση.
• Ο λόγος του δημόσιου ελλείμματος προς το Α.Ε.Π. δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3%
• Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ δεν πρέπει να ξεπερνά το 60%
• Το νόμισμα της υποψήφιας χώρας θα πρέπει να συμμετέχει στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (Exchange Rate Mechanism) του Ευρωπαικού Νομισματικού Συστήματος και να μην έχει υποτιμηθεί έναντι άλλου κοινοτικού νομίσματος κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας.
• Οι κεντρικές τράπεζες θα είναι ανεξάρτητες από τις κυβερνήσεις.

Πέτρος Χασάπης


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση