Παράνομο το 60% του ελληνικού δημόσιου χρέους

Του Μιχάλη Ψύλου

«Μπορεί ένας στους τρεις Έλληνες επίσημα να αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Μπορεί ένα στα δύο νοικοκυριά στην Ελλάδα να μην μπορεί να βγάλει το δεκαπενθήμερο. Μπορεί η νέα γενιά να παίρνει το δρόμο της ξενιτιάς για ένα μεροκάματο, αλλά όλα κι όλα: ο μηχανισμός στήριξης… έσωσε την Ελλάδα!
Με μπόλικη ειρωνική διάθεση ο Γάλλος οικονομολόγος Μισέλ Χουσόν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών του Παρισιού, ξιφουλκεί εναντίον των δανειστών της Ελλάδας: "Το 56% του ελληνικού δημοσίου χρέους είναι παράνομο" λέει ο Γάλλος οικονομολόγος και εξηγεί: «το ήμισυ του ελληνικού χρέους που αποκτήθηκε πριν από την κρίση από το 1988 ως το 2000 οφειλόταν σε υπέρογκα επιτόκια και τη μείωση των κρατικών εσόδων από το 2000 λόγω της φορολογικής αμνηστίας προς τους πλούσιους. Αν δεν υπήρχαν οι δύο αυτοί παράγοντες, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα αντιστοιχούσε μόλις στο 49% του ΑΕΠ το 2007 αντί του 103%,που ήταν. Μπορεί λοιπόν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το 56% του ελληνικού χρέους που αποκτήθηκε πριν από την κρίση ήταν παράνομο».

Από την πλευρά του, ο Ζαν Γκαντρέ, επίτιμος Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Λιλ υποστηρίζει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι παράνομο σε ποσοστό 70%! Σύμφωνα με τον Γκαντρέ «περισσότερο από το ήμισυ του συσσωρευμένου χρέους το 2007 είναι παράνομο, όπως παράνομο είναι και το σύνολο σχεδόν της αύξησης του χρέους από το 2007. Σύμφωνα με κάποιες προσεγγίσεις, το παράνομο χρέος θα μπορούσε να αποτελεί το 120-130% του τρέχοντος ΑΕΠ, ή περίπου το 70% του συνολικού ελληνικού δημοσίου χρέους».

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Το 1981, η ΝΔ παρέδωσε το χρέος στο 34,5% στον Ανδρέα Παπανδρέου. Το 1988, τελευταία ολόκληρη χρονιά που ο Ανδρέας Παπανδρέου άσκησε την εξουσία, το δημόσιο χρέος ήταν πάνω από 30 ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο – είχε φτάσει στο 66,8% του ΑΕΠ. Το 1990 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το παρέλαβε στο ύψος του 69,9% του ΑΕΠ. Το απογείωσε και το 1993 το παρέδωσε πάνω από 40 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερο, στο 111,6% του ΑΕΠ.
Το 1994 και το 1995 που κυβέρνησε πάλι ο Ανδρέας Παπανδρέου το δημόσιο χρέος μειώθηκε οριακά στο 109,3% και 110,1% του ΑΕΠ. Την οκταετία του Κώστα Σημίτη (1996-2003) το δημόσιο χρέος της Ελλάδας παρέμεινε σταθερό σε αυτό το ύψος.
Παραδόθηκε ελαφρά μειωμένο το 2003 στο 107,8% του ΑΕΠ, έχοντας φτάσει στο μέγιστο το 2001 με 114,1% του ΑΕΠ και στο ελάχιστο το 1999 με 104,6% του ΑΕΠ. Ο Κώστας Καραμανλής το παρέλαβε λοιπόν στο ύψος του 107,8% το 2004 και το παρέδωσε γύρω στο 115% του ΑΕΠ στα τέλη Σεπτεμβρίου, με το τελικό ύψος του για το 2009, μετά από τρεις μήνες διακυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου και πολλές λαθροχειρίες της Στατιστικής Υπηρεσίας να ανέρχεται στο 129,7% του ΑΕΠ.
Κατά τη μνημονιακή πενταετία 2010-2014, με τον Γιώργο Παπανδρέου πρωθυπουργό τα δύο πρώτα χρόνια και τον Λουκά Παπαδήμο και τον Αντώνη Σαμαρά στη συνέχεια το ελληνικό δημόσιο χρέος εκτινάχτηκε από το 130% εκτινάχθηκε σχεδόν στο 180%.
Αυξήθηκε δηλαδή κατά 50 εκατοστιαίες μονάδες μέσα στην ολέθρια πενταετία του μνημονίου και μάλιστα με «κούρεμα» του δημόσιου χρέους κατά 53% με το PSI.
Όλα αυτά ως συνέπεια μιας πολιτικής που εξουθένωσε τους Ελληνες δήθεν για να… μειωθεί το χρέος!

“Η Ελλάδα δεν χρειαζεται μαθήματα ηθικής” λέει ο Μπρουνό Αμάμπλ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris I Panthéon-Sorbonne. “Η αύξηση κατά 77 μονάδες του ελληνικού δημοσίου χρέους την τελευταία δεκαετία είναι συνέπεια της κρίσης, είναι το αποτέλεσμα μιας «χιονοστιβάδας» που προκλήθηκε από τη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου και του ρυθμού ανάπτυξης από το 2009 ως το 2014… Η πολιτική της λιτότητας που εφαρμόστηκε μπορεί να αποκατέστησε την ισορροπία στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αλλά βάθυνε την ύφεση, προκάλεσε μια απίστευτη ανθρωπιστική κρίση και δεν έλυσε τα διαρθρωτικά προβλήματα της ανταγωνιστικότητας. Από το 2008 ως το 2014 οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 63%, η παραγωγικότητα μειώθηκε σημαντικά και οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν μείωσαν δραστικά την κοινωνική προστασίας που ήταν ήδη σε χαμηλά επίπεδα και αύξησαν την ανασφάλεια των εργαζομένων”.

Ποιος θα λογοδοτήσει;

«Που πήγαν άραγε όλα αυτά τα δάνεια;» διερωτάται ο Μισέλ Χουσόν. «Τα 134 δις ευρώ πήγαν σε ληξιπρόθεσμα ομόλογα και τόκους, ενώ τα 148 δις ευρώ σε εξοφλήσεις βραχυχρόνιου χρέους το ίδιο διάστημα. Σύνολο 282 δις ευρώ για την εξυπηρέτηση χρέους. Δηλαδή το 75,6% του νέου δανεισμού πήγε σε εξόφληση παλιότερου χρέους.
Μήπως τα υπόλοιπα δάνεια πήγαν σε μισθούς και συντάξεις; Αμ δε. Το αθροιστικό πρωτογενές έλλειμα της Γενικής Κυβέρνησης την περίοδο 2010-2013 έφτασε σχεδόν τα 40 δις ευρώ. Που πήγαν τα υπόλοιπα 51 δις ευρώ που απομένουν από το συνολικό δανεισμό; Ποιος τα καρπώθηκε; Προφανώς οι τραπεζίτες. Και τελικά ποια ήταν η κατάληξη; Να χρωστάει σήμερα η Ελλάδα 323 δις ευρώ. Εν τω μεταξύ τα πάντα στην Ελλάδα έχουν υποθηκευθεί και έχει αρχίσει το γενικό ξεπούλημα. Κάθε έννοια ανθρώπινου, κοινωνικού και πολιτικού δικαιώματος έχει καταλυθεί, μαζί με την εθνική κυριαρχία της χώρας πρωτίστως λόγω της δανειακής σύμβασης. Ενώ στα χρόνια του μνημονίου η οικονομία έχει υποστεί συρρίκνωση πάνω από 25%» .
Σύμφωνα με τονΑμερικανό οικονομολόγο Μαρκ Μπλάιθ, συγγραφέα του βιβλίου "Η λιτότητα: η ιστορία μιας επικίνδυνης ιδέας", "όλη η φιλολογία για τους δήθεν σπάταλους Ελληνες είναι μια ανοησία και απλά η πολιτική συγκάλυψη του γεγονότος ότι αυτό που έγινε τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν να διασωθούν μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Ευρώπη και να πληρώσουν το κόστος οι φτωχότεροι… Σχεδόν όλα τα δάνεια της «διάσωσης» – το 89% πήγαν στις τράπεζες που είχαν τζογάρει στην περίοδο 1999-2007 στο καζίνο της φούσκας των ακινήτων".

Ο βέλγος οικονομολόγος Ερίκ Τουσέν Ερικ Τουσέν σημειώνει ότι «μετά το 2010, τα ολοένα και υψηλότερα επιτόκια, που απαιτούσαν οι τραπεζίτες και οι άλλοι πρωταγωνιστές των χρηματοοικονομικών αγορών με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΔΝΤ, προκαλούν μία κλασσική «χιονοστιβάδα»: το ελληνικό χρέος ακολουθεί μια ανοδική καμπύλη επειδή οι ηγέτες της χώρας δανείζονται κεφάλαιο για να ξεπληρώσουν τους τόκους. Τα δάνεια που χορηγήθηκαν πριν από το 2010 στην Ελλάδα από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ΔΝΤ δεν εξυπηρέτησαν τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, το αντίθετο μάλιστα, αφού το πενταετές πρόγραμμα λιτότητας επέφερε πολλαπλά πλήγματα στα κοινωνικά δικαιώματα του πληθυσμού. Ως εκ τούτου θα πρέπει να αποδοθεί η έννοια του παράνομου χρέους για ένα μεγάλο τμήμα του και η αποπληρωμή τους να τεθεί υπό αμφισβήτηση..

Η ευθύνη των γαλλο-γερμανικών τραπεζών

Ο Ερίκ Τουσέν είναι αποκαλυπτικός: «Με τη μεγάλη ρευστότητα που τέθηκε στη διάθεσή τους από τις κεντρικές τράπεζες το διάστημα 2007-2009, οι τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης (κυρίως οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, καθώς επίσης και οι βελγικές, ολλανδικές, βρετανικές, ιρλανδικές και οι τράπεζες του Λουξεμβούργου…) δάνειζαν μαζικά την Ελλάδα. Η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ είχε επηρεάσει την εμπιστοσύνη των δυτικοευρωπαίων τραπεζιτών, οι οποίοι πίστεψαν πως οι ισχυρές χώρες θα τους συνέδραμαν σε περίπτωση που θα αντιμετώπιζαν προβλήματα. Δεν ανησύχησαν για την ικανότητα της Ελλάδας να ξεπληρώσει μεσοπρόθεσμα το κεφάλαιο που είχε δανειστεί. Οι τραπεζίτες θεωρούσαν πως μπορούσαν να πάρουν πολύ υψηλά ρίσκα στην Ελλάδα. Η ιστορία μέχρι εδώ τους δικαίωσε, η Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικά, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας παρείχαν μια αδιάρρηκτη υποστήριξη στους τραπεζίτες της Δυτικής Ευρώπης. Για να το πετύχουν αυτό, οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες οδήγησαν την ελληνική οικονομία σε μια κατάσταση αξιοθρήνητη».

Όπως λέει ο Γάλλος οικονομολόγος Τομά Κουτρό, συμπρόεδρος της Attac, ο ρόλος των χρηματοπιστωτικών αγορών και των τραπεζών ήταν ιδιαίτερα επιζήμιος στην απογείωση του ελληνικού χρέους. «Η νομισματική κρίση στις αρχές της δεκαετίας του 1990 – όταν πολλές χώρες ετοιμάζονται να υιοθετήσουν το ευρώ είναι η κύρια αιτία αυτής της αύξησης του ελληνικού χρέους», λέει ο Κουτρό. «Η κερδοσκοπία σχετικά με τα ευρωπαϊκά νομίσματα είχε καταστροφικές συνέπειες. Και τριάντα χρόνια αργότερα συνεχίζουμε να πληρώνουμε ακριβά αυτή την κερδοσκοπική κρίσης, η οποία προκάλεσε περίπου το 30% του σημερινού χρέους της Ελλάδας»

Ο μύθος του μυρμηγκιού και του τζίτζικα

Ο Αμερικανός οικονομολόγος Κον Χάλιναν σε άρθρο του με τίτλο «Το χρέος της Ευρώπης: Μύθοι και Ψεύδη» επικαλείται το μύθο του Αισώπου για το εργατικό μυρμήγκι και τον τεμπέλη τζίτζικα: «Η ιστορία που ζούμε σήμερα είναι μια παραλλαγή της αλληγορίας του Αισώπου για το εργατικό μυρμήγκι και τον τεμπέλη και οπαδό της διασκέδασης, τζίτζικα. Οι «χώρες του Βορρά» -Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία- παίζουν δήθεν το ρόλο του μυρμηγκιού, ενώ Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, και η Ιρλανδία το ρόλο του τζίτζικα. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο μύθος δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικές αιτίες της κρίσης ή τις λύσεις που θα μπορούσαν να βρεθούν, καθώς προσπαθεί να μας πείσει ότι το χρέος είναι η υπαιτιότητα των επιμέρους χωρών και όχι μια σοβαρή κρίση στην ίδια την καρδιά της ΕΕ… Τα βόρεια μυρμήγκια χρησιμοποιούν όμως ένα τέχνασμα: τζογάρουν και καλούν στη συνέχεια τα τζιτζίκια να πληρώνουν… Και όσο για τους « τεμπέληδες» Έλληνες; Αυτοί εργάζονται 600 ώρες περισσότερες το χρόνο από ό,τι οι Γερμανοί».

Όπως λέει ο Ιρλανδός οικονομολόγος Φιντάν Ο Τούλ, συγγραφέας του βιβλίου «Το πλοίο των Τρελών: Πώς η ηλιθιότητα και η διαφθορά βύθισαν την κελτική τίγρη», η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία, μαζί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνθέτουν την «Τρόικα» επέβαλαν στις χώρες των μνημονίων σκληρά μέτρα λιτότητας που εξόντωσαν την οικονομία, απογείωσαν τα ποσοστό της ανεργίας, αύξησαν τους έμμεσους φόρους και ανάγκασαν πολλούς από τους νέους να μεταναστεύσουν”.

Ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζότζεφ Στίγκλιτς διατυπώνει μια σημαντική πρόταση για την επίλυση του θέματος του χρέους σε άρθρο του στη γαλλική εφημερίδα Les Echos: “Τα παραδείγματα της Αργεντινής και της Ελλάδας δείχνουν ότι χρειάζεται επειγόντως η υιοθέτηση ενός διεθνούς δικαίου για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, προκειμένου να διατηρηθεί η αμεροληψία των δύο πλευρών και να αποφευχθεί η παρατεταμένη ύφεση”, τονίζει ο Στίγκλιτς και προσθέτει: “Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αναβιώσουν οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για να συμπεριλάβουν τις αναδιαρθρώσεις χρέους σε ένα πολυεθνικό νομικό πλαίσιο”.

Πηγή περιοδικό "Επίκαιρα", τεύχος 281


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση