Το εμπάργκο στις ρωσικές τράπεζες το πιο ισχυρό όπλο της ΕΕ

Της Carol Matlack

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να "χτυπήσει" τη Ρωσία με ένα νέο γύρο κυρώσεων, καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις για άμεση στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στη νοτιοανατολική Ουκρανία. Οι ηγέτες της ΕΕ δήλωσαν στις 31 Αυγούστου μετά από μια σύνοδο κορυφής το Σαββατοκύριακο στις Βρυξέλλες ότι θα αποφασίσουν εντός της εβδομάδας σχετικά με πιθανές νέες κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας. Εν τω μεταξύ, Ουκρανοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν με φιλορώσους αυτονομιστές στο Μινσκ για προκαταρκτικές ειρηνευτικές συνομιλίες.

Μέχρι στιγμής, οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία δεν φαίνεται να έχουν προβληματίσει ιδιαίτερα την οικονομία των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Σήμερα, κάποιοι καλούν την ΕΕ να χρησιμοποιήσει το πιο ισχυρό όπλο που έχει στη διάθεσή της από πλευράς κυρώσεων, το ίδιο με εκείνο που είχε χρησιμοποιήσει σε βάρος του Ιράν το 2012: να «κλειδώσει» τη Ρωσία έξω από το διατραπεζικό σύστημα πληρωμών SWIFT.

Το SWIFT, που έχει έδρα στο Βέλγιο, είναι ένα ασφαλές σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων που χρησιμοποιείται από περισσότερες από 10.500 τράπεζες για τη μεταφορά χρημάτων διεθνώς. Χωρίς αυτό, οι ρωσικές τράπεζες και οι πελάτες τους δεν θα μπορούσαν εύκολα να στείλουν ή να λάβουν χρήματα πέρα από τα σύνορα της χώρας τους, πράγμα που θα είχε ολέθριες συνέπειες για το εμπόριο, τις επενδύσεις, και τα εκατομμύρια των καθημερινών οικονομικών συναλλαγών. Το SWIFT πρέπει να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις της ΕΕ, επειδή το πρόγραμμα έχει συσταθεί βάσει του βελγικού δικαίου.

Όταν κυρώσεις που επιβλήθηκαν το 2012 μπλόκαραν τις τράπεζες του Ιράν από τη χρήση του SWIFT, ο οικονομικός αντίκτυπος ήταν «βαθύς», λέει ο Mark Dubowitz από το Foundation for Defense στην Ουάσιγκτον, το οποίο είχε ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να  κρατήσει μια σκληρή γραμμή απέναντι στο Ιράν. «Γνωρίζουμε ότι ήταν οδυνηρό», λέει ο Dubowitz, επειδή στις συνομιλίες με τη Δύση, «οι Ιρανοί διπλωμάτες απαιτούσαν συστηματικά αυτή να είναι μία από τις κυρώσεις που θα αρθεί πρώτη».

Η ΕΕ, όμως, δεν φαίνεται πρόθυμη να προχωρήσει σε ένα τέτοιο βήμα. Παρά το γεγονός ότι η Βρετανία παροτρύνει προς αυτή την κατεύθυνση, η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel δήλωσε στις 31 Αυγούστου ότι δεν υπήρξε καμία συζήτηση για εξαίρεση από το σύστημα SWIFT κατά τη σύνοδο κορυφής του Σαββατοκύριακου. Η ίδια μαζί με άλλους ηγέτες είπαν ότι θα εξετάσουν πιθανά μέτρα που στοχεύουν στους τομείς ενέργειας και χρηματοδότησης της Ρωσίας.

Ακόμα και αν η Ρωσία τίθετο εκτός συστήματος SWIFT, θα μπορούσε ακόμη να βρει τρόπους να διακινεί χρήμα πέραν των συνόρων της. Οι ρωσικές τράπεζες θα μπορούσαν να συνάψουν συμφωνίες διακίνησης με ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Ρωσία μπορεί να προσπαθούσε ακόμη και να δημιουργήσει το δικό της σύστημα πληρωμών ως εναλλακτική λύση για το SWIFT, που δεν είναι άλλο παρά ένα ιδιωτικός, μη-κερδοσκοπικός συνεταιρισμός των τραπεζών που είναι μέλη. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Alexey Moiseev δήλωσε στις 27 Αυγούστου ότι η ρωσική κυβέρνηση έχει ήδη συντάξει νομοθεσία για να δημιουργήσει ένα νέο τραπεζικό σύστημα μεταφοράς χρήματος.

Οι περισσότερες μεγάλες τράπεζες έξω από τη Ρωσία, ωστόσο, «δεν θα ήταν καθόλου πρόθυμες» να βοηθήσουν τη Ρωσία να παρακάμψει το SWIFT, λέει ο Dubowitz. Θα φοβούνταν ποινές από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, ή θα μπορούσαν ακόμα και να αποβληθούν από το SWIFT, αφού το καταστατικό του συνεταιρισμού απαγορεύει στα μέλη να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να το βλάψουν.

Ένας σημαντικός λόγος για τον παρατηρούμενο δισταγμό της Ευρώπης θα μπορούσε να είναι ο κίνδυνος για αντίποινα από τη Μόσχα, λέει ο Chris Weafer της Macro Advisory, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τη Μόσχα. «Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT, θα είναι μια πολύ σοβαρή κλιμάκωση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και σίγουρα θα οδηγήσει σε εξίσου σκληρά αντίποινα».

Η Matlack είναι ανταποκρίτρια του Bloomberg Businessweek στο Παρίσι
Πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση